Μελέτες έχουν δείξει πως η κατανάλωση πρωτεΐνης δεν θα πρέπει να είναι ίδια για όλους, καθώς οι διατροφικές ανάγκες διαφέρουν ανάλογα το άτομο.
Σύμφωνα με μελέτη στο περιοδικό «The Economist», η υπερβολική κατανάλωση πρωτεΐνης μπορεί να συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για προβλήματα στους νεφρούς, επιβάρυνση του ήπατος, αύξηση σωματικού βάρους και διαταραχές στο μεταβολικό προφίλ του οργανισμού.
Παράλληλα, αναφέρετε ότι η βιομηχανία συμπληρωμάτων διατροφής, συχνά προωθεί την υπερκατανάλωση πρωτεΐνης με εμπορικά κίνητρα, χωρίς να υπάρχουν πάντα επαρκή επιστημονικά δεδομένα που να υποστηρίζουν τέτοιες πρακτικές.
Πόση πρωτεΐνη πρέπει να καταναλώνουμε;
Η ποσότητα πρωτεΐνης που πρέπει να καταναλώνεται καθημερινά αποτελεί διαχρονικό σημείο τριβής μεταξύ διατροφολόγων, αθλητών και του ευρύτερου κοινού, ιδιαίτερα υπό το φως της αυξανόμενης απήχησης για τις δίαιτες υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες και της διάδοσης των σχετικών συμπληρωμάτων διατροφής.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αναφέρει ότι η πλειονότητα των ενηλίκων προσλαμβάνει επαρκείς ποσότητες πρωτεΐνης μέσω μιας ισορροπημένης διατροφής, χωρίς να απαιτείται χρήση συμπληρωμάτων ή αυστηρή παρακολούθηση της πρόσληψης.
Οι γενικές διατροφικές οδηγίες καθορίζουν τη συνιστώμενη πρόσληψη πρωτεΐνης μεταξύ 0,8 και 2 γραμμαρίων ανά κιλό σωματικού βάρους, ανάλογα με την ηλικία και το επίπεδο φυσικής δραστηριότητας. Ωστόσο, επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι η υπέρβαση των 1,5 γραμμαρίων ημερησίως δεν προσφέρει επιπλέον οφέλη για τη μυϊκή ενδυνάμωση ή την απόδοση.
Αντιθέτως, η συστηματική κατανάλωση πρωτεΐνης σε υπερβολικά επίπεδα ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά τη νεφρική λειτουργία, ιδίως σε ευπαθείς ομάδες και να ενεργοποιήσει βιολογικούς μηχανισμούς που σχετίζονται με την επιτάχυνση της γήρανσης.
Τα οφέλη
Η πρωτεΐνη αποτελείται από αμινοξέα, εκ των οποίων εννέα θεωρούνται απαραίτητα και πρέπει να προσλαμβάνονται από τη διατροφή. Όπως επισημαίνει το «The Economist», αυτά είναι καθοριστικά για τη σύνθεση ορμονών, τη σωματική ανάπτυξη και τη συνολική υγεία.
Παράλληλα, η επαρκής πρωτεϊνική πρόσληψη συμβάλλει στη διατήρηση της μυϊκής μάζας, ειδικά σε ηλικιωμένους ή σε περιόδους αυξημένης φυσικής καταπόνησης.
Η πρωτεΐνη επίσης ευνοεί την απώλεια βάρους, καθώς απαιτεί περισσότερη ενέργεια για την πέψη της συγκριτικά με τους υδατάνθρακες και τα λιπαρά, οδηγώντας σε μεγαλύτερο κορεσμό και ενδεχομένως σε αυθόρμητη μείωση της ημερήσιας θερμιδικής πρόσληψης. Έρευνα στο «Scientific Reports», επιβεβαίωσε ότι ο συνδυασμός πρωτεϊνικής δίαιτας με άσκηση αντίστασης, ενισχύει την απόδοση και την αύξηση της μυϊκής μάζας.
Οι κίνδυνοι
Παρά τα οφέλη, η υπερβολική κατανάλωση πρωτεΐνης έχει και κινδύνους. Ορισμένες μελέτες προειδοποιούν για την επιβάρυνση της νεφρικής λειτουργίας, ιδιαίτερα σε άτομα με υποκείμενες νεφρικές παθήσεις. Επιπλέον, η υπερκατανάλωση ζωικής πρωτεΐνης (πλην των γαλακτοκομικών) μπορεί να επιτείνει προβλήματα νεφρικής ανεπάρκειας.
Ένα ακόμη ανησυχητικό εύρημα σχετίζεται με την ενεργοποίηση της κυτταρικής οδού mTOR, η οποία φαίνεται να συνδέεται με επιταχυνόμενες διαδικασίες γήρανσης. Αν και τα επιστημονικά δεδομένα παραμένουν εν μέρει ασαφή, υπάρχουν ενδείξεις ότι η μακροχρόνια υπερκατανάλωση πρωτεΐνης μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη μακροχρόνια κυτταρική υγεία, αναλόγως της προέλευσης της πρωτεΐνης και του γενετικού υποβάθρου του ατόμου.
