Πέμπτη 25 Απριλίου 2024 -

Σάκχαρο: Όλα όσα πρέπει να ξέρεις



Οι τιμές του σακχάρου στο αίμα είναι καίριας σημασίας για όλους τους ανθρώπους και ιδιαίτερα για εκείνους που πάσχουν από διαβήτη. Κατά γενική ομολογία, τo σάκχαρο επηρεάζει την κατάσταση του ανοσοποιητικού σου συστήματος, την ποιότητα του ύπνου, ακόμη και το ρυθμό με τον οποίο γερνάει το σώμα. Ας δούμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Τι ακριβώς είναι το σάκχαρο του αίματος;

Γνωστό και ως γλυκόζη, είναι το καύσιμο του οργανισμού, δηλαδή η βασική πηγή ενέργειας για τους μυς, το μεταβολισμό και τον εγκέφαλό σου. Μόλις φας η γλυκόζη μπαίνει γρήγορα στην κυκλοφορία του αίματος προκαλώντας σημαντική άνοδο στα επίπεδα του σακχάρου. Στη συνέχεια το πάγκρεας αυξάνει την παραγωγή της ινσουλίνης, μιας ορμόνης που βοηθά τα κύτταρά σου να απορροφήσουν τη γλυκόζη και να τη χρησιμοποιήσουν για τις λειτουργίες τους. Όταν τρως γεύματα που αποτελούνται από υγιεινές, πλήρεις τροφές, όπως λαχανικά και άπαχο κρέας, η αύξηση του σακχάρου στο αίμα σου και τα επίπεδα της ινσουλίνης είναι μικρά, σταθερά και διαρκούν για ώρα, που είναι η επίδραση που θέλεις. Κάποια είδη τροφών, όμως, ειδικά τα πολύ επεξεργασμένα, όπως το λευκό ψωμί, τα ζυμαρικά και τα γλυκά, μπορεί να προκαλέσουν πολύ μεγάλη άνοδο.

Επιπλέον, οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει πως ορισμένοι συμπεριφορικοί παράγοντες, όπως το πότε τρως τα γεύματά σου και το πόσο ασκείσαι, μπορεί επίσης να εκτοξεύσουν στα ύψη τα επίπεδα του σακχάρου. Όταν συμβαίνει αυτό, είναι σαν να ρίχνεις λάδι στη φωτιά. «Η ποσότητα της γλυκόζης στον οργανισμό σου ξεπερνά τη δυνατότητα του σώματός σου να τη διαχειριστεί» εξηγεί ο ειδικός. Σε έρευνες έχει διαπιστωθεί πως τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου πυροδοτούν την έκλυση ελεύθερων ριζών, επικίνδυνων συστατικών που μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή σε όλο το σώμα, βλάβες στην επίστρωση των φλεβών και θρόμβους. Επιπλέον, η απότομη άνοδος του σακχάρου του αίματος παρακινεί το πάγκρεας να εκκρίνει μεγάλες ποσότητες ινσουλίνης.

Αυτό συνθλίβει το σάκχαρο και τα επίπεδα ενέργειας και κάνει το σώμα σου να αποθηκεύει λίπος» τονίζει ο Louis Aronne, MD, καθηγητής Μεταβολικής έρευνας, διευθυντής του Κέντρου Ολοκληρωμένου Ελέγχου Βάρους στην Ιατρική Σχολή Weill του Cornell και συγγραφέας του Change Your Biology Diet. «Παραδόξως, όσο περισσότερο χρησιμοποιείς τους μυς σου, τόσο πιο ευαίσθητοι γίνονται στην ινσουλίνη» επισημαίνει η Loretta DiPietro, PhD, πρόεδρος του Τμήματος Επιστημών Άσκησης και Διατροφής στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσινγκτον.

