Με την τιμητική παρουσία του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου πραγματοποιήθηκε η τελετή εγκαινίων της φωτογραφικής έκθεσης του Γιάννη Γιαννάτου «Άγιον Όρος – Πέρα από το Ορατό», η οποία από σήμερα έως και τις 30 Νοεμβρίου 2025 θα εκτίθεται στο κοινό της Θεσσαλονίκης, στην αίθουσα εκθέσεων του Υπουργείου Εσωτερικών (Μακεδονίας – Θράκης).
Παρακολουθήστε την εκδήλωση από τη Θεσσαλονίκη, όπως μεταδόθηκε από την ψηφιακή τηλεόραση της Pemptousia.TV:
Τεχνική κάλυψη: Ανδρέας Χαλκιόπουλος, Αντώνης Βαραμπούτης
Φωτογραφίες: Ραφαήλ Γεωργιάδης, ope.gr
Επιμέλεια: Νικόλαος Ζαΐμης
Το καλωσόρισμα στον Πατριάρχη του Γένους στη Θεσσαλονίκη
Η τελετή πραγματοποιήθηκε στον προαύλειο χώρο του εμβληματικού κτηρίου του Υπουργείου Εσωτερικών (Μακεδονίας – Θράκης). Στην είσοδο του Υπουργείου τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο υποδέχθηκε ο Υφυπουργός Εσωτερικών, αρμόδιος για θέματα Μακεδονίας και Θράκης, Κωνσταντίνος Γκιουλέκας.
Παρέστησαν οι Σεβ. Μητροπολίτες Λαοδικείας κ. Θεοδώρητος, Σηλυβρίας κ. Μάξιμος, Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως και Πολυκάστρου κ. Δημήτριος, Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, Βελεστίνου κ. Δαμασκηνός, Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβας, Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου κ. Στέφανος, Θεσσαλονίκης κ. Φιλόθεος, ο Επίσκοπος Αμορίου κ. Νικηφόρος, ο Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας, Γέρων Ελισαίος, Καθηγούμενοι Ιερών Μονών, ο Διευθυντής του Ιδιαιτέρου Πατριαρχικού Γραφείου, Μ. Εκκλησιάρχης κ. Αέτιος, οι Υφυπουργοί Ανάπτυξης, Σταύρος Καλαφάτης και Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Νίκος Παπαϊωάννου, Βουλευτές, Ευρωβουλευτές, η Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, Αθηνά Αηδονά, ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Στέλιος Αγγελούδης, ο Πολιτικός Διοικητής του Αγίου Όρους, Αλκιβιάδης Στεφανής, εκπρόσωποι του στρατού και των σωμάτων ασφαλείας, ο Κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ., Πρωτοπρ. Αθανάσιος Γκίκας, ο Πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας Α.Π.Θ., Καθηγητής Ηλίας Ευαγγέλου, ο Πρόεδρος του Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού, Καθηγητής Απόστολος Κραλίδης, καθώς και το ζεύγος Αθανασίου και Μαρίνας Μαρτίνου.
Την εκδήλωση συντόνισε ο κ. Νικόλαος Κόϊος, Αναπληρωτής Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. και Συντονιστής Περιεχομένου της «Πεμπτουσίας».
Στον χαιρετισμό του ο Υφυπουργός Εσωτερικών, αρμόδιος για θέματα Μακεδονίας και Θράκης, κ. Κωνσταντίνος Γκιουλέκας καλωσόρισε τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, στην συμβασυλεύουσσα πόλη της Θεσσαλονίκης. “Σήμερα υποδεχόμαστε τον Πατριάρχη του Γένους των Ελλήνων”, τόνισε. Αναφέρθηκε στην ακτινοβολία και το φως που εκπέμπει ο Παναγιώτατος, στην έκθεση που φιλοξενείται, καθώς και στην ιστορία της πόλης και του εμβληματικού κτηρίου του Υπουργείου.
Ο κ. Γκιουλέκας κάλεσε στη συνέχεια τον Οικουμενικό Πατριάρχη και μαζί προέβησαν στα αποκαλυπτήρια πλάκας στην οποία αναγράφεται η σημερινή ημερομηνία επίσκεψης του Παναγιωτάτου έτσι ώστε να μείνει το αποτύπωμα και στις επόμενες γενιές που θα επισκέπτονται το κτήριο.
