Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται πως άλλαξε στάση, εγκαταλείποντας την επιμονή του ότι η Ουκρανία πρέπει να παραχωρήσει εδάφη για να επιτύχει ειρηνευτική συμφωνία με τη Ρωσία και δήλωσε μάλιστα ότι η Ουκρανία, με την υποστήριξη της Ευρώπης, «βρίσκεται σε θέση να πολεμήσει και να κερδίσει πίσω όλη την Ουκρανία στην αρχική της μορφή».
Η αλλαγή στάσης του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης λίγο μετά τη συνάντησή του στη Νέα Υόρκη με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ήταν μια ανατροπή που προκάλεσε ζάλη, όπως σχολιάζουν οι New York Times. Μετά τη συνάντησή του διάρκειας τριών ωρών με τον πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, στην Αλάσκα πριν από περισσότερες από πέντε εβδομάδες, είχε επιμείνει ότι ο Ζελένσκι θα έπρεπε να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα και να συνάψει συμφωνία, παραχωρώντας εδάφη στον μεγαλύτερο και ισχυρότερο γείτονά του.
Ο Τραμπ δεν έδωσε καμία αιτιολόγηση για την εκπληκτική αλλαγή στάσης του, αν και αρκετοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι υποψιάστηκαν ότι αποστασιοποιούμενος από τον πόλεμο, ο πρόεδρος αποποιούνταν κάθε ευθύνη για μια σύγκρουση που κάποτε είχε υποσχεθεί να λύσει σε λίγες μέρες ή εβδομάδες. Στους οκτώ μήνες της θητείας του, ο Τραμπ έχει αλλάξει πολλές φορές στάση όσον αφορά την Ουκρανία.
Τον Φεβρουάριο, επέκρινε τον Ζελένσκι για την επιμονή του να ζητήσει αμερικανική βοήθεια, φωνάζοντάς του στο Οβάλ Γραφείο: «Δεν έχεις τα χαρτιά». Την άνοιξη, καλλιέργησε τις σχέσεις του με τον Πούτιν, απαλλάσσοντάς τον από τους δασμούς. Αυτό το καλοκαίρι, του έστρωσε κόκκινο χαλί στην Αλάσκα.
Τώρα, φαίνεται να συντάσσεται εκ νέου με την Ουκρανία, ενώ ταυτόχρονα μένει κάπως στο παρασκήνιο, καταλήγοντας με τα λόγια: «Εύχομαι το καλύτερο και στις δύο χώρες».
Λίγες ώρες μετά τη δήλωσή του ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να «νικήσει» τους Ρώσους, ίσως ακόμη και να καταλάβει εδάφη πέρα από τα σύνορά της, ο ίδιος ο υπουργός Εξωτερικών και αναπληρωτής σύμβουλος εθνικής ασφάλειας, Μάρκο Ρούμπιο, τον αντέκρουσε. Ο Ρούμπιο δήλωσε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία «δεν μπορεί να τελειώσει στρατιωτικά» και προέβλεψε ότι «θα τελειώσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων», αντανακλώντας την προηγούμενη θέση του Τραμπ.
Ωστόσο, την Τρίτη, μετά τη σχεδόν ωριαία ομιλία του στα Ηνωμένα Έθνη, στην οποία αναφέρθηκε μόνο εν συντομία στη σύγκρουση στην Ουκρανία που απασχολεί τους Αμερικανούς αξιωματούχους εθνικής ασφάλειας από τη ρωσική εισβολή τον Φεβρουάριο του 2022, ο Τραμπ εγκατέλειψε αυτή τη στρατηγική.
Προφανώς απογοητευμένος από τον Πούτιν, ο οποίος τον έφερε σε δύσκολη θέση καθώς δεν προχώρησε ποτέ στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις που ο Τραμπ επέμενε ότι είχαν συμφωνήσει, ο Τραμπ έγραψε ένα μακροσκελές κείμενο σχετικά με τις οικονομικές και στρατηγικές δυσκολίες της Ρωσίας. «Η Ρωσία πολεμάει χωρίς σκοπό εδώ και τριάμισι χρόνια έναν πόλεμο που θα έπρεπε να είχε κερδίσει σε λιγότερο από μία εβδομάδα», είπε, χρησιμοποιώντας τη χαρακτηριστική του χρήση κεφαλαίων. «Ο Πούτιν και η Ρωσία βρίσκονται σε ΜΕΓΑΛΗ οικονομική δυσχέρεια», σημείωσε.
Όλα αυτά όμως ίσχυαν και πριν από τη συνάντηση στην Αλάσκα. Και ο Τραμπ δεν εξήγησε ποτέ γιατί πιστεύει τώρα ότι η Ουκρανία, η οποία χάνει συνεχώς μικρά τμήματα του εδάφους της από τις ρωσικές δυνάμεις κατά το τελευταίο έτος, θα ήταν ξαφνικά σε θέση να τα ανακτήσει. Όπως σημείωσε ένας ανώτερος στρατιωτικός αξιωματικός του ΝΑΤΟ που βρισκόταν στη Νέα Υόρκη για τις συναντήσεις των Ηνωμένων Εθνών, η Ουκρανία δεν μπόρεσε να κερδίσει έδαφος όταν η αμερικανική βοήθεια προς τη χώρα ήταν στο αποκορύφωμά της και οι Ρώσοι δεν είχαν συγκεντρώσει μεγαλύτερες δυνάμεις.