Αυτό σημαίνει πως οι γυναίκες που γυμνάζονται μπορεί στην πραγματικότητα να έχουν πιο συχνά υπογλυκαιμία από εκείνες που δεν ασκούνται. Τι συμβαίνει στο σώμα σου με τη λήψη πολλής ζάχαρης Η επίδραση του σακχάρου του αίματος στον οργανισμό έχει τόσο μεγάλη γκάμα, που οι επιστήμονες μόλις αρχίζουν να κατανοούν την έκτασή του. Σε μελέτη από το Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Λέιντεν της Ολλανδίας βρέθηκε πως άνθρωποι με υγιή υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα έδειχναν νεότεροι από άλλους. «Η γλυκόζη κάνει τα μόρια του κολλαγόνου να διασταυρώνονται, με αποτέλεσμα το δέρμα να γίνεται λιγότερο ελαστικό και πιο τραχύ» εξηγεί η Courtney Peterson, PhD, επίκουρος καθηγήτρια στο Βιοχημικό Κέντρο Έρευνας Πένινγκτον στο Πανεπιστήμιο της Λουιζιάνας. «Εάν τα επίπεδα της γλυκόζης παραμείνουν αυξημένα, το επιπλέον σάκχαρο μπορεί να πυροδοτήσει την παραγωγή βλαβερών συστατικών που έχει φανεί πως βλάπτουν τα κύτταρα σε όλο το σώμα» προσθέτει.

Το σάκχαρο του αίματος επηρεάζει, επίσης, τη διανοητική λειτουργία.

Σε μελέτη στην επιθεώρηση Neurology τονίζεται ότι άνθρωποι με υγιή επίπεδα μπορούσαν να θυμηθούν καλύτερα τις λέξεις που τους ζητούσαν συγκριτικά μ’ εκείνους με τα υψηλότερα επίπεδα. Επιπλέον, είχαν περισσότερη φαιά ουσία στις περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη μνήμη. «Υπάρχουν στοιχεία πως οι απότομες αυξομειώσεις του σακχάρου οδηγούν σε υπογλυκαιμίες που μειώνουν την ποσότητα της γλυκόζης που λαμβάνει ο εγκέφαλος, με αποτέλεσμα συμπτώματα όπως “θολή” σκέψη και κούραση» σχολιάζει ο ειδικός. Αντιδρώντας σ’ αυτά, το σώμα σου μπορεί να παράγει σε υψηλότερα επίπεδα τις ορμόνες του άγχους, όπως η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη, που σε δυσκολεύουν να κοιμάσαι τη νύχτα.

Αυτό δημιουργεί ένα φαύλο κύκλο: Η έλλειψη ύπνου ανεβάζει το σάκχαρο στο αίμα σου, σου ανοίγει την όρεξη και παρακινεί το σώμα να παράγει περισσότερη κορτιζόλη ή αδρεναλίνη. Με τον καιρό αυτές οι επιρροές μπορεί να προκαλέσουν βλαβερές φλεγμονές, αδυναμία του ανοσοποιητικού συστήματος και ενθαρρύνουν την αύξηση βάρους.

Οι 5 ενδείξεις πως το σάκχαρό σου είναι πολύ ανεβασμένο
Εάν έχεις κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα, το σάκχαρό σου μπορεί να κάνει απότομες διακυμάνσεις. Επειδή οι μεγάλες αυξομειώσεις είναι πιθανό να προκαλέσουν βλάβες στις αρτηρίες και στα όργανά σου, είναι σημαντικό να το εξισορροπήσεις. Η άσκηση είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να το κάνεις: έστω και 5 λεπτά περπάτημα ή χαλαρό τρέξιμο θα βοηθήσουν, παρότι μια προπόνηση 20-30 λεπτών θα ήταν καλύτερη.

1 Οι παλμοί σου επιταχύνουν ξαφνικά.
2 Διψάς πολύ.
3 Αρχίζεις να ιδρώνεις χωρίς λόγο.
4 Νιώθεις παράξενα αγχωμένη ή νευρική.
5 Η όρασή σου είναι θολή.