1. Mάθετε το φωτότυπό σας
Δηλώνει την ευαισθησία που έχει το δέρμα μας στον ήλιο. Ανάλογα, λοιπόν, με το χρώμα του δέρματος, των μαλλιών και των ματιών, ανήκουμε σε διαφορετικό φωτότυπο. Δείτε παρακάτω ποιος είναι ο δικός σας:
Φωτότυπος 1 : Αν το δέρμα σας είναι πολύ ανοιχτόχρωμο και ευαίσθητο, κοκκινίζει και καίγεται εύκολα, τα μαλλιά σας είναι φυσικά ξανθά ή κόκκινα και έχετε φακίδες.
Φωτότυπος 2 : Αν έχετε ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα, η οποία καίγεται εύκολα και μαυρίζει λίγο.
Φωτότυπος 3 : Αν είστε καστανοί με ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα, η οποία κοκκινίζει στην αρχή και στη συνέχεια μαυρίζει σταδιακά και είναι λιγότερο ευπαθής στα εγκαύματα.
Φωτότυπος 4 : Αν είστε μελαχρινοί, το δέρμα σας κοκκινίζει σπάνια και μαυρίζετε εύκολα.
Φωτότυπος 5 : Αν το δέρμα σας είναι πολύ μελαμψό και τα μαλλιά σας σκούρα (ακόμα όμως και σε αυτή την περίπτωση, χρειάζεται να φοράτε αντιηλιακό).
2. Γνωρίστε τι σημαίνει SPF
Είναι ακρωνύμιο του αγγλικού όρου Sun Protection Factor. Δηλώνει το δείκτη προστασίας που έχει ένα αντιηλιακό και υποδεικνύει το χρόνο που μπορούμε να καθίσουμε στον ήλιο χωρίς να καούμε. Για παράδειγμα, εάν κοκκινίζουμε μετά από 10 λεπτά παραμονής χωρίς να φοράμε αντιηλιακό, με ένα δείκτη προστασίας 15 μπορούμε να παραμείνουμε 150 λεπτά. Προσοχή, όμως, γιατί πρόκειται για θεωρητική ένδειξη και είναι πολύ πιθανό να εμφανιστεί πολύ πιο γρήγορα ερύθημα. Το SPF υπολογίζεται με καθιερωμένες μεθόδους σε συνθήκες εργαστηρίου: Συγκεκριμένα, μια περιοχή του δέρματος εκτίθεται σε ακτινοβολία συγκεκριμένου μήκους κύματος και από δεδομένη απόσταση. Αυτό σημαίνει ότι, στην πράξη, για την επιλογή του κατάλληλου αντιηλιακού και την ασφάλειά μας, εκτός φυσικά από τις ενδείξεις στις ετικέτες, πρέπει να συνυπολογίζουμε και τις ιδιαίτερες ανάγκες μας βάσει της κοινής λογικής.
3. Διαλέξτε το κατάλληλο αντιηλιακό
Σε μορφή κρέμας, γαλακτώματος, τζελ, σπρέι, stick ή balm, τα αντιηλιακά έχουν ένα σκοπό: να προστατεύσουν το δέρμα μας από τις υπεριώδεις ακτίνες και να του προσφέρουν ενυδάτωση.
Στα χείλη και γύρω από τα μάτια : Προτιμώνται τα stick και τα balm.
Στο πρόσωπο : Χρησιμοποιούνται κυρίως κρέμες και γαλακτώματα.
Στο σώμα : Εκτός από τα παραπάνω, χρησιμοποιούνται και λάδια, τα οποία όμως έχουν χαμηλό δείκτη προστασίας και συνιστώνται αφού θα έχετε μαυρίσει.
Για τους άνδρες : Για όσους άνδρες έχουν φαλάκρα, καλύτερα θεωρούνται τα αντιηλιακά σε μορφή σπρέι ή τζελ.
4. Σεβαστείτε την επιδερμίδα σας
O τύπος της επιδερμίδας σας θα καθορίσει ποιο είναι το κατάλληλο αντιηλιακό για σας:
Λιπαρή επιδερμίδα : Ενδείκνυται μια κρέμα με λεπτόρρευστη υφή, που δεν μπλοκάρει τους πόρους και δεν ενισχύει τη λιπαρότητα και την έκκριση σμήγματος.
Ξηρη επιδερμίδα : Προτείνεται ένα παχύ σε υφή προϊόν.
Ευαίσθητα δέρματα : Καλό θα είναι να αποφεύγονται τα προϊόντα που περιέχουν άρωμα.
