Η χρήση smartphone πριν τα 13 συνδέεται με σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας, σύμφωνα με παγκόσμια μελέτη σε περισσότερους από 100.000 νέους. Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «Journal of Human Development and Capabilities», διαπίστωσε ότι άτομα ηλικίας 18 έως 24 ετών που απέκτησαν το πρώτο τους smartphone στα 12 ή νωρίτερα, είχαν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν αυτοκτονικές σκέψεις, επιθετικότητα, αποσύνδεση από την πραγματικότητα, χαμηλή συναισθηματική ρύθμιση και μειωμένη αυτοεκτίμηση.
Τα δεδομένα δείχνουν επίσης ότι αυτές οι επιδράσεις συνδέονται σε μεγάλο βαθμό με την πρόωρη πρόσβαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τον αυξημένο κίνδυνο διαδικτυακού εκφοβισμού, διαταραγμένου ύπνου και προβληματικών οικογενειακών σχέσεων στην ενήλικη ζωή τους.
Η ομάδα ειδικών του Sapien Labs, που διαχειρίζεται τη μεγαλύτερη βάση δεδομένων στον κόσμο για την ψυχική ευημερία (Global Mind Project), ζητά άμεση δράση για την προστασία της ψυχικής υγείας των μελλοντικών γενεών.
«Τα δεδομένα μας δείχνουν ότι η πρόσβαση των παιδιών κάτω των 13 ετών σε smartphone και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συνδέεται με βαθιές αλλαγές στην ψυχική υγεία και ευημερία των νέων ενηλίκων», δήλωσε η νευροεπιστήμονας Δρ. Τάρα Θιαγκαρατζάν, ιδρύτρια και επικεφαλής επιστήμονας του Sapien Labs.
«Τα συμπτώματα που εντοπίζουμε δεν αντιστοιχούν σε τυπικές μορφές κατάθλιψης ή άγχους και συχνά περνούν απαρατήρητα από τα συνήθη εργαλεία αξιολόγησης. Παρ’ όλα αυτά, εκδηλώσεις όπως η επιθετικότητα, η αποσύνδεση από την πραγματικότητα και οι αυτοκτονικές σκέψεις ενδέχεται να έχουν σοβαρές κοινωνικές επιπτώσεις, ιδιαίτερα καθώς γίνονται ολοένα συχνότερες στις νεότερες γενιές», σημείωσε.
Η ίδια προτείνει μια προληπτική προσέγγιση παρόμοια με τη ρύθμιση του αλκοόλ και του καπνού, η οποία περιλαμβάνει:
- Περιορισμό πρόσβασης σε smartphones σε παιδιά κάτω των 13 ετών
- Υποχρεωτική εκπαίδευση στην ψηφιακή παιδεία
- Ενίσχυση της λογοδοσίας των τεχνολογικών εταιρειών
Από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, τα smartphones έχουν αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο οι νέοι επικοινωνούν, μαθαίνουν και διαμορφώνουν την ταυτότητά τους. Παράλληλα, όμως, εντείνονται οι ανησυχίες για τον ρόλο των αλγορίθμων που χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθώς ενδέχεται να ενισχύουν το επιβλαβές περιεχόμενο, να ενθαρρύνουν την κοινωνική σύγκριση και να περιορίζουν κρίσιμες δραστηριότητες, όπως η δια ζώσης αλληλεπίδραση και ο ύπνος.
Αν και πολλές πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης θέτουν ως ελάχιστο όριο ηλικίας τα 13 έτη, η εφαρμογή του περιορισμού είναι δύσκολη. Ταυτόχρονα, η μέση ηλικία απόκτησης πρώτου smartphone συνεχίζει να μειώνεται, με πολλά παιδιά να περνούν ώρες καθημερινά στις συσκευές τους.
Σε διεθνές επίπεδο, η απαγόρευση κινητών στα σχολεία εφαρμόζεται με διαφορετικούς τρόπους. Χώρες όπως η Γαλλία, οι Κάτω Χώρες, η Ιταλία και η Νέα Ζηλανδία έχουν επιβάλει περιορισμούς, με κάποια πρώτα ενθαρρυντικά αποτελέσματα-όπως βελτίωση της συγκέντρωσης των μαθητών στην Ολλανδία.
Πρόσφατα, η Νέα Υόρκη ανακοίνωσε πως θα γίνει η μεγαλύτερη αμερικανική πολιτεία που θα απαγορέψει τα smartphones στα σχολεία, ακολουθώντας το παράδειγμα της Αλαμπάμα, του Άρκανσο και της Οκλαχόμας.
Αν και προηγούμενες μελέτες για τον χρόνο που περνούν τα παιδιά μπροστά στις οθόνες, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και την ψυχική υγεία έχουν δείξει αρνητικές αλλά και αντιφατικές επιδράσεις, η νέα ανάλυση προσφέρει πιο στοχευμένα ευρήματα.