Ούτε προσφέρθηκε ο Τραμπ να αποκαταστήσει τα δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας, λέγοντας απλώς: «Θα συνεχίσουμε να προμηθεύουμε με όπλα το ΝΑΤΟ, ώστε το ΝΑΤΟ να κάνει ό,τι θέλει με αυτά».
Αν και η δήλωση του Τραμπ έδωσε την εντύπωση ότι οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ λειτουργούν με τη δική τους λογική, η πραγματικότητα είναι πιο περίπλοκη. Οι στρατιωτικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ διοικούνται από έναν Αμερικανό στρατηγό που έχει επίσης τον τίτλο του Ανώτατου Συμμαχικού Διοικητή Ευρώπης, θέση που κατέχει επί του παρόντος ο στρατηγός Alexus G. Grynkewich.
Ωστόσο, οι αποφάσεις σχετικά με το πόσα θα δαπανηθούν για τον εξοπλισμό της Ουκρανίας θα επηρεαστούν σε μεγάλο βαθμό από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές δυνάμεις της συμμαχίας του ΝΑΤΟ -με επικεφαλής τη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία- και τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε.
Μπορεί να περάσουν μήνες μέχρι να γίνει σαφές αν η δήλωση του Τραμπ αποτελεί παράγοντα αλλαγής και υπέρ ποιας πλευράς σε αυτή τη βίαιη σύγκρουση. Και υπάρχουν σενάρια στα οποία οι ΗΠΑ θα μπορούσαν ακόμη να εμπλακούν στη σύγκρουση.
Σύμφωνα με τους New York Times, μία από τις πολλές άγνωστες παραμέτρους αυτή τη στιγμή είναι πώς θα αντιδράσει ο Πούτιν στην αλλαγή στάσης του Τραμπ. Μετά τη συνάντηση στην Αλάσκα, είχε υπολογίσει σαφώς ότι ο πρόεδρος δεν είχε τη διάθεση να συνεχίσει τη σύγκρουση και δεν είχε κανένα ενδιαφέρον να δωρίσει δισεκατομμύρια επιπλέον για την ουκρανική υπόθεση ή να αφήσει Αμερικανούς στρατιώτες να ενταχθούν σε ειρηνευτική δύναμη του ΝΑΤΟ.
Επομένως, μπορεί να βρει παρηγοριά στην υποχώρηση του Τραμπ, ακόμα και αν ο Αμερικανός πρόεδρος τελικά εκφράζει κάποια υποστήριξη προς την Ουκρανία. Ή, ο Πούτιν μπορεί να αποφασίσει να εντείνει τις επιθέσεις και τις απειλές του, υπολογίζοντας ότι θα ευνοηθεί η Ρωσία.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ ήταν «χείμαρρος» στην συνέντευξή του στο ραδιόφωνο RBC, τονίζοντας πως η μόνη λύση είναι η συνέχιση πολέμου «μέχρι τέλους», ενώ εξήγησε για ποιο λόγο είναι ζωτικής σημασίας η ρωσοουκρανική σύγκρουση.
Παράλληλα, αναφέρθηκε και στις προσπάθειες των ΗΠΑ, χαρακτηρίζοντάς τες ως «ανύπαρκτες και μηδενικές».
«Συνεχίζουμε την ειδική στρατιωτική μας επιχείρηση για να διασφαλίσουμε τα συμφέροντά μας και να επιτύχουμε τους στόχους.
Είναι αναγκαία η συνέχισή της μέχρι τέλους για την επίτευξη των στόχων που έθεσε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν», δήλωσε αρχικά ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου.
«Το κάνουμε αυτό τόσο για το παρόν όσο και για το μέλλον της χώρας μας. Για πολλές μελλοντικές γενιές.
Επομένως, δεν έχουμε άλλη επιλογή», πρόσθεσε, εξηγώντας τον λόγο που είναι απαραίτητη η συνέχεια της SMO.
«Οι προσπάθειες των ΗΠΑ τους τελευταίους μήνες να αποκαταστήσουν τις σχέσεις με τη Ρωσία έχουν αποφέρει σχεδόν μηδενικά αποτελέσματα.
Αυτή η πορεία είναι αργή, πολύ αργή… η αποτελεσματικότητά της είναι σχεδόν μηδενική και ανύπαρκτη», πρόσθεσε ο κ. Πεσκόφ σχετικά με τις διπλωματικές πρωτοβουλίες της αμερικανικής πλευράς.
Απέρριψε επίσης τον ισχυρισμό του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ότι η Ρωσία είναι «χάρτινη τίγρης» (paper tiger), λέγοντας ότι η οικονομία είναι σταθερή.
«Η Ρωσία διατηρεί τη μακροοικονομική της σταθερότητα», δήλωσε ο Πεσκόφ, για να προσθέσει: «Ναι, η Ρωσία αντιμετωπίζει εντάσεις και προβλήματα σε διάφορους τομείς της οικονομίας».