Συναυλία Βυζαντινής Μουσικής
Ακολούθησε συναυλία βυζαντινής μουσικής από την Χορωδία, «Θεσσαλονικείς Υμνωδοί» με χοράρχη τον Ιωάννη Λιάκο, Αναπληρωτή Καθηγητή της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.
Συγκεκριμένα ακούστηκαν οι ύμνοι:
• Θεοτόκε Παρθένε, ἦχος α΄, Θεοτοκίο τῆς Ἀρτοκλασίας, μέλος Μανουὴλ Γούτα Πρωτοψάλτου Θεσσαλονίκης
• Τῶν Ὁσίων Πατέρων ὁ χορός, ἦχος πλ. δ΄, Δοξαστικό τῶν Αἴνων τῆς ἑορτῆς τῶν Ἁγιορειτῶν Πατέρων, μέλος Θεοφάνους Βατοπαιδινοῦ
• Σῶσον Κύριε, Μέγαν εὔρατο, Τοὺς τοῦ Ἄθω πατέρας, Ἀπολυτίκια.
• Φήμη Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου.
Αθ. Μαρτίνος: Προσφορά στον πολιτισμό και την Ορθοδοξία το έργο του Γιάννη Γιαννάτου
Με χαρά καλωσόρισε τον Παναγιώτατο στη Θεσσαλονίκη κατά τον χαιρετισμό του ο κ. Αθανάσιος Μαρτίνος, Προέδρος του Ιδρύματος Αιγέας και πρώην Διοικητή του Άγιου Όρους, Άρχων της Μ.τ.Χ.Ε. Επίσης, συνεχάρη τον Γέροντα Εφραίμ και τους αδελφούς της Μονής για την προσφορά τους στο πολιτισμό και την Ορθοδοξία. “Ένα τέτοιο δείγμα είναι και το έργο του Γιάννη Γιαννάτου”, είπε ο κ. Μαρτίνος και αναφέρθηκε στον τόμο με το λεύκωμα και τα όσα αυτό αποτυπώνει.
Αναφέρθηκε ακόμη και στη μεταφορά της έκθεσης στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της Ευρώπης στο Στρασβούργο την προσεχή Δευτέρα, 29 Σεπτεμβρίου, με την οποία αναδεικνύεται ακόμη περισσότερο η σημασία και η απήχηση του λευκώματος.
Ευχαρίστησε επίσης τον Υφυπουργό κ. Κωνσταντίνο Γκιουλέκα ο οποίος, όπως είπε ο κ. Μαρτίνος, “αγαπά το Άγιον Όρος και τους πατέρες”. Ακολούθως ο κ. Γκιουλέκας βράβευσε τον Αθανάσιο και τη Μαρίνα Μαρτίνου για την προσφορά τους στην έκδοση του λευκώματος.
Η συνέντευξη
Μετά τη βράβευση του κ. Μαρτίνου ακολούθησε η συνέντευξη του Γιάννη Γιαννάτου από τον κ. Γεώργιο Τσιάκκα, σεναριογράφο της σειράς «Ο Άγιος Παΐσιος ‒ Από Τα Φάρασα στον Ουρανό». Ο κ. Γιαννάτος αναφέρθηκε στη συλλογή του υλικού αλλά και στα όσα βίωσε σε αυτή την πορεία της σύνθεσης και δημιουργίας μέχρι να φτάσει το λεύκωμα στα χέρια των αναγνωστών.
Ο κ. Γιαννάτος δήλωσε επίσης ότι είναι πολύ συγκινημένος για την μεταφορά της έκθεσης στο Στρασβούργο. “Πάμε να δείξουμε το Άγιον Όρος στους ευρωπαίους”, είπε ευχαριστώντας παράλληλα τον Γέροντα Εφραίμ Βατοπαιδινό και την αδελφότητα για την Βατοπαιδινή αδελφότητα για την εμπιστοσύνη που δείχνουν στο πρόσωπό τους.
