Τα Paradise Papers, στα οποία έχει καταγραφεί με πάσα λεπτομέρεια ένα απέραντο πλήθος υποθέσεων φοροδιαφυγής έχουν προκαλέσει σάλο στην παγκόσμια οικονομία και μεγάλες εταιρείες τρέμουν στη σκέψη πως θα δουν το όνομα τους μέσα σε αυτά.
Την αποφυγή της φορολόγησης κολοσσιαίων ποσών, της τάξης των 252 δισ. δολαρίων, φέρεται ότι επέτυχε η Apple μετακινώντας την έδρα των εκτός ΗΠΑ επιχειρήσεών της στο αγγλονορμανδικό νησί Τζέρσεϊ, στη θάλασσα της Μάγχης, μεταξύ Βρετανίας και Γαλλίας.
Όπως αναφέρει το BBC, τον Μάρτιο του 2014 οι νομικοί σύμβουλοι της Apple απέστειλαν ένα ερωτηματολόγιο στην Appleby, ένα από τα κορυφαία γραφεία νομικών συμβούλων, με ειδίκευση στις εξωχώριες εταιρείες και την φορολόγησή τους. Οι άνθρωποι της Apple αναζητούσαν επειγόντως έναν καινούργιο φορολογικό παράδεισο όπου θα μπορούσαν να επανεγκαταστήσουν με ασφάλεια τον εμπορκό κόμβο της εταιρείας. Κι αυτό διότι η Ιρλανδία, η οποία παρείχε έως τότε ένα σκανδαλωδώς, όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων, ευνοϊκό καθεστώς φορολόγησης, μετά από τις παρεμβάσεις της ΕΕ, είχε πάψει να συνιστά ένα κράτος φιλόξενο για την Apple.
Οι νομικοί σύμβουλοι της Apple ζητούσαν πολύ σημαντικές πληροφορίες από την Appleby, θεμελιώδεις και καθοριστικές στην ενδεχόμενη απόφαση για εγκατάσταση του κέντρου επιχειρήσεων της εταιρείας στη νήσο Τζέρσεϊ. Σε έγγραφο που διέρρευσε και μέσα στην πλημμύρα των Paradise Papers, εκ μέρους της Apple τίθενται τα εξής ζητήματα: «Είναι δυνατόν να μας χορηγήσετε μια επίσημη διαβεβαίωση απαλλαγής από το φόρο; Και εάν ναι, τι απαιτείται για την έκδοση ενός τέτοιου πιστοποιητικού, συμπεριλαμβανομένου του κόστους; Ποια θα είναι η διάρκεια ισχύος του εν λόγω εγγράφου;» Επίσης, η Apple θεωρούσε απαραίτητο να μάθει για τη νήσο Τζέρσεϊ «τι είδους πληροφορίες είναι ορατές δημοσίως όταν μια εταιρεία υπάγεται στη δική σας δικαιοδοσία;» αλλά και εάν «υπάρχουν στο μέλλον που μπορεί κανείς να προβλέψει, κάποιες εξελίξεις βάσει των οποίων ενδέχεται να υπάρξει κάποια μεταβολή στην κείμενη νομοθεσία προς μια μη ευνοϊκή κατεύθυνση για εμάς;»
Ακόμη και για την σύνθεση του πολιτικού σκηνικού στο νησί Τζέρσεϊ ζήτησαν πληροφορίες οι νομικοί της Apple: «Υπάρχει κάποια αξιόλογη αντιπολίτευση, η οποία θα μπορούσε να αντικαταστήσει την νυν κυβέρνηση;»
Μέρος του ερωτηματολογίου της Apple προς τις αρχές της νήσου Τζέρσεϊ
Μυστικές συνεννοήσεις
Οι δύο θυγατρικές της Apple στην Ιρλανδία, η Apple Operations International και η Apple Sales International διαχειρίζονται το κολοσσιαίο κεφάλαιο του εκτός ΗΠΑ τζίρου των 252 δισ. δολαρίων. Οι εταιρείες αυτές είχαν βρεθεί στο μικροσκόπιο της ΕΕ, καθώς στην πράξη κατέβαλαν έναν γελοιωδώς χαμηλό φόρο στο ιρλανδικό κράτος (της τάξης το 0,005% κατ' έτος). Τα Paradise Papers δείχνουν ότι οι δύο υπο-εταιρείες της Apple είχαν επί της ουσίας μετεγκατασταθεί στη νήσο Τζέρσεϊ από όπου και διευθύνονταν για μια περίοδο που φαίνεται να αρχίζει το 2015 και τελειώνει τους πρώτους μήνες του 2016.
Εξυπακούεται ότι όλες οι συνεννοήσεις, οι διαπραγματεύσεις κ.λπ. ανάμεσα στην Apple και το νομικό γραφείο Appleby σχετικά με την μετοικεσία της αμερικανικής εταιρείας σε ένα νησί, κοντά στη βόρεια ακτή της Γαλλίας στο οποίο ο φόρος των ξένων επιχειρήσεων είναι μηδενικός, ήταν αυστηρά εμπιστευτικές και απόρρητες.
Σχετικά με τις τελευταίες αποκαλύψεις για την νήσο Τζέρσεϊ, η Apple τηρεί με συνέπεια τη γραμμή του διευθύνοντος συμβούλου της, του Tim Cook. Ο άνθρωπος που διαδέχτηκε τον ιδρυτή και οραματιστή Steve Jobs επαναλαμβάνει με κάθε ευκαιρία (και πολύ συχνά εσχάτως, καθώς η Apple κατηγορείται τακτικά για «ντρίμπλες» των κατά τόπου νομοθεσιών ώστε να φοροδιαφεύγει με τρόπους ευφυείς, αλλά όχι απαραιτήτως και νομικά διαφανείς) ότι «η εταιρεία μας παραμένει ο πιο γενναιόδωρος φοροδότης του πλανήτη. Η Apple καταβάλλει περίπου 35 δισ. δολάρια το χρόνο σε φόρους».
Πόσα γλιτώνει η Apple;
Παρόλ' αυτά, σύμφωνα με τα οικονομικά στοιχεία της, η Apple το 2017 είχε κέρδη 44,7 δισ. δολαρίων εκτός ΗΠΑ, ενώ υποχρεώθηκε να αποδώσει φόρους 1,65 δισ. δολαρίων σε διάφορα κράτη ανά την υφήλιο, ένα ποσοστό εξαιρετικά -και ύποπτα, κατά τις αρμόδιες αρχές- χαμηλό. Από την Apple ισχυρίζονται ότι δεν υπήρξε καμία μετεγκατάσταση των θυγατρικών της από την Ιρλανδία στη νήσο Τζέρσεϊ και ότι, εν πάση περιπτώσει, καμία έκπτωση στους φόρους που καλείται να πληρώσει δεν υπήρξε εξ αυτής της -υποτιθέμενης- αλλαγής έδρας.
