Μία συμφωνία ιστορικού χαρακτήρα για τα εργασιακά ζητήματα της χώρας υπεγράφη μεταξύ της κυβέρνησης και του συνόλου των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων, για ένα νέο πλαίσιο ενίσχυσης των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας.
Η Κοινωνική Συμφωνία παρουσιάστηκε σε συνέντευξη Τύπου στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης από την αρμόδια υπουργό Νίκη Κεραμέως, παρουσία των προέδρων ΓΣΕΕ Γιάννη Παναγόπουλου, ΣΕΒ Σπύρου Θεοδωρόπουλου, ΓΣΕΒΕΕ Γιώργου Καββαθά, ΕΣΕΕ Σταύρου Καφούνη, ΣΕΤΕ Γιάννη Παράσχη και ΣΒΕ Λουκίας Σαράντη.
Είχε προηγηθεί κοινωνικός διάλογος μεταξύ υπουργείου Εργασίας και κοινωνικών εταίρων.
«Θα είναι ασπίδα για τον εργαζόμενο οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας», τόνισε, στην εισαγωγική της δήλωση η υπουργός Εργασίας, Νίκη Κεραμέως.
«Είχα δεσμευθεί ότι πριν το τέλος του 2025 θα παρουσιαστεί ο οδικός χάρτης για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Oι συλλογικές συμβάσεις εργασίας (ΣΕΕ) οδηγούν σε υψηλότερους μισθούς και γενικά καλύτερους όρους εργασίας και αποτελούν ασπίδα προστασίας για τον εργαζόμενο. Ενισχύουν τη διαπραγματευτική δύναμη των εργαζομένων. Ενισχύουν τον υγιή ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων αλλά και μεταξύ των εργαζομένων. Με τη συμφωνία αυτή καταργούνται όλοι οι μνημονιακοί νόμοι».
«Στην πράξη για τους εργαζόμενους σημαίνει αύξηση αποδοχών, σταθερό εργασιακό περιβάλλον και λιγότερο άγχος. Είναι μια βαθιά ανάσα ασφάλειας», ανέφερε η κ. Κεραμέως.
Οι τρεις άξονες της κοινωνικής συμφωνίας
- Γίνεται πιο εύκολη η επέκταση των συλλογικών συμβάσεων
- Προστασία των εργαζομένων και μετά τη λήξη της συλλογικής σύμβασης
- Ταχύτερες διαδικασίες για επίλυση διαφορών μέσω ΟΜΕΔ
Μέχρι σήμερα έχουμε μικρή κάλυψη λόγω των μνημονιακών νόμων. Υπάρχει ευρωπαϊκή οδηγία για να βελτιώσουν τα κράτη μέλη το ποσοστό κάλυψης, τόνισε η υπουργός Εργασίας.
Σύμφωνα με την παρουσίαση που έκανε η κ. Κεραμέως:
Υπάρχουν δύο είδη συμβάσεων Εργασίας: Ατομική και Συλλογική
Ποια είναι η διαφορά;
– H Ατομική Σύμβαση Εργασίας υπογράφεται μεταξύ ενός εργαζόμενου και ενός εργοδότη.
– Η Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΣΣΕ) υπογράφεται από τις οργανώσεις εργαζομένων και εργοδοτικές οργανώσεις (ή εργοδότη) και καθορίζει βασικούς όρους εργασίας (π.χ. μισθούς, ωράρια και άδειες) για όλα τα μέλη των οργανώσεων που συμβάλλονται.
Οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας (ΣΣΕ):
– Οδηγούν σε υψηλότερους μισθούς και γενικά καλύτερους όρους εργασίας
– Αποτελούν ασπίδα προστασίας για τον εργαζόμενο: Η ατομική σύμβαση μπορεί να προβλέπει μόνο ευνοϊκότερους όρους από τη ΣΣΕ.
– Ενισχύουν τη διαπραγματευτική δύναμη των εργαζομένων.
– Ενισχύουν τον υγιή ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων αλλά και μεταξύ των εργαζομένων.
