Η διμερής σύνοδος κορυφής των δύο υπερδυνάμεων, αναμένεται να πραγματοποιηθεί την Παρασκευή στην Αλάσκα, όπου ο Ντόναλντ Τραμπ θα συναντηθεί με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, με στόχο τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
Στο επίκεντρο των συνομιλιών θα βρεθούν πιθανές εδαφικές παραχωρήσεις, κάτι που προκαλεί έντονες αντιδράσεις, καθώς η Ευρώπη, και ιδιαίτερα η Ουκρανία, δεν επιθυμούν την αναδιαμόρφωση των συνόρων τους μέσω της βίας και της επιβολής. Παρά την κρισιμότητα του θέματος, μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει πρόσκληση ούτε προς την Ουκρανία, τη χώρα που υφίσταται την εισβολή, ούτε προς την ήπειρο στην οποία αυτή ανήκει, γεγονός που προκαλεί ανησυχίες σχετικά με την αποτελεσματικότητα και τη νομιμοποίηση της συνόδου.
Ο Ουκρανός ηγέτης Βλαντιμίρ Ζελένσκι δέχεται την παραχώρηση εδαφών στη Ρωσία και στο «πάγωμα» των σημερινών γραμμών του μετώπου στο πλαίσιο μιας πιθανής διευθέτησης της σύγκρουσης υπό τον όρο να επιτραπεί στην Ουκρανία να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ στο μέλλον ανέφερε η Daily Telegraph, επικαλούμενη βρετανικές στρατιωτικές και διπλωματικές πηγές.
Aυτός όμως ήταν ο βασικότερος λόγος για τον οποίο η Ρωσία προχώρησε στην στρατιωτική επέμβαση στην Ουκρανία.
Δημοσίως, ωστόσο, ο Ζελένσκι αρνήθηκε να συζητήσει το ενδεχόμενο παραχώρησης εδαφών.
Η προτεινόμενη συμφωνία προβλέπει την παραχώρηση του ελέγχου της Ουκρανίας επί της Λαϊκής Δημοκρατίας του Λουγκάνσκ (LPR) και της Κριμαίας, καθώς και επί των τμημάτων της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντόνετσκ (DPR) που ελέγχονται από τη Ρωσία, καθώς και επί των περιοχών Ζαπορόζιε και Χερσώνα, τα οποία βρίσκονται υπό ρωσική κατοχή.
Αυτές οι περιοχές ψήφισαν με συντριπτική πλειοψηφία υπέρ της ένταξης στη Ρωσία σε δημοψηφίσματα το 2014 και το 2022.
Η ένταξή τους στην ρωσική επικράτεια έχει κατοχυρωθεί και στο ρωσικό Σύνταγμα.
Ωστόσο, παρά την φαινομενική αλλαγή στάσης, η Ουκρανία παραμένει σθεναρά αντίθετη σε οποιαδήποτε διευθέτηση στην οποία θα παραχωρήσει περισσότερη γη από αυτήν που ελέγχεται σήμερα από τις ρωσικές δυνάμεις, αναφέρει η έκθεση.
Σύμφωνα με το BBC, ο λόρδος Σάιμον ΜακΝτόναλντ, πρώην επικεφαλής του βρετανικού υπουργείου Εξωτερικών, προειδοποιεί για τις πιθανές «προκλητικές ρωσικές απαιτήσεις» που αναμένεται να τεθούν στο τραπέζι, επισημαίνοντας πως η συνάντηση θα έχει περισσότερο θεατρικό χαρακτήρα. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο Βλαντίμιρ Πούτιν θα θέσει αιτήματα που κανείς άλλος δεν θα δεχόταν, εκτός ίσως από τον Ντόναλντ Τραμπ. Παράλληλα, ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, έχει ξεκαθαρίσει πως δεν πρόκειται να αποδεχτεί την παραχώρηση ούτε ενός εδαφικού κομματιού ούτε το πάγωμα των συγκρούσεων στις τρέχουσες γραμμές του μετώπου. Η θέση του στηρίζεται στο επιχείρημα ότι κάτι τέτοιο δεν θα επιβραδύνει την πολεμική μηχανή της Ρωσίας, η οποία διεξάγει έναν ολοκληρωτικό πόλεμο για περισσότερα από τριάμισι χρόνια, αλλά αντίθετα θα επιταχύνει την επιθετικότητά της.
