Ζαγόρι, λέξη σλαβικής προέλευσης που σημαίνει πίσω από το βουνό. Σαράντα έξι πανέμορφα πετρόχτιστα χωριά, στα βόρεια των Ιωαννίνων, ανάμεσα στο Μιτσικέλι και στην Τύμφη. Ένας από τους πιο αγαπημένους ορεινούς προορισμούς της Ελλάδας.
Καλοδιατηρημένη παραδοσιακή αρχιτεκτονική, ιστορικά γεφύρια, μοναδικά τοπία, αυθεντικές γεύσεις, πηγαία φιλοξενία από ανθρώπους δεμένους με τον τόπο τους. Όλα αυτά κι άλλα πολλά θα βρεις στα Ζαγοροχώρια. Και αν πας μια φορά, σίγουρα θα ξαναπάς (και θα ξαναπάς).
Δύσκολα μπορεί κάποιος να ξεχωρίσει το ομορφότερο. Κάθε χωριό έχει τη γοητεία του και αποτελεί αφετηρία για συναρπαστικές περιηγήσεις.
Διασημότερο είναι το Μεγάλο Πάπιγκο στα δυτικά, που προσφέρει πολλές επιλογές διαμονής και φαγητού. Εδώ θα θαυμάσετε τα υπέροχα αρχοντικά, τα λιθόστρωτα καλντερίμια, τις παλιές εκκλησίες και τη θέα στους πύργους Αστράκας, τους πέντε εντυπωσιακούς βραχώδεις σχηματισμούς του όρους Τύμφη. Σε απόσταση 3 χλμ. βρίσκεται το Μικρό Πάπιγκο, που αποτελεί σταθερή αγάπη των ορειβατών. Από εδώ ξεκινούν οι πεζοπορικές διαδρομές για τη Δρακολίμνη Τύμφης, μια από τις γνωστότερες αλπικές λίμνες της Ελλάδας.
Κατευθυνόμενοι από το Μεγάλο προς το Μικρό Πάπιγκο, αξίζει να κάνετε μια στάση στις μικρές φυσικές πισίνες που ονομάζονται Κολυμπήθρες (οι ντόπιοι τις λένε «οβίρες»). Πρόκειται για κοιλώματα που σχηματίστηκαν από τη φυσική ροή τού νερού του ρέματος. Το καλοκαίρι προσφέρονται για μπάνιο!
Στο δρόμο για το Πάπιγκο, θα συναντήσετε το όμορφο κεφαλοχώρι της Αρίστης. Αφού πιείτε τον καφέ σας στην κεντρική πλατεία, επισκεφθείτε τη Μονή Σπηλιώτισσας, που είναι χτισμένη πάνω σε βράχο, δίπλα στον Βοϊδομάτη ποταμό, σε μικρή απόσταση από το χωριό. Κοντά στην Αρίστη βρίσκεται και το χωριό Βίκος που έχει καταπληκτική θέα σε όλο το φαράγγι του Βίκου.
Στο κεντρικό Ζαγόρι, θα συναντήσετε πολλά όμορφα χωριά. Τα Άνω Πεδινά είναι ένα από αυτά. Καλοδιατηρημένο χωριό, με ωραίους ξενώνες. Στην είσοδο θα δείτε το Μοναστήρι της Ευαγγελίστριας και στην πλατεία την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου. Τα Κάτω Πεδινά, από τους παλαιότερους οικισμούς του Ζαγορίου, είναι χτισμένα πάνω σε τρεις λόφους που προσομοιάζουν την πεταλούδα, έχοντας στα πόδια τους έναν κάμπο 4.000 στρεμμάτων. Ωραίο χωριό και η Βίτσα, από τα μεγαλύτερα του Ζαγορίου, με καλοκτισμένα σπίτια και πολλές εκκλησίες που θα σας ταξιδέψουν πίσω στο χρόνο.
Απαραίτητη η στάση στο Μονοδένδρι, ένα από τα πρώτα χωριά που αναπτύχθηκαν τουριστικά στο Ζαγόρι. Από την πλατεία του ξεκινάει ο δρόμος για το Μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής (1413), που κρέμεται κυριολεκτικά πάνω από το φαράγγι του Βίκου. Το χωριό αποτελεί αφετηρία για το φαράγγι του Βίκου αλλά και για πολλές ορειβατικές και πεζοπορικές διαδρομές.
Οι Ασπράγγελοι είναι η έδρα του Δήμου Ζαγορίου. Κοντά στο χωριό, στον κάμπο της Ντοβράς, λειτουργεί το Κέντρο πληροφόρησης του Πάρκου της Βορείας Πίνδου, ενώ στις πλαγιές του χωριού υπάρχει πίστα ανεμοπτεριστών. Από εδώ ο δρόμος θα σας βγάλει στην Ελάτη και στη συνέχεια στο Δίκορφο, όπου θα κάνετε μια στάση στην ωραία πλατεία του χωριού και θα ανεβείτε στο ξωκλήσι του Αι Γιάννη για να απολαύσετε μια φανταστική θέα.