Ποιους αφορά μια ΣΣΕ;
Αν η ΣΣΕ είναι κλαδική ή ομοιοεπαγγελματική, καλύπτει:
– τους εργαζόμενους του εκάστοτε κλάδου ή επαγγέλματος που είναι μέλη της συνδικαλιστικής οργάνωσης που την υπέγραψε και
– τους εργοδότες που είναι μέλη της εργοδοτικής οργάνωσης που την υπέγραψε.
Τι σημαίνει «Επέκταση ΣΣΕ»;
– Η ΣΣΕ επεκτείνεται σε όλον τον κλάδο ή το επάγγελμα το οποίο αφορά, ακόμα και τους εργαζόμενους και εργοδότες που δεν είναι μέλη συμβαλλόμενων οργανώσεων.
– Κάλυψη περισσότερων εργαζομένων από την προστασία της ΣΣΕ.
– Υγιής ανταγωνισμός μεταξύ των επιχειρήσεων του ίδιου κλάδου.
– Γίνεται με απόφαση της Υπουργού Εργασίας, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του νόμου.
Το παρόν:
– Χαμηλό ποσοστό κάλυψης εργαζομένων από Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας
– Απόρροια μνημονιακών ρυθμίσεων που δημιουργούν απρόσφορο έδαφος
– Μεγάλα περιθώρια βελτίωσης – Στόχος η αύξηση κάλυψης εργαζομένων από ΣΣΕ, όπως απορρέει από την Οδηγία 2022/2041
Η διαβούλευση:
– Τριμερής Διάλογος Μεταξύ Πολιτείας και όλων των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων
– Τριπλός Στόχος
1) Σύναψη περισσότερων Συλλογικών Συμβάσεων
2) Επέκταση περισσότερων Συλλογικών Συμβάσεων
3) Ενίσχυση του ουσιώδους κοινωνικού διαλόγου
– Μάιος – Νοέμβριος 2025:
7 μήνες εντατικών και εξαιρετικά αποδοτικών διαβουλεύσεων
Τι αλλάζει με την κοινωνική συμφωνία:
– Κοινωνική Συμφωνία ιστορικής σημασίας
– Κείμενο συμφωνίας με την υπογραφή της Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και όλων των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων
– Δίνει οριστικό τέλος στους μνημονιακούς περιορισμούς
– Νέα εποχή για τις Συλλογικές Συμβάσεις στην Ελλάδα
– Οφέλη για όλους
Βασικοί άξονες κοινωνικής συμφωνίας
1. Πιο εύκολη επέκταση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας – Πολλοί περισσότεροι εργαζόμενοι θα προστατεύονται από ΣΣΕ
2. Πλήρης προστασία των εργαζομένων και μετά τη λήξη των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας – Ενισχύεται η σταθερότητα και η ασφάλεια του εργασιακού περιβάλλοντος
3. Επιτάχυνση διαδικασιών σε περίπτωση διαφωνίας εργαζομένων και εργοδοτών – Καλύτερες και ταχύτερες διαδικασίες για την επίλυση διαφορών ΟΜΕΔ
1. Πιο εύκολη επέκταση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας Πολλοί περισσότεροι εργαζόμενοι θα προστατεύονται από ΣΣΕ
Α. Μείωση του απαιτούμενου ποσοστού κάλυψης
– Σήμερα: η επέκταση μίας ΣΣΕ είναι δυνατή μόνο εφόσον δεσμεύει εργοδότες που απασχολούν ποσοστό μεγαλύτερο του 50% των εργαζομένων του κλάδου ή του επαγγέλματος.
– Με την Κοινωνική Συμφωνία: Το ποσοστό αυτό μειώνεται από 50% σε 40%.
– Προσδιορισμός πεδίου εφαρμογής ΣΣΕ για τον εντοπισμό του πεδίου της επέκτασης με την αναφορά στο κείμενο των κλαδικών ΣΣΕ των Κ.Α.Δ. και άλλων στοιχείων που προσδιορίζουν τον εκάστοτε κλάδο.
Β. Δημιουργείται μια νέα δυνατότητα για την επέκταση Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας
– Το ποσοτικό κριτήριο του 40% δεν θα εξετάζεται καθόλου όταν την ΣΣΕ συνυπογράφουν Εθνικοί Κοινωνικοί Εταίροι.