Η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Κάγια Κάλας, τονίζει ότι ο Πούτιν επιδιώκει κυρίως μια «φωτογραφία» με τον πιο επιδραστικό ηγέτη παγκοσμίως, δηλαδή τον πρόεδρο Τραμπ, ενώ επιδιώκει επίσης την αναβολή των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία, κάτι που κατά πάσα πιθανότητα θα επιτύχει. Η ίδια αναρωτιέται ποιο θα είναι το κριτήριο επιτυχίας για τις ΗΠΑ σε αυτή τη συνάντηση και τονίζει πως, αν ο πρόεδρος Ζελένσκι ήταν παρών, αυτό θα θεωρούνταν σαφής νίκη. Όμως, στην περίπτωση που ο ηγέτης της Ουκρανίας απουσιάζει από το τραπέζι των συζητήσεων στην Αλάσκα, προκύπτει το ερώτημα πώς θα αμφισβητηθούν οι προτάσεις του Κρεμλίνου. Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο να προσκληθεί ο Ζελένσκι, ωστόσο τόσο το Κίεβο όσο και η Ευρώπη επιθυμούν να μετατραπεί αυτή η πιθανότητα από ένα απλό «ίσως» σε σαφές «ναι».
Η ανησυχία εντείνεται από το γεγονός ότι η συνάντηση θα διεξαχθεί σε μορφή «προσωπικής» συνάντησης μεταξύ των δύο ηγετών, μια ιδέα που προήλθε από το Κρεμλίνο και την οποία αποδέχτηκε ο Λευκός Οίκος. Αυτό έχει προκαλέσει κινητοποίηση στην ευρωπαϊκή πρωτεύουσα, καθώς η συνολική πολιτική δραστηριότητα στο Ευρωπαϊκό Τρίγωνο των Βρυξελλών, συνήθως περιορισμένη τον Αύγουστο, έχει αυξηθεί σημαντικά λόγω αυτής της εξέλιξης. Τη Δευτέρα, η Κάγια Κάλας φιλοξένησε μια τηλεδιάσκεψη των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, όπου απαιτήθηκε η άμεση και αδιάλλακτη κατάπαυση του πυρός πριν από οποιαδήποτε συμφωνία, ενώ παράλληλα ανακοινώθηκαν νέες κυρώσεις κατά της Μόσχας.
Σε ερώτηση για το τι ακριβώς εννοούσε ο Ντόναλντ Τραμπ όταν άφηνε να εννοηθεί ότι ίσως υπάρξουν ανταλλαγές εδαφών, η Κάλας απάντησε πως αυτό είναι κάτι για το οποίο πρέπει να ρωτηθεί ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος. Τόνισε όμως πως είναι ξεκάθαρο ότι «δεν μπορεί ένας επιτιθέμενος να ανταμείβεται για την επιθετικότητά του», διότι κάτι τέτοιο θα δημιουργήσει προηγούμενο και θα ενθαρρύνει περαιτέρω επιθετικές ενέργειες παγκοσμίως.
Η Ευρώπη επιχειρεί να πετύχει δύο παράλληλους στόχους: την ενοποίηση της στήριξης προς την Ουκρανία και την απόκτηση ενεργότερου ρόλου στη διαδικασία ειρήνευσης που ηγούνται οι ΗΠΑ. Όμως, από τότε που ο Ντόναλντ Τραμπ ανέλαβε εκ νέου τα καθήκοντά του στις αρχές της χρονιάς, η «πόρτα» για την Ευρώπη παραμένει κλειστή. Τότε, ο απεσταλμένος του στις σχέσεις με την Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ, είχε δηλώσει ξεκάθαρα ότι η ΕΕ δεν θα συμμετείχε σε οποιεσδήποτε ειρηνευτικές συνομιλίες, θέση που οι Ευρωπαίοι δεν έχουν καταφέρει να αλλάξουν μέσω διπλωματικών ενεργειών. Παρά τη βελτίωση στις διμερείς τους σχέσεις, ιδίως μέσω σημαντικών αυξήσεων στις αμυντικές δαπάνες, ο Πολωνός υπουργός Εξωτερικών, Ράντοσλαβ Σικόρσκι, υποστηρίζει πως η Ευρώπη χρειάζεται πιο κεντρικό ρόλο, επισημαίνοντας πως «αυτό είναι ζήτημα υπαρξιακού ευρωπαϊκού συμφέροντος ασφαλείας». Παράλληλα, ο ίδιος δηλώνει πως, ενώ εκτιμούν τις προσπάθειες του Τραμπ, θα λάβουν και οι ίδιοι αποφάσεις εντός Ευρώπης, καθώς «μια απλή κατάπαυση του πυρός δεν θα επιλύσει το πρόβλημα».