Ο Γέροντας Εφραίμ για το φωτογραφικό λεύκωμα
Στη συνέχεια ο συντονιστής της εκδήλωσης, Νικόλαος Κόιος, κάλεσε στο βήμα τον Αρχιμανδρίτη Εφραίμ, Καθηγουμένου της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου, ο οποίος μίλησε για το λεύκωμα, κάνοντας παράλληλα ερμηνεία στον τίτλο: «Πέρα από το Ορατό».
“Ο τίτλος έχει ευαγγελική βάση”, ανέφερε ο Γέροντας Εφραίμ και με θεολογικό λόγο, υπό το βάθος και τον πλούτο της πνευματικής αγιορείτικης παράδοσης, αναφέρθηκε στην έκδοση και το πραγματικό της νόημα.
Παράλληλα, ο Γέροντας Εφραίμ αναφέρθηκε και στη διακριτική δουλειά του Γιάννη Γιαννάτου ο οποίος στο τέλος τα κατάφερε να δώσει αυτό το αποτέλεσμα το οποίο αποτυπώνεται στο λεύκωμα.
Στο τέλος ο Γέροντας Εφραίμ ευχαρίστησε τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο για την τιμή να παραστεί και να τελέσει τα εγκαίνια της έκθεησς, τον Υφυπουργό κ. Γκιουλέκα για την φιλοξενία, τον κ. Αθανάσιο και την κ. Μαρίνα Μαρτίνου για την προσφορά τους.
Παρουσίαση βιβλίου για τον Οικουμενικό Πατριάρχη
Ο Καθηγούμενος της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου κάλεσε στο βήμα τον Πρωτοπρεσβύτερο του Οικουμενικού Θρόνου π. Αθανάσιο Μελισσάρη, Καθηγητή της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και συγγραφέα της μονογραφίας για τον Οικουμενικό Πατριάρχη «Διαθήκη ιερατείας αιώνια», η οποία πρόσφατα εκδόθηκε από τις εκδόσεις της Μονής Βατοπαιδίου. Ακολούθησε σύντομη προσλαλιά του π. Αθανασίου Μελισσάρη για το βιβλίο για τον Πατριάρχη. Στο τέλος της εκδήλωσης το βιβλίο προσφέρθηκε δωρεάν ως ευλογία σε όλους τους συμμετέχοντες.
Ο Γέροντας Εφραίμ μαζί με τον π. Αθανάσιο Μελισσάρη μετά την προσλαλιά επέδωσαν το βιβλίο στον Οικουμενικό Πατριάρχη.
Οικ. Πατριάρχης: “Σιωπή και προσευχή είναι το διαχρονικό μήνυμα του Αγίου Όρους”
Κατά την ομιλία του ο Οικουμενικός Πατριάρχης συνεχάρη τον Υφυπουργό κ. Γκιουλέκα για την διοργάνωση, τον Καθηγούμενο της Μονής Βατοπαιδίου για την πρωτοβουλία και το ζεύγος Αθανασίου και Μαρίνας Μαρτίνου.
Αναφέρθηκε στη συνέχεια στο Άγιον Όρος την παράδοσή του, τις προσκυνματικές Πατριαρχικές επισκέψεις και την κληρονομιά του Αγιωνύμου Όρους. “Κάθε πρωτοβουλία ἀναδείξεως τοῦ πλούτου καί τοῦ πολιτισμοῦ τοῦ ἁγιωνύμου Ὄρους καί τῶν ἐν αὐτῷ ἐνασκουμένων πατέρων τυγχάνει ἐπαινετή καί ἄκρως ἀγαπητή εἰς τήν ἡμετέραν Μετριότητα. Ὡς ἔχομεν σημειώσει καί ἄλλοτε, τό Ὄρος Ἄθως, συμφώνως πρός τήν Ἁγιορειτικήν παράδοσιν, ἐπελέγη ὑπό τῆς ἰδίας τῆς Μητρός τοῦ Κυρίου, ὡς τόπος προωρισμένος διά τήν μοναχικήν ἄσκησιν καί ζωήν”.
