Σε πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο PLOS One, επισημαίνεται ότι το πλύσιμο των ιατρικών στολών σε οικιακά πλυντήρια μπορεί να ευνοήσει τη διασπορά επικίνδυνων βακτηρίων.
Αυτά τα βακτήρια είναι ιδιαίτερα ανθεκτικά, δύσκολα εξοντώνονται και παρουσιάζουν αντίσταση στα αντιβιοτικά, θέτοντας σε σοβαρό κίνδυνο ασθενείς με ήδη ευάλωτη υγεία.
Όπως διαβάζουμε στο The Brighter Side News, τα πειράματα έδειξαν ότι μόνο τα μισά πλυντήρια καθάρισαν αποτελεσματικά τα υφάσματα σε γρήγορο πρόγραμμα στους 60°C, ενώ και στους κανονικούς κύκλους πλύσης το ένα τρίτο απέτυχε να επιτύχει το απαιτούμενο επίπεδο καθαριότητας.
Οι ερευνητές τονίζουν ότι οι θερμοκρασίες και οι χρόνοι πλύσης στα οικιακά μηχανήματα συχνά δεν επαρκούν για να καταστρέψουν τα ανθεκτικά μικρόβια.
Δοκιμές DNA σε 12 πλυντήρια αποκάλυψαν την παρουσία βακτηρίων όπως Pseudomonas, Mycobacterium και Acinetobacter, που συνδέονται με νοσοκομειακές λοιμώξεις. Επιπλέον, ανιχνεύθηκαν γονίδια ανθεκτικότητας σε αντιβιοτικά, γεγονός που ενισχύει τον κίνδυνο περαιτέρω διάδοσης.
Ο λόγος που τα βακτήρια είναι ανθεκτικά είναι οι λεγόμενες βιομεμβράνες: πρόκειται για λεπτές επιφάνειες βακτηρίων που προσκολλώνται στο εσωτερικό του πλυντηρίου και λειτουργούν σαν προστατευτικές ασπίδες, επιτρέποντας στα μικρόβια να επιβιώνουν και να πολλαπλασιάζονται.
Η μελέτη ερεύνησε επίσης κατά πόσο τα απορρυπαντικά οικιακής χρήσης επαρκούν για την καταπολέμηση των βακτηρίων. Παθογόνα όπως ο Staphylococcus aureus, η Klebsiella pneumoniae και η Pseudomonas aeruginosa παρουσίασαν εντυπωσιακή ανθεκτικότητα ακόμη και σε ισχυρές δόσεις απορρυπαντικών. Σε κάποιες περιπτώσεις, η έκθεση στα προϊόντα καθαρισμού οδήγησε σε γενετικές μεταλλάξεις που ενίσχυσαν τις αντοχές τους τόσο σε καθαριστικά όσο και σε αντιβιοτικά.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν πως τα στοιχεία είναι σαφή: τα οικιακά πλυντήρια δεν είναι αξιόπιστος τρόπος απολύμανσης. Ενώ οι περισσότερες πολιτικές ελέγχου λοιμώξεων επικεντρώνονται στα χέρια και τις επιφάνειες, η μελέτη επισημαίνει ότι και τα ρούχα παίζουν κρίσιμο ρόλο.
Παθογόνα όπως το Escherichia coli και ο Enterococcus faecium μπορούν να επιβιώσουν πάνω σε βαμβακερά για πάνω από 20 μέρες, ενώ σε πολυεστέρα η ανθεκτικότητα φτάνει τουλάχιστον τη μία εβδομάδα.
Έχουν καταγραφεί περιστατικά επιδημιών που συνδέθηκαν άμεσα με μολυσμένα ρούχα ή υφάσματα, όπως το 2002 και το 2012, όταν ιατρικές στολές και κουρτίνες συνέβαλαν σε εξάπλωση επικίνδυνων λοιμώξεων.
Η ερευνητική ομάδα προχώρησε σε ανάλυση DNA με τη μέθοδο shotgun metagenomics και εντόπισε ποικιλία γονιδίων ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά. Πολλά από αυτά σχετίζονται με τις λεγόμενες αντλίες αποβολής – μηχανισμούς που βοηθούν τα βακτήρια να αποβάλλουν τοξικές ουσίες, κάνοντάς τα πιο ανθεκτικά σε φάρμακα. Εντοπίστηκαν επίσης γονίδια που παράγουν ένζυμα καταστροφής αντιβιοτικών, όπως οι β-λακταμάσες.
Προβληματισμό προκαλεί και η επίδραση κάποιων βιοκτόνων που περιέχονται σε καθαριστικά. Ακόμη και χαμηλές δόσεις αυτών των ουσιών μπορούν να ενισχύσουν τις γενικές άμυνες των βακτηρίων, αυξάνοντας την αντοχή τους όχι μόνο στα απορρυπαντικά αλλά και στα αντιβιοτικά.
Μελέτες έχουν δείξει ότι βακτήρια που εκτίθενται επανειλημμένα σε τέτοια χημικά γίνονται πιο ανθεκτικά και επιβιώνουν ευκολότερα σε δύσκολες συνθήκες.
Το μήνυμα της μελέτης είναι σαφές: τα οικιακά πλυντήρια ενδέχεται όχι μόνο να αποτυγχάνουν στην εξόντωση των βακτηρίων, αλλά και να συμβάλλουν στην ενίσχυσή τους. Γι’ αυτό θα πρέπει να ενισχυθούν τα μέτρα πρόληψης στις στολές των υγειονομικών, αλλά και στα ρούχα των ανθρώπων που επισκέπτονται νοσοκομεία ή περνούν μεγάλες περιόδους νοσηλείας.
