Καθοριστική είναι η σημερινή ημέρα για τις εξελίξεις στην Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης Όρους Σινά σχετικά με τη δρομολόγηση της διαδικασίας ανάδειξης νέου Ηγουμένου καθώς – όπως ήδη έχει κάνει γνωστό από τις αρχές της εβδομάδας – ο Αρχιεπίσκοπος κ. Δαμιανός θα υποβάλει και επίσημα την παραίτησή του. Μία απόφαση που έρχεται μετά από 64 χρόνια διακονίας του στη Μονή – εκ των οποίων τα 52 βρέθηκε στο πηδάλιό της – έχοντας περάσει όλες αυτές τις δεκαετίες πολλές αναταράξεις, με την τρέχουσα ωστόσο να είναι η κρισιμότερη.
Γραφείο ρεπορτάζ ope.gr
Ύστερα από την μεγάλη αναταραχή εντός της Αδελφότητας που έφερε σε ανοιχτή ρήξη τον Αρχιεπίσκοπο με τους Πατέρες οι οποίοι τον αμφισβητούσαν και μετά από μαραθώνιες προσπάθειες της αποστολής της ελληνικής κυβέρνησης η οποία χειρίζεται το ζήτημα, ο Αρχιεπίσκοπος κ. Δαμιανός, 52 χρόνια μετά την ανάληψη της Ηγουμενίας, αποφάσισε να παραιτηθεί θέτοντας ως βασικό γνώμονα την ενότητα της Σιναϊτικής Αδελφότητας υπό την προϋπόθεση για την επίλυση του κύριου προβλήματος της Ιεράς Μονής που είναι η διασφάλιση του μέλλοντος της και του από αιώνων καθεστώτος της.
Άλλωστε, όπως είχε δηλώσει σε συνέντευξή του στη Μαρία Γιαχνάκη, “Οι άγονοι αυτοί γρανίτες οργώθηκαν, καλλιεργήθηκαν, ποτίστηκαν και κάρποσαν από τα δάκρυα και το αίμα πλειάδας Αγίων διαχρονικά. Γι’ αυτό δε φοβόμαστε, γι’ αυτό ελπίζουμε, γι’ αυτό και μένουμε εδραίοι σε αυτά που παραλάβαμε. Και είμαστε έτοιμοι ακόμη και σήμερα να επαναλάβουμε την ένδοξη ιστορία των προκατόχων μας μια ιστορία που γεμίζει ρίγος τις καρδιές και δάκρυα τα μάτια των αναγνωστών της και σχηματίζει την βεβαιότητα στις ψυχές μας ότι τίποτα δεν τελειώνει αλλά όλα τώρα αρχίζουν…”.
“Η παραίτησή μου από την Ηγουμενία και την Αρχιεπισκοπή Σινά, Φαράν και Ραϊθώ θα υποβληθεί εις την Ιερά των Πατέρων Σύναξη την Παρασκευή 12/9/2025 ώστε να διευκολυνθεί η έως τότε λειτουργία της Ιεράς Μονής. Η ημερομηνία αποστολής της στις Αρχές θα αποφασιστεί από τον διάδοχό μου κατά την κρίση του”, ανέφερε ο Αρχιεπίσκοπος στην επιστολή με την οποία γνωστοποίησε την δρομολόγηση των εξελίξεων για την επόμενη ημέρα.
Σημείο ενότητας
Σύμφωνα με τον Αρχιεπίσκοπο κ. Δαμιανό η εκλογή νέου Ηγουμένου θα λάβει χώρα την προσεχή Κυριακή, 14 Σεπτεμβρίου 2025, και ώρα 11.00 στη Μονή, κατά την Γενική Συνέλευση με μόνο θέμα την εκλογή Ηγουμένου και Αρχιεπισκόπου Σινά, Φαράν και Ραϊθώ. Η προεδρία της Γενικής Συνέλευσης θα ασκηθεί από όποιον εκλέξουν τα μέλη της Ιεράς Σιναϊτικής Αδελφότητας που θα είναι παρόντα, καθώς ο ίδιος, ο οποίος από το περασμένο Σάββατο βρίσκεται στην Αθήνα, δεν θα παραστεί στη Γενική Συνέλευση καθώς η υγεία του δεν το επιτρέπει.
“Η Γενική Συνέλευση πρέπει να καταστεί σημείο ενότητας αλλά και εκκίνησης για μια νέα περίοδο στη μακραίωνη ζωή της Μονής μας”, υπογράμμισε ο Αρχιεπίσκοπος στην επιστολή της 8ης Σεπτεμβρίου 2025.