Αναφέρθηκε στη Μονή Βατοπαιδίου και τις αξιέπαινες προσπάθειές της για την προβολή και πολιτιστική προσφορά για τον πλούτο και τα σεβάσματα του Γένους. “Ἡ Ἱερά Μονή Βατοπαιδίου ἔχει διακριθῆ κατά τά τελευταῖα ἔτη διά τήν συμβολήν αὐτῆς εἰς τήν ἀνάδειξιν τῆς ἱστορίας καί τοῦ πολιτισμικοῦ πλούτου τοῦ σεβάσματος τοῦ Γένους. Οἱ πατέρες τῆς Μονῆς, ὑπό τήν πνευματικήν καθοδήγησιν τοῦ Γέροντος αὐτῶν, ἀγαπητοῦ δέ ἡμῖν Ὁσιολ. Ἀρχιμανδρίτου κ. Ἐφραίμ, λαμπρύνουν μέ τήν παρουσίαν τους κάθε πτυχήν τοῦ μοναστικοῦ βίου καί τῆς διαχρονικῆς προσφορᾶς τῶν Μοναστηριῶν πρός τήν Ἐκκλησίαν καί τήν Κοινωνίαν. Ἡ πλήρης συντήρησις καί ἀνακαίνισις τῆς Μονῆς, τῶν τοιχογραφιῶν, τῶν εἰκόνων καί κειμηλίων αὐτῆς, ἡ καλλιέργεια τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Μουσικῆς, αἱ ἐπιμελημέναι ἐκδόσεις ἔργων τῆς ἐκκλησιαστικῆς γραμματείας καί συγχρόνων θεολογικῶν συγγραμμάτων, ἡ φιλανθρωπική διακονία καί προσφορά, ἀποτελοῦν μερικά ἐκ τῶν πολλῶν διακονημάτων τῶν πατέρων τῆς Μονῆς. Τό Βατοπαίδι εἶναι μία μικρά πολιτεία, ἡ ὁποία βιώνει τό Εὐάγγελον Μήνυμα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου καί τό κηρύττει εἰς κάθε προσκυνητήν της. Αὐτήν τήν πραγματικότητα προσεπάθησε νά ἀποτυπώσῃ ὁ φακός τοῦ Γιάννη Γιαννάτου καί πλέον τήν παρουσιάζει εἰς τό φιλόκαλον κοινόν τῆς Θεσσαλονίκης”.
Σιωπή και προσευχή είναι το διαχρονικό μήνυμα του Αγίου Όρους προς τον σύγχρονο κόσμο, τόνισε σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο Παναγιώτατος. “Αἱ φωτογραφίαι καί ἡ μοναχική ζωή τοῦ Ἄθωνος ἔχουν ἕν κοινόν σημεῖον, τό γεγονός τῆς σιωπῆς, ἡ ὁποία δέν ἔχει μέν λόγια, ἀλλά δημιουργεῖ λόγον. Ἡ ζωή τῶν μοναχῶν διακρίνεται ἀπό τήν προσπάθειαν καλλιεργείας τοῦ ἡσυχασμοῦ, τῆς σιωπῆς τῶν λόγων καί τῶν παθῶν καί τῆς ἐντάσεως τῆς προσευχῆς καί τοῦ ἐσωτερικοῦ λόγου. Διά τῆς σιωπῆς τῶν λόγων, οἱ μοναχοί ἐπιτυγχάνουν τήν ἕνωσιν τοῦ νοῦ μετά τῆς καρδίας, ἐγγίζουν καί γεύονται τό μυστήριον τῆς θείας ἐν Χριστῷ ἀποκαλύψεως καί σωτηρίας. Σιωπή καί προσευχή εἶναι τό διαχρονικόν μήνυμα τοῦ Ἁγίου Ὄρους πρός τόν σύγχρονον κόσμον. Αἱ φωτογραφίαι ἀποτυπώνουν στιγμάς, κινήσεις καί στάσεις τῆς καθημερινότητος, διά μέσου δε αὐτῶν οἱ θεαταί των γίνονται μέτοχοι τῆς ζωῆς καί τῆς ἁγιορειτικῆς ἐμπειρίας τῆς ἀσκήσεως καί τῆς λατρείας. Εἶναι τά παράθυρα τοῦ Ἁγίου Ὄρους πρός τόν κόσμον τῆς γνώσεως, τῶν ἤχων καί τῆς τεχνολογίας”, ανέφερε χαρακτηριστικά.
