Μια νέα εικόνα που καταγράφηκε στις 17 Νοεμβρίου 2025, στις 17:04 UTC από τον Γάλλο αστρονόμο, Φρανσουά Κουγκέλ, παρέχει την πιο λεπτομερή έως τώρα απεικόνιση του διαστρικού αντικειμένου 3I/ATLAS μετά το περιήλιό του, και όσα αποκαλύπτει αναγκάζουν τους επιστήμονες να αντιμετωπίσουν χαρακτηριστικά που δεν ταιριάζουν με την κατανόηση της συμπεριφοράς φυσικών κομητών.
Χρησιμοποιώντας τηλεσκόπιο διαμέτρου 0,4 μέτρων, ο Κουγκέλ συνδύασε 22 εκθέσεις των 30 δευτερολέπτων η καθεμία, για να δημιουργήσει μια σύνθετη εικόνα που αποτυπώνει τον κομήτη και φαίνεται ένα αντικείμενο που ακολουθεί τους δικούς του κανόνες.
Το παράδοξο της φωτεινότητας
Το πρώτο παράδοξο που εντυπωσιάζει κάθε παρατηρητή είναι η έντονη, σχεδόν αστρική φωτεινότητα του πυρήνα του 3I/ATLAS. Η εικόνα της 17ης Νοεμβρίου εμφανίζει τα ίδια πολυκατευθυντικά χαρακτηριστικά πίδακα που παρατηρήθηκαν και την προηγούμενη ημέρα και υποδηλώνουν σταθερά δομικά μοτίβα αντί για χαοτική εκπομπή αερίων.
Στην τρέχουσα απόσταση από τον Ήλιο αυτό το επίπεδο φωτεινότητας απαιτεί εξήγηση. Ο πυρήνας εμφανίζεται ως ένα συμπαγές σημείο φωτός, αλλά η ένταση υποδηλώνει είτε μια ασυνήθιστα ανακλαστική επιφάνεια με εξαιρετικά αποτελεσματική εξάχνωση πτητικών ουσιών ή επιφανειακές ιδιότητες που δεν ταιριάζουν με τα μοντέλα αρχαίων παγωμένων σωμάτων.
Πίδακες χωρίς συμβατική ουρά
Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο στην εικόνα της 17ης Νοεμβρίου είναι η ταυτόχρονη παρουσία και απουσία χαρακτηριστικών, σύμφωνα με την usaherald. Πολλαπλοί στενοί πίδακες είναι ορατοί, κατευθυνόμενοι τόσο προς τον Ήλιο όσο και μακριά από αυτόν, με σαφή δομή παρά τη μείωση της φωτεινότητας του αντικειμένου.
Αντίθετα, με τις πλατιές, διάχυτες εκπομπές που συνδέονται με την εκπομπή αερίων των κομητών, οι πίδακες εμφανίζονται ως διακριτές ροές, σχεδόν με ακρίβεια κατασκευασμένες. Εικόνες από τις 8 Νοεμβρίου έδειξαν μια πολύπλοκη δομή επτά τουλάχιστον πιδάκων, ορισμένοι εκ των οποίων ήταν αντι-ουρές και το μοτίβο αυτό παρέμεινε σταθερό και στις επόμενες παρατηρήσεις.
Απουσιάζει, ωστόσο, η παραδοσιακή ουρά του κομήτη, η καμπυλωτή ροή σκόνης και αερίου που φυσά μακριά από τον πυρήνα λόγω της ηλιακής ακτινοβολίας. Αν και η ουρά του κομήτη παρατηρήθηκε από τον Μίχαελ Γιέγκερ στις 8 Νοεμβρίου 2025, σε πολλές εικόνες γύρω από την περίοδο αυτή, συμπεριλαμβανομένης της παρατήρησης της 17ης Νοεμβρίου, η ουρά φαίνεται εξαιρετικά αχνή ή δύσκολα ανιχνεύσιμη σε σχέση με τη φωτεινότητα του πυρήνα και την προβολή των πιδάκων.
Για σύγκριση, μια εικόνα του κομήτη Λέμον του ηλιακού συστήματος, τραβηγμένη στις 3 Νοεμβρίου 2025, δείχνει καθαρή ουρά μακριά από τον Ήλιο. Η αντίθεση είναι έντονη.