Κατά την επιστροφή του Αρχιεπισκόπου Δαμιανού στην Αθήνα τον είχαν ακολουθήσει, σύμφωνα με επίσημη ενημέρωση του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας, άλλοι εννέα Πατέρες. Θέλοντας να εξομαλύνει την κατάσταση εντός της Αδελφότητας έτσι ώστε να προχωρήσουν κανονικά οι διαδικασίες εκλογής νέου Ηγουμένου, σύμφωνα με τους Θεμελιώδεις Κανονισμούς της Μονής, ο Σεβασμιώτατος ήρε τα ιεροκανονικά επιτίμια και τις διαγραφές μοναχών ώστε να συμμετάσχουν όλοι στην Γενική Συνέλευση της 14/9/2025. “Λαμβάνοντας ως απόδειξη έμπρακτης μεταμέλειας των στασιαστών μοναχών, την πλήρη αντίθεσή τους στην απόφαση του Εφετείου της Ισμαηλίας της 28/5/2025 η οποία ανατρέπει το από αιώνων καθεστώς της Ιεράς Μονής, ανοίγει το δρόμο για την μουσειοποίησή της και την μετατροπή της σε ενός είδους φολκλόρ καθώς και την αποδοχή του ν.5224/2025, αίρω τα ιεροκανονικά επιτίμια και τις διαγραφές μοναχών ώστε να συμμετάσχουν όλοι στην Γενική Συνέλευση της 14/9/2025. Η Γενική Συνέλευση πρέπει να καταστεί σημείο ενότητας αλλά και εκκίνησης για μια νέα περίοδο στη μακραίωνη ζωή της Μονής μας”, ανέφερε στη δήλωση της 8ης Σεπτεμβρίου.
Η απόφαση του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων
Η παρατεταμένη κρίση στη Σιναϊτική Αδελφότητα δοκίμασε και τις ισορροπίες με το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων – στην κανονική και πνευματική δικαιοδοσία του οποίου ανήκει η αυτόνομη Μονή – το οποίο κατά την συνεδρίαση της Αγίας και Ιεράς Συνόδου την περασμένη Δευτέρα κήρυξε έκπτωτο τον Αρχιεπίσκοπο κ. Δαμιανό. Ο Αρχιεπίσκοπος και Ηγούμενος της Μονής είχε κληθεί από τη Σιωνίτιδα Εκκλησία να μεταβεί στα Ιεροσόλυμα και να δώσει εξηγήσεις, ωστόσο δεν παρέστη ενώ ήδη είχε ανακοινώσει την πρόθεσή του να παραιτηθεί.
Η Ιερά Σύνοδος, αφού έλαβε υπ’ όψιν την απόφαση της Σιναϊτικής Αδελφότητος από τις 30 Ιουλίου περί παύσεως του Αρχιεπισκόπου από την ηγουμενία, την επίσημη έγκληση της επόμενης ημέρας όπου αναφέρονται κανονικά παραπτώματα στα οποία φέρεται να υπέπεσε ο Αρχιεπίσκοπος, καθώς και την πρόσφατη δημοσιευθείσα επιστολή του ιδίου που φανέρωνε την πρόθεση και εκούσια παραίτησή του, προέβη ομοφώνως στην απόφαση. Η νέα προσαγόρευση του Αρχιεπισκόπου θα είναι πλέον «Αρχιεπίσκοπος πρώην Σινά, Φαράν και Ραϊθώ» με ισχύ από τις 12 Σεπτεμβρίου, ημερομηνία κατά την οποία αναμένεται και η επίσημη παραίτησή του.
Όπως αναφέρεται στο ανακοινωθέν της Ιεράς Συνόδου, η απόφαση αυτή ελήφθη «ἐν πνεύματι ἀγάπης ἐν Χριστῷ καὶ σεβασμοῦ πρὸς τὸν ἀπερχόμενον ἱεράρχην», ώστε να διευκολυνθεί η διαδικασία της εκλογής νέου Αρχιεπισκόπου και να αποκατασταθεί η εύρυθμη λειτουργία της Ιεράς Μονής Σινά. Το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, όπως τονίζεται, «ἐπέδειξεν μεγαθυμίαν, ἀγάπην καὶ κατανόησιν, ἀκόμη καὶ εἰς στιγμὰς διασαλεύσεως τῆς ἐκκλησιαστικῆς τάξεως», με τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων να μεριμνά «πρωτίστως διὰ τὴν διαφύλαξιν τῆς εἰρήνης καὶ τῆς ἑνότητος τῆς Ἐκκλησίας». Η Ιερά Σύνοδος, καταλήγοντας, εύχεται «μακροημέρευσιν καὶ πᾶσαν ἀγαθοδωρίαν» στον αποχωρούντα Αρχιεπίσκοπο, ενώ κάλεσε τη Σιναϊτική Αδελφότητα να προβεί «εἰς τὰ δέοντα» σύμφωνα με τις κανονικές διατάξεις και την παράδοση της Μονής.