Τέλος, αναφέρθηκε στο φωτογραφικό λεύκωμα και τα όσα αυτό αποτυπώνει και συνεχάρη τον δημιουργό του έργου Γιάννη Γιαννάτο. “Δυνάμεθα νά εἴπωμεν ὅτι ἡ ἐργασία τοῦ Γιάννη Γιαννάτου ὅπως παρουσιάζεται καί εἰς τό καλαίσθητον λεύκωμα, τό ὁποῖον μετά πολλῆς χαράς ἐλάβομεν πρό καιροῦ εἰς τό σεπτόν ἡμῶν Κέντρον, ἀποτυπώνει ἀριστοτεχνικῶς τάς πτυχάς τοῦ ἀγιορειτικοῦ βίου καί αἱ φωτογραφίαι του, ὡς καί ἐκεῖναι τῶν παλαιῶν περιηγητῶν τῶν ἀρχῶν τοῦ προηγουμένου αἰῶνος, θά ἀποτελέσουν πηγήν ἐμπνεύσεως πνευματικῆς καί ἔναυσμα διά τήν καλυτέραν γνωριμίαν μετά τῆς μοναστικῆς πολιτείας τοῦ Ἄθωνος, τοῦ βυζαντινοῦ καί λατρευτικοῦ αὐτοῦ πλούτου καί μετά τῶν ἐν αὐτῷ ταπεινῶς καί ἀθορύβως ἐνασκουμένων πατέρων. Ἡ σημερινή Ἔκθεσις εἰς τήν Θεσσαλονίκην καθιστᾷ τό ἀόρατον κάλλος, ὁρατόν τοῖς πᾶσι”. (Διαβάστε ΕΔΩ αναλυτικά την ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχη)
Τα εγκαίνια
Αμέσως μετά την Πατριαρχική ομιλία ο κ. Κωνσταντίνος Γκιουλέκας βράβευσε τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, με τον Παναγιώτατο από την πλευρά του να επιδίδει έναν πίνακα ως δώρο στον κ. Υφυπουργό.
Στη συνέχεια μετέβησαν στο εσωτερικό του κτηρίου και στον χώρο όπου φιλοξενείται η φωτογραφική έκθεση «ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ – Πέρα από το Ορατό» από την Α.Θ.Π. τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο. Στο τέλος της ξεναγήσεως του Πατριάρχη και των λοιπών επισήμων από τον Γιάννη Γιαννάτο, ο Υφυπουργός έδωσε ένα αναμνηστικό δώρο στον Γιάννη Γιαννάτο.
Η βραδιά έκλεισε με παραδοσιακό αγιορείτικο κέρασμα.
Η έκθεση
Η έκθεση φωτογραφίας του Γιάννη Γιαννάτου «Άγιον Όρος – Πέρα από το Ορατό», που παρουσιάστηκε την άνοιξη στο Ζάππειο και συγκέντρωσε το ενδιαφέρον του κοινού μεταφέρεται από σήμερα στη Θεσσαλονίκη, σε συνδιοργάνωση της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου και του Υπουργείου Εσωτερικών (Μακεδονίας – Θράκης) με την υποστήριξη και χορηγία του Ιδρύματος Αιγέας.
Αυτή η έκθεση διοργανώνεταιγια το κοινό όχι μόνο για να δει, αλλά για να μπορέσει να αισθανθεί και να βιώσει κάτι από το “Πέρα από το Ορατό”.
Η έκθεση παρουσιάζει ένα δίχρονο φωτογραφικό οδοιπορικό του Γιάννη Γιαννάτου στο Άγιον Όρος, το οποίο παραχωρήθηκε δωρεά από τον φωτογράφο στην Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου, ως πολιτιστική παρακαταθήκη για τις επόμενες γενεές. Μέσα από ασπρόμαυρες εικόνες υψηλής αισθητικής, αποτυπώνονται η καθημερινότητα, τα διακονήματα, η λειτουργική ζωή και το πνευματικό βάθος της μοναστικής πολιτείας.
Το έργο αυτό αναδεικνύει με σεβασμό την πνευματική γεωμετρία του Άθωνα, συνδέοντας την πίστη, την τέχνη και τον πολιτισμό με έναν διακριτικό, ανθρώπινο και μη προσωποκεντρικό τρόπο.