Γ. Δυνατότητα ΓΣΕΕ να μπορεί να συνάπτει ή να συνυπογράφει κλαδικές ΣΣΕ επικουρικά
– Εφόσον προσκληθεί από μέλος της να το κάνει, ώστε να εφαρμόζεται η νέα δυνατότητα της επέκτασης.
1. Πιο εύκολη επέκταση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας – Πολλοί περισσότεροι εργαζόμενοι θα προστατεύονται από ΣΣΕ
Λειτουργικά Μητρώα
(ΓΕΜΗΣΟΕ και ΓΕΜΗΟΕ) για τον εντοπισμό του ποσοστού κάλυψης
– Μείωση των στοιχείων που απαιτούνται για την εγγραφή στα απολύτως απαραίτητα
– Μετριασμός των κυρώσεων που συνεπάγεται η μη εγγραφή στα Μητρώα – Μη αναστολή των δικαιωμάτων που απορρέουν από τη συνδικαλιστική δράση
– Η εγγραφή συνδικαλιστικής οργάνωσης απαιτείται μόνο για την επέκταση μιας ΣΣΕ και για την προσφυγή στον Ο.ΜΕ.Δ.
– Τα εκλογικά έγγραφα θα παραδίδονται από τις συνδικαλιστικές οργανώσεις στο Πρωτοδικείο, αντί για το Μητρώο
2. Πλήρης προστασία των εργαζομένων και μετά τη λήξη των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας
Ενισχύεται η σταθερότητα και η ασφάλεια του εργασιακού περιβάλλοντος, αφού διατηρούνται στο ακέραιο τα δικαιώματα των εργαζομένων μέχρι τη σύναψη νέας συλλογικής ή ατομικής σύμβασης εργασίας.
Όλοι οι όροι μίας ΣΣΕ που αφορούν τους εργαζόμενους εξακολουθούν να ισχύουν και μετά τη λήξη της.
– Παράταση για τρεις (3) μήνες στις ΣΣΕ
– Μετά το τρίμηνο, εξακολουθούν να ισχύουν όλοι οι όροι της ΣΣΕ μέχρι τη σύναψη νέας συλλογικής ή ατομικής σύμβασης εργασίας (πλήρης μετενέργεια) – Καταργείται η μνημονιακή ρύθμιση για τη μερική μετενέργεια που ισχύει από το 2012 (Ν. 4046/2012, ΠΥΣ 6/2012)- Επαναφέρεται το προμνημονιακό καθεστώτος της πλήρους μετενέργειας
– Προστασία των νεοπροσλαμβανόμενων – Καλύπτονται από την ΣΣΕ και όσοι εργαζόμενοι προσλαμβάνονται κατά την τρίμηνη παράτασή της
3. Επιτάχυνση διαδικασιών σε περίπτωση διαφωνίας εργαζομένων και εργοδοτών
Καλύτερες και ταχύτερες διαδικασίες για την επίλυση διαφορών ΟΜΕΔ
Α. Μηχανισμός προελέγχου των μονομερών αιτήσεων προσφυγής στη Μεσολάβηση και στη Διαιτησία
– Σύσταση και λειτουργία τριμελούς επιτροπής στον Ο.ΜΕ.Δ.
– Έλεγχος αυστηρά και μόνο των νόμιμων προϋποθέσεων για μονομερή προσφυγή
– Μέλη της Επιτροπής Προελέγχου: ένας (1) Καθηγητής Νομικής Σχολής Εργατικού Δικαίου, ένας (1) Καθηγητής Οικονομικών και ένας (1) δικαστής ανώτατου δικαστηρίου
– Θα επιλέγονται με θητεία από το Διοικητικό Συμβούλιο του Ο.ΜΕ.Δ.