Το φαινόμενο της αντι-ουράς
Ένα από τα πιο αινιγματικά χαρακτηριστικά είναι η παρουσία αυτών που φαίνονται ως αντι-ουρές, δηλαδή πίδακες που δείχνουν προς τον Ήλιο αντί προς την αντίθετη κατεύθυνση. Κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο 2025, ο 3I/ATLAS παρουσίαζε πίδακα που κατευθυνόταν προς τον Ήλιο, προχωρώντας κατά τη φορά της κίνησής του αντί να απομακρύνεται από τον Ήλιο, όπως οι συνηθισμένοι κομήτες.
Οι αντι-ουρές δεν είναι άγνωστες στην κομητολογία, καθώς μπορούν να εμφανιστούν όταν η Γη διασχίζει το επίπεδο τροχιάς ενός κομήτη, δημιουργώντας οπτική ψευδαίσθηση. Ωστόσο, πολλαπλές αναλύσεις επιβεβαίωσαν ότι ο πίδακας του 3I/ATLAS προς τον Ήλιο δεν είναι οπτική ψευδαίσθηση, σε αντίθεση με γνωστούς κομήτες. Οι πίδακες αυτοί εμφανίζονται επίμονοι σε διαφορετικές παρατηρήσεις και γωνίες θέασης, υποδηλώνοντας φυσικό φαινόμενο και όχι οπτικό τέχνασμα.
Η εικόνα δείχνει δύο πίδακες αντι-ουράς συνοδευόμενους από έναν μακρύτερο πίδακα που εκτείνεται μακριά από τον Ήλιο, αντιστοιχώντας σε διαστάσεις σχεδόν ενός εκατομμυρίου χιλιομέτρων για τους πίδακες προς τον Ήλιο και σχεδόν τρία εκατομμύρια χιλιόμετρα για τον πίδακα ουράς.
Το παζλ απώλειας μάζας
Η φυσική γίνεται ιδιαίτερα απαιτητική. Δεδομένου ότι οι πίδακες προς τον Ήλιο σταματούν από τον ηλιακό άνεμο σε απόσταση ενός εκατομμυρίου χιλιομέτρων, οι υπολογισμοί δείχνουν ότι η πυκνότητα μάζας είναι μερικά εκατομμύρια μάζες πρωτονίων ανά κυβικό εκατοστό.
Αυτό οδηγεί σε ένα εντυπωσιακό συμπέρασμα: Ο ρυθμός απώλειας μάζας εκτιμάται σε 50 δισεκατομμύρια τόνους ανά μήνα, συγκρίσιμος με την ελάχιστη εκτιμώμενη μάζα του 3I/ATLAS, 33 δισεκατομμύρια τόνους. Το αντικείμενο φαίνεται να εκτοξεύει μάζα σε ρυθμό που ισοδυναμεί με ολόκληρη την εκτιμώμενη μάζα του κατά τη διάρκεια του περιηλίου. Παρ’ όλα αυτά, εικόνες από τις 11 Νοεμβρίου 2025 δείχνουν ένα ενιαίο σώμα, χωρίς ίχνη διάσπασης.
Συνοχή δομής υπό ακραίες συνθήκες
Η ομοιότητα μεταξύ των εικόνων των 16 και 17 Νοεμβρίου δείχνει σταθερή μορφολογία των πιδάκων για τουλάχιστον 24 ώρες. Για ένα μικρό διαστρικό αντικείμενο που υφίσταται έντονες θερμικές πιέσεις κατά τη συνάντηση με τον Ήλιο, αυτό το επίπεδο σταθερότητας είναι αξιοσημείωτο.
Οι περισσότεροι κομήτες εμφανίζουν γρήγορες αλλαγές στους πίδακες, καθώς διαφορετικές περιοχές του πυρήνα θερμαίνονται ή ψύχονται με την περιστροφή. Το γεγονός ότι ο 3I/ATLAS διατηρεί συνεπή μοτίβα πίδακα υποδηλώνει είτε ασυνήθιστα αργή περιστροφή, εξαιρετικά σταθερή εσωτερική δομή, είτε επιλεκτική ενεργοποίηση συγκεκριμένων περιοχών της επιφάνειας.
Ο καθηγητής Άβι Λοέμπ του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ σημείωσε ότι ο μεγάλος αριθμός πιδάκων σε πολλές κατευθύνσεις σημαίνει ότι η μη-βαρυτική επιτάχυνση απαιτεί πολύ περισσότερη εκτόξευση από 10-20% της αρχικής μάζας κοντά στο περιήλιο.
