Μετά από 4 ολόκληρα χρόνια και 2,5 ώρες συνάντησης με το Ν.Τραμπ ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, έλαβε κάποιες ασαφείς υποσχέσεις για τα F-35, με την προυόθεση ότι θα γίνει «συμμορφωθεί», δηλαδή να επιστρέψει τους S-400 στην Ρωσία και να σταματήσει να αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Και οι δύο πρόεδροι υπέγραψαν όμως σημαντικές συμφωνίες για την πυρηνική ενέργεια.
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε την Πέμπτη ότι πιστεύει πως η Τουρκία θα αποδεχθεί το αίτημά του να σταματήσει την αγορά ρωσικού πετρελαίου και ότι ενδέχεται να άρει τις αμερικανικές κυρώσεις σε βάρος της Άγκυρας, ώστε να μπορέσει να αγοράσει τα προηγμένα αμερικανικά μαχητικά F-35.
Κατά τη διάρκεια μιας σύντομης συνέντευξης Τύπου μαζί με τον Ερντογάν στο Οβάλ Γραφείο χθες, Πέμπτη, ο Τραμπ δήλωσε ότι θα ήθελε η Τουρκία να σταματήσει «να αγοράζει πετρέλαιο από τη Ρωσία, ενώ η Ρωσία συνεχίζει την επιθετική της δράση κατά της Ουκρανίας».
Ο Τραμπ δήλωσε σε δημοσιογράφους, μετά από δύο ώρες συνομιλιών με τον Πρόεδρο της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν, ότι η συνάντησή τους ήταν «πολύ καθοριστική» σε διάφορα ζητήματα, χωρίς όμως να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες σχετικά με μια ανακοίνωση που, όπως είπε, θα γίνει αργότερα.
Ο Τραμπ ασκεί πιέσεις στις ευρωπαϊκές χώρες να σταματήσουν τις αγορές ρωσικού πετρελαίου, με αντάλλαγμα τη δική του συμφωνία να επιβάλει σκληρές κυρώσεις στη Μόσχα, σε μια προσπάθεια να στεγνώσει η χρηματοδότηση για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Απογοητευμένος από την άρνηση της Ρωσίας να σταματήσει τις εχθροπραξίες, ο Τραμπ δήλωσε αυτή την εβδομάδα, σε μια σημαντική μεταστροφή, ότι είναι πιθανό η Ουκρανία να ανακτήσει όλα τα εδάφη που έχει χάσει από τη Ρωσία. Όταν ρωτήθηκε αν η Τουρκία θα σταματήσει να αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο, ο Τραμπ φάνηκε βέβαιος.
«Πιστεύω ότι θα το σταματήσει, ναι. Ξέρεις γιατί; Επειδή μπορεί να το αγοράσει από πολλούς άλλους,» είπε ο Τραμπ αναφερόμενος στον Ερντογάν.
Δύο ακόμη ευρωπαϊκές χώρες, η Ουγγαρία και η Σλοβακία, επίσης αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο. Ο Τραμπ φάνηκε να τις εξαιρεί, λέγοντας ότι έχουν περιορισμένες δυνατότητες να προμηθευτούν ενέργεια από αλλού.
Ο Ερντογάν επισκέφθηκε τον Λευκό Οίκο για πρώτη φορά μετά από περίπου έξι χρόνια, επιδιώκοντας την έγκριση του Τραμπ για την άρση των αμερικανικών κυρώσεων ώστε να επιτραπεί η αγορά μαχητικών F-35.
Καθισμένοι δίπλα-δίπλα στο Οβάλ Γραφείο, ο Τραμπ αποκάλεσε τον Ερντογάν «πολύ σκληρό άνδρα» και δήλωσε ότι παρέμειναν φίλοι όσο ο προκάτοχός του, Τζο Μπάιντεν, βρισκόταν στην εξουσία. Ο Μπάιντεν είχε κρατήσει την Τουρκία σε απόσταση, εν μέρει λόγω των στενών δεσμών της – όπως τους αντιλαμβανόταν – με τη Ρωσία, παρ’ ότι είναι μέλος του ΝΑΤΟ.
Η Άγκυρα επιδιώκει να αξιοποιήσει τη φιλική προσωπική σχέση με τον Τραμπ για να προωθήσει τα εθνικά της συμφέροντα και να επωφεληθεί από μια αμερικανική κυβέρνηση πρόθυμη να κλείσει συμφωνίες με αντάλλαγμα μεγάλα εξοπλιστικά και εμπορικά συμβόλαια.
Όταν ο Τραμπ και ο Ερντογάν απάντησαν σε ερωτήσεις δημοσιογράφων κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους, ο Τραμπ φάνηκε πρόθυμος να προχωρήσει σε συμφωνία για την πώληση των F-35.
«Πιστεύω ότι θα πετύχει στην αγορά αυτών που θέλει να αγοράσει», είπε ο Τραμπ. Ο Τραμπ δήλωσε επίσης ότι θα μπορούσε να άρει τις κυρώσεις κατά της Τουρκίας «πολύ σύντομα», προσθέτοντας ότι «αν έχουμε μια καλή συνάντηση, σχεδόν αμέσως».
Από την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο, τα συμφέροντά των δύο προέδρων έχουν ευθυγραμμιστεί στο θέμα της Συρίας – που στο παρελθόν υπήρξε η κύρια πηγή έντασης μεταξύ των δύο χωρών – όπου πλέον τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Τουρκία στηρίζουν σθεναρά την κεντρική κυβέρνηση.