Β. Κατάργηση του δεύτερου βαθμού διαιτησίας του Ο.ΜΕ.Δ. για την γρηγορότερη επίλυση διαφορών – διατήρηση δυνατότητας δικαστικής προσβολής της διαιτητικής απόφασης
Επόμενα βήματα
1. Έκδοση του Σχεδίου Δράσης (εντός Δεκεμβρίου) το οποίο θα περιέχει την Κοινωνική Συμφωνία
2. Νομοθέτηση της Κοινωνικής Συμφωνίας αρχές του 2026
Η Κοινωνική Συμφωνία φέρνει οφέλη για όλους
Για Εργαζομένους
– Σύναψη και επέκταση περισσότερων ΣΣΕ ώστε πολλοί περισσότεροι εργαζόμενοι να προστατεύονται
– Δημιουργία προϋποθέσεων για περαιτέρω αύξηση μισθών και παροχών
– Σταθερό, ασφαλές και προβλέψιμο εργασιακό περιβάλλον
– Πλήρης προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων μετά τη λήξη μίας ΣΣΕ
– Προστασία των νεοπροσλαμβανόμενων εργαζομένων
– Γρηγορότερη επίλυση συλλογικών διαφορών
Για Επιχειρήσεις
– Περιβάλλον με ξεκάθαρους κανόνες, που διευκολύνει και ενισχύει την ανάπτυξη και την καταπολέμηση αθέμιτου ανταγωνισμού
– Ενίσχυση σταθερότητας στο εργασιακό περιβάλλον
– Διαφάνεια και διασφάλιση της νομιμότητας με σαφή προσδιορισμό του πεδίου εφαρμογής των ΣΣΕ και κατά την επέκταση τους
– Αναβάθμιση των Μητρώων του Υπουργείου Εργασίας για μεγαλύτερη λειτουργικότητα, αξιοπιστία και διαφάνεια στην αντιπροσώπευση
– Γρηγορότερη επίλυση συλλογικών διαφορών
Η Κοινωνική Συμφωνία δίνει
– ασφάλεια στον εργαζόμενο
– σταθερότητα στην επιχείρηση
– ξεκάθαρους κανόνες στην αγορά εργασίας
Ιστορική συμφωνία
Γιατί κάτι ανάλογο δεν έχει συμβεί ποτέ στο παρελθόν στη χώρα μας – μία συμφωνία Κυβέρνησης με όλους τους Εθνικούς Κοινωνικούς Εταίρους, τέτοιου εύρους.
Κυρίως, γιατί η Συμφωνία χτίζει ένα πλαίσιο συνεργασίας που σηματοδοτεί την αφετηρία μιας νέας εποχής για τις συλλογικές συμβάσεις στην Ελλάδα.
Θα καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις πολλοί περισσότεροι εργαζόμενοι, με πολλά και πολύ σημαντικά οφέλη για εκείνους και για τις επιχειρήσεις.
Γιάννης Παναγόπουλος, πρόεδρος ΓΣΕΕ
«Οι περισσότεροι γνωρίζετε ότι και τα δύσκολα χρόνια των μνημονίων υποστήριζα την επέκταση της κοινωνικής συμφωνίας. Η σημερινή συμφωνία αποτελεί κομμάτι επαναρύθμισης με όρους ευνοϊκούς για τη ΓΣΕΕ του εργασιακού δικαίου, ώστε οι εργαζόμενοι να απολαμβάνουν την προστασία της συλλογικής σύμβασης εργασίας», τόνισε ο κ. Παναγόπουλος, στην κοινή συνέντευξη Τύπου.
«Εμείς θα υπηρετήσουμε τη συμφωνία ώστε να επανέλθει και η εθνική γενική συλλογική σύμβαση εργασίας στους εθνικούς κοινωνικούς εταίρους».
Σπύρος Θεοδωρόπουλος, πρόεδρος ΣΕΒ
«Είμαι χαρούμενος που αποδεικνύουμε τη δυνατότητα να συμφωνούμε, αφού ένα μεγάλο μέρος των εργαζομένων δεν απολαμβάνει την ανάπτυξη. Υποχρέωσή των εργοδοτών είναι να συμβάλουμε στην αύξηση των εισοδημάτων. Η συμφωνία που υπογράφουμε σήμερα δημιουργεί ένα πλαίσιο πιο σύγχρονο και προσαρμοσμένο στις ανάγκες της εποχής», τόνισε ο πρόεδρος του ΣΕΒ.
Γιώργος Καβαθάς, πρόεδρος ΓΣΕΒΕΕ
«Αυτή η προσπάθεια για την κοινωνική συμφωνία δεν έχει προηγούμενο και πρέπει να δοθούν τα εύσημα σε όσους έκαναν προσπάθεια να βρεθούν στο ίδιο τραπέζι. Κάναμε κάτι καινοτόμο και πρωτόγνωρο», δήλωσε από την πλευρά του ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ.