Η ομάδα του Sapien Labs χρησιμοποίησε δεδομένα από το Global Mind Project και το εργαλείο Mind Health Quotient (MHQ), ένα εργαλείο αυτοαξιολόγησης που μετρά την κοινωνική, τη συναισθηματική, τη γνωστική και τη σωματική ευεξία.
Κύρια ευρήματα:
- Τα πιο έντονα συμπτώματα που συνδέονται με τη χρήση smartphone πριν από τα 13 έτη είναι: αυτοκτονικές σκέψεις, επιθετικότητα, αποσύνδεση από την πραγματικότητα και ψευδαισθήσεις.
- Νέοι που απέκτησαν smartphone πριν τα 13 είχαν σημαντικά χαμηλότερες βαθμολογίες ψυχικής υγείας (MHQ). Όσοι το απέκτησαν στα 13 τους χρόνια είχαν μέση βαθμολογία 30, ενώ όσοι το απέκτησαν όταν ήταν 5 έτών, μόλις 1.
- Τα ποσοστά νέων που εμφάνιζαν έντονη ψυχική πίεση (με πέντε ή περισσότερα σοβαρά συμπτώματα) αυξήθηκαν κατά 9,5% στις γυναίκες και 7% στους άνδρες- ένα παγκόσμιο φαινόμενο με κοινά χαρακτηριστικά σε όλες τις περιοχές.
- Στα κορίτσια, η πρόωρη χρήση σχετίζεται με μειωμένη αυτοπεποίθηση και συναισθηματική ανθεκτικότητα. Στα αγόρια, συνδέεται με μειωμένη ενσυναίσθηση και αυτοεκτίμηση.
Η ανάλυση έδειξε επίσης ότι:
- Η πρόωρη πρόσβαση στα social media εξηγεί το 40% της συσχέτισης.
- Οι κακές οικογενειακές σχέσεις (13%), ο διαδικτυακός εκφοβισμός (10%) και ο διαταραγμένος ύπνος (12%) παίζουν επίσης καθοριστικό ρόλο.
Παρότι οι ερευνητές αναγνωρίζουν ότι η πανδημία COVID-19 ίσως ενίσχυσε αυτές τις τάσεις, η συνοχή των ευρημάτων παγκοσμίως υποδηλώνει ευρύτερες αναπτυξιακές επιδράσεις της πρόωρης χρήσης smartphone.
Αν και η μελέτη δεν αποδεικνύει αιτιατή σχέση, οι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι η έκταση της πιθανής βλάβης είναι τόσο μεγάλη, ώστε δικαιολογείται μια προληπτική προσέγγιση.
Τι προτείνουν:
- Υποχρεωτική εκπαίδευση στην ψηφιακή παιδεία και την ψυχική υγεία
- Ενίσχυση της παρακολούθησης των παραβάσεων ηλικιακών περιορισμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και κυρώσεις στις τεχνολογικές εταιρείες
- Περιορισμός της πρόσβασης σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης
- Σταδιακή εφαρμογή περιορισμών στην πρόσβαση σε smartphones με βάση την ηλικία
«Τα ευρήματά μας υποδεικνύουν ότι η χρήση smartphone στην παιδική ηλικία, ως πρώιμη πύλη προς το ψηφιακό περιβάλλον που ενισχύεται από την τεχνητή νοημοσύνη, έχει βαθιά αρνητική επίδραση στην ψυχική υγεία και ευημερία στην ενήλικη ζωή, με σοβαρές συνέπειες για την προσωπική αυτονομία και την κοινωνική πρόοδο» επεσήμανε η επιστήμονας.
«Αρχικά, με εξέπληξαν τα ευρήματα. Ωστόσο, όταν το εξετάσει κανείς προσεκτικά, αρχίζει να γίνεται κατανοητό ότι το νεαρό, αναπτυσσόμενο μυαλό πλήττεται περισσότερο από το διαδικτυακό περιβάλλον, λόγω της ευαλωτότητας και της έλλειψης εμπειρίας του στον κόσμο. Παρ’ όλα αυτά, θεωρώ σημαντικό να τονίσω ότι τα smartphone και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι η μόνη απειλή για την ψυχική υγεία και την κρίση που αντιμετωπίζουν οι νεαροί ενήλικες. Εξηγούν ένα μέρος της κρίσης- όχι το σύνολο. Χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να κατανοήσουμε πλήρως τα αίτια, όμως αν περιμένουμε την απόλυτη επιστημονική βεβαιότητα, ενδέχεται να χάσουμε το παράθυρο για έγκαιρη και αποτελεσματική πρόληψη» κατέληξε η ερευνήτρια.