Οι συμφωνίες που υπέγραψαν ΗΠΑ και Τουρκία, όπως έχουν γίνει μέχρι στιγμή γνωστές από τουρκικές πηγές:
• Η Τουρκία υπέγραψε με τις ΗΠΑ 20ετή συμφωνία ύψους 43 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την ετήσια εισαγωγή 4 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ έως το 2045.
• Η Τουρκία υπέγραψε συμφωνία με την Boeing αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων για την αγορά περισσότερων από 200 επιβατικών αεροσκαφών.
• Υπογράφηκε Μνημόνιο Στρατηγικής Συνεργασίας στον τομέα της Πολιτικής Πυρηνικής Ενέργειας.
Σχετικά με το «Μνημόνιο Στρατηγικής Συνεργασίας στον Τομέα της Πολιτικής Πυρηνικής Ενέργειας», τη συμφωνία υπέγραψε εκ μέρους της Τουρκίας ο υπουργός Ενέργειας και Φυσικών Πόρων Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ, και εκ μέρους των ΗΠΑ ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο.
Τα έργα που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο της συμφωνίας αναμένεται να ενισχύσουν τη στρατηγική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών σε πολλούς τομείς, από τις ενεργειακές τεχνολογίες έως τις επενδύσεις σε υποδομές.
Η σταδιακή βελτίωση των διμερών σχέσεων έχει αναζωπυρώσει τις ελπίδες της Τουρκίας ότι ο Τραμπ και ο Ερντογάν – οι οποίοι έχουν ανταλλάξει εκατέρωθεν εγκωμιαστικά σχόλια – θα μπορέσουν να παρακάμψουν τις αμερικανικές κυρώσεις που είχε επιβάλει ο ίδιος ο Τραμπ το 2020, λόγω της προμήθειας από την Τουρκία των ρωσικών πυραυλικών συστημάτων S-400.
Αυτό, με τη σειρά του, θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για την Άγκυρα να αγοράσει τα προηγμένα μαχητικά αεροσκάφη F-35 της Lockheed Martin, για τα οποία υπήρξε αρχικά και αγοραστής και κατασκευαστής, προτού αποκλειστεί από το πρόγραμμα εξαιτίας των S-400.
Ο Ερντογάν είχε δηλώσει ότι η αμυντική βιομηχανία – περιλαμβανομένου του ζητήματος των F-35, αλλά και των συνεχιζόμενων διαπραγματεύσεων για 40 μαχητικά F-16 που επίσης επιθυμεί η Άγκυρα – θα ήταν βασικό θέμα της συνάντησης, μαζί με τις περιφερειακές συγκρούσεις, την ενέργεια και το εμπόριο.
Η Τουρκία, η οποία διαθέτει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό του ΝΑΤΟ, επιδιώκει να ενισχύσει τη δύναμη της Πολεμικής της Αεροπορίας, προκειμένου να αντιμετωπίσει αυτό που θεωρεί αυξανόμενες απειλές στη Μέση Ανατολή, στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Μαύρη Θάλασσα, όπου συνορεύει με τη Ρωσία και την Ουκρανία.
Η συνάντηση στο Οβάλ Γραφείο έληξε χωρίς καμία δεσμευτική απόφαση για την άρση των αμερικανικών κυρώσεων κατά της Τουρκίας ή την πώληση προηγμένων μαχητικών αεροσκαφών F-35, αν και ο Τραμπ εξέφρασε αισιοδοξία και για τα δύο θέματα.
Είχαμε μια πολύ καλή συζήτηση με τον Ερντογάν σχετικά με την αγορά στρατιωτικών συστημάτων, ανέφερε ο Τραμπ. Σε ερώτηση αν τελικά θα δώσουν τα F-35 στην Τουρκία, ανέφερε ότι «θα μπορούσα να το κάνω εύκολα αν ήθελα». «Ίσως το κάνουμε, εξαρτάται, θα κάνει κάτι για εμάς», πρόσθεσε.
Οι συμφωνίες που υπέγραψαν ΗΠΑ και Τουρκία, όπως έχουν γίνει μέχρι στιγμής γνωστές από τουρκικές πηγές:
Η Τουρκία υπέγραψε με τις ΗΠΑ 20ετή συμφωνία ύψους 43 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την ετήσια εισαγωγή 4 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ έως το 2045.
Η Τουρκία υπέγραψε συμφωνία με την Boeing αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων για την αγορά περισσότερων από 200 επιβατικών αεροσκαφών.
Υπογράφηκε Μνημόνιο Στρατηγικής Συνεργασίας στον τομέα της Πολιτικής Πυρηνικής Ενέργειας.
Το πρωί της Παρασκευής 26/9, η τουρκική αεροπορική εταιρεία Turkish Airlines ανακοίνωσε ότι αποφάσισε να αγοράσει 75 αεροσκάφη από την Boeing, τα 50 από αυτά σε παραγγελία και τα 25 σε καθεστώς εναλλακτικής επιλογής (option) για τους τύπους B787-9 και B-787-10.
Σε μία ανακοίνωση προς το Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης, η τουρκική αεροπορική εταιρεία ανέφερε ότι έχει ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις με την Boeing για τη συνολική αγορά 150 αεροσκαφών. Από αυτά, τα 100 σε παραγγελία και τα υπόλοιπα 50 σε καθεστώς εναλλακτικής επιλογής για τους τύπους 737-8/10 MAX.
Σύμφωνα με την Turkish Airlines, οι παραγγελίες για τα αεροσκάφη 737-8/10 MAX θα γίνουν ανάλογα με την επιτυχή κατάληξη των συζητήσεων που διεξάγονται με την εταιρεία παραγωγής κινητήρων CFM International.