Οι ηγέτες της χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EE) επέμειναν σήμερα στην ανάγκη να μπορέσουν οι Ουκρανοί «να αποφασίσουν για το μέλλον τους», τρεις ημέρες πριν από τη συνάντηση ανάμεσα στον Ντόναλντ Τραμπ και τον Βλαντίμιρ Πούτιν στην Αλάσκα..
«Εμείς οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης χαιρετίζουμε τις προσπάθειες του προέδρου Τραμπ για να βάλει τέλος στον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και να επιτύχει μια δίκαιη και βιώσιμη ειρήνη για την Ουκρανία», γράφουν σ’ ένα κείμενο, το οποίο δεν προσυπέγραψε η Ουγγαρία. «Οι Ουκρανοί πρέπει να έχουν την ελευθερία να αποφασίσουν για το μέλλον τους», προστίθεται στη δήλωση.
«Ο δρόμος προς την ειρήνη στην Ουκρανία δεν μπορεί να αποφασισθεί χωρίς την Ουκρανία», επιμένουν οι ευρωπαίοι ηγέτες, οι οποίοι κρίνουν πως ουσιαστικές διαπραγματεύσεις δεν μπορούν να διεξαχθουν παρά μόνο «μέσα στο πλαίσιο μιας κατάπαυσης του πυρός ή μιας μείωσης των εχθροπραξιών» και προσθέτουν πως «κοινή πεποίθησή μας είναι πως μια διπλωματική λύση πρέπει να προστατεύει τα ζωτικά συμφέροντα ασφαλείας της Ουκρανίας και της Ευρώπης».
Ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι και ευρωπαίοι ηγέτες πρόκειται να έχουν συνομιλίες αύριο, Τετάρτη, με τον Ντόναλντ Τραμπ.
Αυτός ο τελευταίος παρέμεινε αόριστος σχετικά με τις προσδοκίες του, λέγοντας πως ελπίζει σε μια «εποικοδομητική» συνάντηση στην Αλάσκα και υπογραμμίζοντας εν παρόδω σε τόνους επιδοκιμασίας πως «σέβεται πολύ» το γεγονός ότι ο ρώσος ομόλογός του δέχθηκε να μεταβεί σε αμερικανικό έδαφος.
Ο Τραμπ πρόσθεσε μια παρατήρηση μάλλον ανησυχητική για τον ουκρανό πρόεδρο και τους ευρωπαίους συμμάχους του, λέγοντας πως είναι «λίγο ενοχλημένος» που ο (Βολοντίμιρ) Ζελένσκι λέει, ‘πρέπει να έχω συνταγματική έγκριση’» για να παραχωρήσει εδάφη.
«Διότι θα υπάρξουν ανταλλαγές εδαφών», προείπε, την ώρα που ο ρωσικός στρατός κατέχει αυτή τη στιγμή περίπου το 20% του ουκρανικού εδάφους.
Τηλεδιάσκεψη Ευρωπαίων ηγετών για την Ουκρανία πριν από την επικοινωνία με τον Ντόναλντ Τραμπ
Ο εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης δήλωσε ότι ο Ζελένσκι, μαζί με αξιωματούχους της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, αναμένεται να συμμετάσχουν σε τηλεδιάσκεψη που θα φιλοξενηθεί από το Βερολίνο στις 14:00 ώρα Κεντρικής Ευρώπης (12:00 GMT) την Τετάρτη, με τη συμμετοχή των ηγετών της Γερμανίας, της Φινλανδίας, της Γαλλίας, της Βρετανίας, της Ιταλίας και της Πολωνίας.
Θα συζητήσουν επιλογές για την ενίσχυση της πίεσης προς τη Ρωσία, τη σειρά βημάτων για μια ενδεχόμενη ειρηνευτική διαδικασία, το μέλλον των εδαφών που τελούν υπό ρωσική κατοχή, καθώς και τις εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία, σύμφωνα με τον ίδιο εκπρόσωπο.
Στη συνέχεια, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα πραγματοποιήσουν τηλεδιάσκεψη με τον Τραμπ και τον Αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, JD Vance, στις 15:00 ώρα Κεντρικής Ευρώπης (CET).
Τέλος, η αποκαλούμενη «συμμαχία των προθύμων» — η ομάδα χωρών που εργάζεται πάνω σε σχέδια στήριξης της Ουκρανίας σε περίπτωση κατάπαυσης του πυρός — θα συνεδριάσει στις 16:30 σε συνάντηση που θα φιλοξενήσουν η Γερμανία, η Γαλλία και η Βρετανία, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο.