Η απόφαση της Αγίας και Ιεράς Συνόδου να σημειωθεί ότι ανακοινώθηκε αφότου ήδη ο Αρχιεπίσκοπος κ. Δαμιανός είχε ανακοινώσει την δρομολόγηση της παραίτησής του. Μένει τώρα να φανεί εάν οι Πατέρες της Μονής Σινά θα ακολουθήσουν το χρονοδιάγραμμα το οποίο έχει θέσει ο Αρχιεπίσκοπος κ. Δαμιανός ή θα παρατείνουν και άλλο την διαδικασία για την εκλογή νέου Ηγουμένου.
Η ανάδειξη νέου Ηγουμένου θα αποτελέσει και την αφετηρία για να ξεπαγώσει και το ζήτημα της υπογραφής συμφωνίας με το αιγυπτιακό δημόσιο, κάτι που βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα των διακρατικών σχέσεων Ελλάδας και Αιγύπτου. Όπως ανακοίνωσε άλλωστε ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης από τη 89η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, η συμφωνία αυτή δεν θα αργήσει να επιτευχθεί ενώ απαιτείται και η έγκριση και υπογραφή από τον νέο Ηγούμενο ο οποίος θα εκλεγεί.
Αποσύρεται μετά από 52 χρόνια στο πηδάλιο της Μονής
Μετά την απόφαση να παραιτηθεί ο Αρχιεπίσκοπος Σινά Δαμιανός αποσύρεται από τη Μονή για να ζήσει πλέον ως εφησυχάζων Αρχιερέας εκεί που ήδη κατοικώ κατά την παραμονή μου στην Ελλάδα, στο διαμέρισμα της Μονής Σινά στο Μετόχι Αθηνών (Δορυλαίου 26) και στην Τραγάνα. “Εφόσον το επιθυμεί ο διάδοχός μου θα βρίσκομαι πάντα στη διάθεσή του για να τον στηρίξω σε κάθε προσπάθειά του για το μέλλον της Ιεράς Μονής Σινά στην οποία αφιέρωσα ολόκληρη τη ζωή μου. Προσεύχομαι η προστάτης μας Αγία Αικατερίνη, να οδηγήσει την σκέψη και τα βήματα όλων με ομόνοια και ενότητα”, κατέληξε στη δήλωση που έκανε την περασμένη Δευτέρα.
Πώς άλλωστε να μην είναι στη διάθεση της Μονής όταν σχεδόν όλη του ζωή την πέρασε στο ιστορικό μοναστήρι κάτω από την κορυφή του Όρους όπου ο Μωυσής παρέλαβε τις εντολές από τον Θεό; Ο κατά κόσμον Δημήτριος Σαμαρτζής γεννήθηκε στην Αθήνα στις 4 Απριλίου 1935. Αποφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή Αθηνών το 1959. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του παρακολούθησε διαλέξεις για την ιατρική. Υπηρέτησε στον ελληνικό στρατό και μετά την αποφοίτησή του το 1961 έγινε δεκτός ως αρχάριος στην Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά.
Το 1962 χειροτονήθηκε ιεροδιάκονος και τρία χρόνια αργότερα ιεροδιάκονος από τον Αρχιεπίσκοπο Σινά Πορφύριο. Στις 23 Δεκεμβρίου 1973 χειροτονήθηκε Αρχιεπίσκοπος Σινά, Φαράν και Ραϊθώ. Στις 3 Δεκεμβρίου 1993 αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτορας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας).
Από το 2012 είναι ο εν ενεργεία παλαιότερος Ιεράρχης του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων.
Στο διάβα της πολυετούς παρουσίας του στα δρώμενα της Μονής έζησε πολλές καταστάσεις, γνώρισε μεγάλες μορφές της Ορθοδοξίας και κατέστη ένας άνθρωπος που πάντα γεφύρωνε Ελλάδα και Αίγυπτο. Για όλα αυτά είχε μιλήσει στον δημοσιογράφο Δημήτρη Στρουμπάκο σε μία αποκαλυπτική συνέντευξη πριν λίγα χρόνια.