Φωτοαλλεργικά δέρματα : Για την επιλογή σας ακολουθήστε τη συμβουλή του δερματολόγου. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, βεβαιωθείτε ότι το προϊόν είναι ανθεκτικό στο νερό και στον ιδρώτα (water resistant ή water proof) και υποαλλεργικό.
5. Συμβουλευτείτε το ρολόι σας
Απλώνετε την αντιηλιακή κρέμα 30 λεπτά πριν βγείτε στο ήλιο, για να έχει το χρόνο να απορροφηθεί. Στο πρόσωπό σας συστήνουμε να τη φοράτε πριν την ενυδατική σας κρέμα, εκτός αν έχει περάσει τουλάχιστον μισή ώρα από τη στιγμή που φορέσατε την ενυδατική. Επαναλαμβάνετε την επάλειψη κάθε 2 ώρες, ειδικά μετά το κολύμπι ή αν έχετε ιδρώσει.
Tip: Oι επικίνδυνες ώρες που πρέπει να αποφεύγετε την παραλία είναι 11.00- 16.00, γιατί τότε οι ακτίνες είναι κάθετες και καίνε πιο πολύ.
6. Φυλάξτε τα νώτα σας
Θεωρείτε ότι μαυρίζετε και καίγεστε μόνο όταν έρχεστε σε απευθείας επαφή με τον ήλιο; Ακόμα και αν η ημέρα είναι συννεφιασμένη, οι υπεριώδεις ακτίνες έχουν την ικανότητα να διαπερνούν τα σύννεφα. Ισχύει το ίδιο όταν οδηγείτε και είστε πίσω από τζάμι. Η αντιηλιακή προστασία είναι επίσης απαραίτητη κάτω από την ομπρέλα, μέσα στη θάλασσα, καθώς και σε μεγάλο υψόμετρο, γιατί αυξάνει την έκθεση στην ακτινοβολία.
7. Βάλτε γυαλιά, καπέλο… πιείτε και χυμούς
Ακόμα και αν έχετε αγοράσει το αντιηλιακό με τον υψηλότερο δείκτη προστασίας και επιλέγετε να κάθεστε στη σκιά, αυτά δεν αρκούν για να σας προστατεύσουν επαρκώς. Θα πρέπει να ενισχύσετε τη «φωτοπροστασία» σας, φορώντας κατάλληλα γυαλιά ηλίου, μεγάλο καπέλο, προστατευτικά ρούχα, ειδικά για τα μικρά παιδιά, και να ενισχύσετε τη διατροφή σας με λαχανικά και φρούτα με κόκκινο ή πορτοκαλί χρώμα, όπως τα καρότα, οι ντομάτες, τα ροδάκινα, τα οποία έχουν βιταμίνη C και Β-καροτένιο, καθώς και αντιοξειδωτική δράση.
8. Μάθετε για τα φυσικά και χημικά φίλτρα
Θα έχετε ακούσει για φυσικά ή χημικά φίλτρα. Είναι οι φόρμουλες που περιέχουν τα αντιηλιακά. Τα προϊόντα με φυσικά φίλτρα περιέχουν φυσικές ενώσεις, όπως το οξείδιο του ψευδαργύρου (zinc oxide) και το διοξείδιο του τιτανίου (titanium dioxide). Τα αντιηλιακά αυτά απλώνονται στην επιδερμίδα και αντανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία. Γενικά η χρήση τους συστήνεται στα παιδιά, στις εγκύους και σε όσους έχουν εκδηλώσει αλλεργία στα χημικά φίλτρα. Επειδή όμως η προστασία που παρέχουν έχει να κάνει με τη γωνία πρόσκρουσης της ηλιακής ακτινοβολίας πάνω στο δέρμα και δεν επαρκεί, σε πολλά προϊόντα έχουν προστεθεί οργανικά φίλτρα (χημικές ενώσεις), όπως αβοβενζόνη (avobenzone ή Parsol 1789), οξυβενζόνη (oxybenzone), μεξορίλ (mexoryl SX και XL, αποκλειστική πατέντα της L’ Oréal), που απορροφούν την ηλιακή ακτινοβολία (UV) και συμπληρώνουν με αυτό τον τρόπο την αντιηλιακή δράση. Τα περισσότερα αντιηλιακά περιέχουν και τα δύο συστατικά για μέγιστη προστασία τόσο από τις ακτίνες UV-Β, που ευθύνονται για τα εγκαύματα, όσο και από τις ακτίνες UV-A, που προκαλούν την πρόωρη γήρανση, ενώ είναι ενισχυμένα με ενυδατικά στοιχεία για καλλυντική φροντίδα.