Εναλλακτικά, ακολουθήστε το δρόμο προς Τσεπέλοβο. Θα συναντήσετε πρώτα το Δίλοφο, ένα από τα ομορφότερα χωριά του Ζαγορίου, με στενά καλντερίμια και υπέροχα αρχοντικά- ανάμεσά τους και το ψηλότερο κτήριο στο Ζαγόρι (αρχοντικό Μακρόπουλου). Ο οικισμός έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός και αποτελεί εξαιρετικό δείγμα ζαγορίτικης αρχιτεκτονικής.
Να πάτε και στους Κήπους, την παλιά "πρωτεύουσα" του Ζαγορίου. Εκεί θα κάνετε βόλτες σε λιθόστρωτα καλντερίμια, θα θαυμάσετε ωραία πέτρινα γεφύρια και θα επισκεφθείτε το Λαογραφικό Μουσείο του Αγάπιου Τόλη. Κοντά στους Κήπους είναι το πανέμορφο Κουκούλι, με αξιοθέατα τα αρχοντικά του, το παλιό σχολείο με τις πέντε βρύσες και τα γεφύρια του Κόκκορου και του Καλογέρικου έξω από το χωριό.
Στην ίδια περιοχή βρίσκεται και το Βραδέτο, το πιο ψηλό χωριό στο Ζαγόρι (1.340 μ.). Περίφημη είναι η "σκάλα" του, ένα φαρδύ πλακόστρωτο μονοπάτι- εξαίρετο δείγμα τοπικής αρχιτεκτονικής- που ενώνει το χωριό με το γειτονικό Καπέσοβο. Η σχεδόν μίας ώρας διαδρομή είναι μαγευτική, με τη θέα στη γύρω περιοχή να εντυπωσιάζει. Το Καπέσοβο ξεχωρίζει για την όμορφη πλατεία του και τα αρχοντικά του. Αξίζει να επισκεφθείτε την Πασχάλειο Σχολή που φιλοξενεί την πρωτότυπη Χάρτα του Ρήγα Φεραίου. Από εδώ ο δρόμος θα σας βγάλει στο Τσεπέλοβο, αρχοντικό χωριό, χτισμένο σε υψόμετρο 1.080 μέτρων, με αρκετά ξενοδοχεία και ταβέρνες.
Εναλλακτικά, αν θέλετε να εξερευνήσετε ένα κομμάτι λιγότερο γνωστό, μπορείτε να επισκεφθείτε τα χωριά του ανατολικού Ζαγορίου: το κεφαλοχώρι Γρεβενίτι, τη Δόλιανη, το Τρίστενο με τα άφθονα νερά αλλά και τη Βωβούσα, το πιο απομακρυσμένο χωριό της ανατολικής πλευράς του Ζαγορίου και μία από τις εισόδους προς τον Εθνικό Δρυμό της Βάλια Κάλντα.
Φαράγγι Βίκου
Το φαράγγι του Βίκου είναι η απόλυτη ατραξιόν της περιοχής. Πρόκειται για ένα από τα πιο ξακουστά στην Ελλάδα, ενώ κατέχει μία θέση στο βιβλίο Γκίνες ως το φαράγγι με το μικρότερο άνοιγμα στον κόσμο. Ο καλύτερος τρόπος για να το γνωρίσετε είναι, φυσικά, διασχίζοντας το (με έμπειρη καθοδήγηση) μέσα από τα σηματοδοτημένα μονοπάτια της περιοχής. Θα κοπιάσετε (η διάρκεια της διαδρομής είναι τουλάχιστον 5 ώρες), αλλά θα ανταμειφθείτε με εικόνες απίστευτης ομορφιάς. Εναλλακτικά, μπορείτε απλά να αγναντέψετε τη χαράδρα από ψηλά- τα καλύτερα σημεία για να το κάνετε βρίσκονται στο Μονοδένδρι, στην τοποθεσία Οξιά και στο μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής, αλλά στη θέση Μπελόη κοντά στο χωριό Βραδέτο.
Γεφύρια
Μία από τις πιο χαρακτηριστικές εικόνες στο Ζαγόρι είναι χωρίς αμφιβολία τα πέτρινα τοξωτά γεφύρια του. Χρονολογούνται από τον 18ο αιώνα και φτάνουν τα 60 σε αριθμό. Σημείωσε τα πιο γνωστά: το Καλογερικό, του Κόκκορου ή Νούτσου και του Κοντοδήμου γύρω από το χωριό Κήποι, του Μίσσιου κοντά στη Βίτσα και του Καμπέρ Αγά κοντά στους Μηλιωτάδες.
Δράκολιμνη Γκαμήλας
Τολμήστε να ανεβείτε μέχρι τη Δρακόλιμνη της Γκαμήλας, την αλπική λίμνη που βρίσκεται σε υψόμετρο 2.050 μ. Μπορείτε να πάτε μόνο με τα πόδια από το μονοπάτι που ξεκινάει από το Μικρό Πάπιγκο. Θα χρειαστείτε περίπου 2,5 με 3 ώρες μέχρι το καταφύγιο της Αστράκας (1950 µ.) και από εκεί περίπου άλλη 1,5 ώρα για να φτάσετε στη µυθική δρακόλιµνη. Τα νερά της είναι κρυστάλλινα και φτάνουν σε βάθος 5 μέτρων, ενώ η θέα στις γύρω βουνοκορφές είναι εντυπωσιακή.