Ποιες φυσικές επεξηγήσεις υπολείπονται;
Η επιστημονική κοινότητα έχει προτείνει αρκετούς φυσικούς μηχανισμούς που μπορούν να εξηγήσουν μερικά από αυτά τα φαινόμενα. Η γωνία θέασης παίζει καθοριστικό ρόλο, όταν η Γη περνά μέσα από το επίπεδο τροχιάς του κομήτη, καθώς τα στρώματα σκόνης μπορούν να δημιουργήσουν οπτική ψευδαίσθηση αντι-ουράς. Η χημική σύσταση του 3I/ATLAS, επίσης, υποδηλώνει ότι μπορεί να διαφέρει θεμελιωδώς από τους κομήτες του ηλιακού συστήματος, καθώς απελευθερώνει περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από νερό και περισσότερο νικέλιο από σίδηρο.
Ωστόσο, κάθε φυσική εξήγηση καλύπτει επιμέρους ανωμαλίες, ενώ δυσκολεύεται να εξηγήσει το πλήρες σύνολο. Ο συνδυασμός φωτεινότητας, επίμονων πολυκατευθυντικών πιδάκων, αδύναμης ή απουσίας ουράς παρά τη σημαντική απώλεια μάζας και σταθερής δομής υπό θερμική πίεση προκαλεί αμφιβολίες στα τυπικά μοντέλα κομητών.
Η ερώτηση επιπέδου 5
Σύμφωνα με το σύστημα ταξινόμησης Loeb, ο 3I/ATLAS βρίσκεται επί του παρόντος στο Επίπεδο 4, «ανωμαλία με πιθανά χαρακτηριστικά τεχνολογίας». Η εικόνα της 17ης Νοεμβρίου ενισχύει τα χαρακτηριστικά που τον τοποθετούν σε αυτό το επίπεδο: ασυνήθιστη δομή πίδακα, παράδοξα μοτίβα φωτεινότητας και συμπεριφορά που αποκλίνει από τη φυσική κομητολογική φυσική.
Για να φτάσει στο Επίπεδο 5, «υποψία παθητικής τεχνολογίας», το αντικείμενο θα έπρεπε να παρουσιάζει ασυνήθιστη ταχύτητα, σύσταση επιφάνειας ασύμβατη με την κοσμική ακτινοβολία ή, το πιο σημαντικό, απουσία κομητικής δραστηριότητας παρά τη σημαντική μη-βαρυτική επιτάχυνση. Ο 3I/ATLAS εμφανίζει υπερβολική ορατή δραστηριότητα, γεγονός που καθιστά δύσκολη την ένταξή του στο Επίπεδο 5, ενώ η γεωμετρική ακρίβεια, η ενεργειακή υπεραπόδοση και η σταθερότητα των δομών δεν ταιριάζουν με φυσικούς κομήτες.
Το παράθυρο των 27 ημερών
Με τον 3I/ATLAS να προγραμματίζεται για την πιο κοντινή προσέγγιση με τη Γη στις 19 Δεκεμβρίου 2025, σε μόλις 27 ημέρες, οι αστρονόμοι έχουν περιορισμένο χρόνο για συλλογή νέων δεδομένων. Κάθε νέα εικόνα, κάθε φάσμα, κάθε μέτρηση προσθέτει νέα κομμάτια σε ένα παζλ που γίνεται ολοένα πιο σύνθετο.
Η εικόνα της 17ης Νοεμβρίου από τον Φρανσουά Κουγκέλ αποτελεί μια καταγραφή ενός αντικειμένου που συνεχίζει να προκαλεί την κατανόησή μας. Ο φωτεινός πυρήνας, οι πολλαπλοί κατευθυντικοί πίδακες και η μυστηριωδώς υποτονική παραδοσιακή ουρά δημιουργούν ένα πορτρέτο που δεν ταιριάζει με τίποτα που έχουμε δει έως τώρα.
Είτε πρόκειται για αρχαίο κομήτη με εξωτική χημική σύσταση και ασυνήθιστη εσωτερική δομή, είτε για κάτι που μας αναγκάζει να επεκτείνουμε τις κατηγορίες αντικειμένων που μπορούν να ταξιδεύουν μεταξύ των άστρων, τα στοιχεία από εικόνες όπως αυτή της 17ης Νοεμβρίου θα μελετηθούν για πολλά χρόνια.