9. Προστατεύστε τα παιδιά σας από τον ήλιο
Τα παιδιά ανήκουν στην πιο ευπαθή κατηγορία. Και ο λόγος είναι απλός. Το δέρμα τους είναι πιο λεπτό από των ενηλίκων. Γι’ αυτό, η μεγαλύτερη βλάβη από τον ήλιο μπορεί να προκληθεί στη διάρκεια της παιδικής ηλικίας. Τα αντιηλιακά προϊόντα που είναι ειδικά φτιαγμένα για παιδιά περιέχουν φυσικά φίλτρα, όπως διοξείδιο του τιτανίου και οξείδιο του ψευδαργύρου, που αντανακλούν την υπεριώδη ακτινοβολία. Το μπλουζάκι στην παραλία προστατεύει όσο είναι στεγνό. Όταν βραχεί, επιτρέπει σε ποσοστό έως και 50% να διαπερνούν οι ακτίνες. Αν το παιδί είναι κάτω των 6 μηνών, καλύτερα να μη χρησιμοποιήσετε κανένα αντιηλιακό και να αποφύγετε εντελώς να το εκθέτετε στον ήλιο.
10. Προστασία από νωρίς
Μπορεί να περάσουν πολλά χρόνια για να δείτε στο δέρμα σας τις άσχημες συνέπειες. Από τη στιγμή όμως που θα γίνουν ορατές, η εμφάνισή τους θα επιδεινώνεται με το πέρασμα του χρόνου. Η μεγαλύτερη ζημιά συμβαίνει πριν από την ηλικία των 18 ετών και η φθορά είναι αθροιστική. Μελέτες έχουν δείξει ότι αν ένα παιδί παθαίνει συχνά έγκαυμα, αυξάνονται οι πιθανότητες για ανάπτυξη μελανώματος και εμφάνισης καρκίνου του δέρματος. Γι’ αυτό και είναι πολύ σημαντικό η προστασία να ξεκινά από νωρίς και να διαρκεί όλο το χρόνο.
Πώς επιδρά η υπεριώδης ακτινοβολία;
O ήλιος εκπέμπει ένα ευρύ φάσμα ακτινοβολιών σε διάφορα μήκη κύματος. Από αυτές, οι ακτινοβολίες που φτάνουν στην επιφάνεια της Γης είναι ένα μέρος της υπεριώδους ακτινοβολίας UV (Ultra Violet), το λεγόμενο ορατό φως, και η υπέρυθρη. Η μορφή ακτινοβολίας που ευθύνεται για τις βλαβερές επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό είναι η υπεριώδης, η οποία ωστόσο απορροφάται σε μεγάλο βαθμό από το όζον της ατμόσφαιρας. Χωρίζεται σε τρεις ζώνες:
● Τη UV-A. Η παρουσία της δεν επηρεάζεται από τις εποχές του χρόνου και έχει τη δυνατότητα να διαπερνά τα τζάμια (γι’ αυτό τονίζουμε συνεχώς μέσα από τις σελίδες μας ότι είναι απαραίτητη η χρήση αντιηλιακού όλο το χρόνο). Είναι η ακτίνα που ευθύνεται για τη φωτογήρανση, για την καταστροφή του κολλαγόνου και την απώλεια της ελαστίνης, καθώς και τον καρκίνο του δέρματος, προκαλώντας βλάβη στα κύτταρα και στους ιστούς, συνέπειες που εμφανίζονται έπειτα από μακροχρόνια έκθεση.
● Τη UV-B. Είναι η κύρια αιτία για τα ηλιακά εγκαύματα, τις φωτοδερματοπάθειες και την καρκινογένεση κατά ποσοστό 25% μεγαλύτερο από τη UV-A.
● Τη UV-C. Είναι επικίνδυνη, αλλά ευτυχώς δεν φτάνει στην επιφάνεια της Γης, καθώς απορροφάται από το όζον.
Απλώστε τη σωστή ποσότητα αντιηλιακού
Η συνιστώμενη δόση επάλειψης με αντιηλιακό που προτείνει ο Αμερικανικός Oργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων είναι 2 mg/cm2, που αντιστοιχεί περίπου σε 29 γρ. αντιηλιακού για να καλυφτεί όλο το σώμα. Πιο απλά, εσείς υπολογίστε ότι η απαιτούμενη ποσότητα για το πρόσωπο είναι 1/3 κουταλάκι ή όσο το μέγεθος ενός φουντουκιού. Αν υπερβάλετε στην ποσότητα, δεν θα σας προσφέρει κάτι περισσότερο, αν όμως βάλετε λιγότερη, δεν θα σας προστατεύσει επαρκώς.
