Βαθιά είναι η κρίση που μαστίζει την Ευρώπη, σε μια εποχή που είναι σε εξέλιξη ένας πόλεμος στις παρυφές της και οι ΗΠΑ έχουν καταστεί παράγοντας αστάθειας στη διεθνή πολιτική.
Αυτή η είναι η διάγνωση του Bloomberg για την κατάσταση στην Γηραιά Ήπειρο, που προειδοποιεί για τους κινδύνους που εγκυμονεί η κατάσταση αυτή. Παρουσιάζει την Ευρώπη σαν ακυβέρνητο καράβι. Ή, μάλλον, σαν έναν στόλο από ακυβέρνητα καράβια με καπετάνιους αδύναμους να κρατήσουν το τιμόνι.
Από ανατολή σε δύση
Όπως επισημαίνει, είναι πολλοί οι ηγέτες στην Ευρώπη που δεν μπορούν να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους. Από τη Βρετανία του Στάρμερ έως τη Γαλλία του Μακρόν, και την Ολλανδία, τη Γερμανία ή την Ισπανία και την Ιταλία.
Κιρ Στάρμερ / Leon Neal/Pool via REUTERS
Μεγάλο μέρος της ευρωπαϊκής ηπείρου μαστίζεται από έναν ολέθριο συνδυασμό πιεσμένων προϋπολογισμών, «παγωμένης» διοίκησης, κοινοβουλευτικού κατακερματισμού, ανόδου ακραίων πολιτικών κομμάτων και πολιτών που κινητοποιούνται διαρκώς.
Και αυτή η αδυναμία των κυβερνήσεων φαίνεται να εξελίσσεται σε κανόνα στην Ευρώπη, όταν στις ΗΠΑ ο Ντόναλντ Τραμπ καταφεύγει στον στρατό για να επιβάλει την τάξη ή σε εκτελεστικά διατάγματα για να κυβερνήσει. Παραβιάζοντας ακόμη και το Σύνταγμα των ΗΠΑ. Παράλληλα, η ακροδεξιά ενισχύεται στην Ευρώπη, διεκδικώντας την εξουσία.
Γήρανση πληθυσμού, κατάρρευση της συναίνεσης
Οι λόγοι πίσω από αυτή την ορατή κρίση στην Ευρώπη είναι όμοιοι. Εξαιτίας της αναιμικής ανάπτυξης, δεν υπάρχει συναίνεση για την κατανομή των εσόδων, ενώ το μεταναστευτικό και οι ανισότητες εντείνουν την αντιπαράθεση.
Εμανουέλ Μακρό / REUTERS/Benoit Tessier TPX IMAGES OF THE DAY
Παράλληλα, η γήρανση του πληθυσμού και η υπογεννητικότητα εντείνουν τη δημοσιονομική πίεση, όπου η μια γενιά στρέφεται εναντίον της άλλης. Το συνταξιοδοτικό είναι από τα πιο κρίσιμα ζητήματα. Χώρες όπως η Γαλλία, η Βρετανία, αλλά και η Γερμανία και η Ισπανία πρέπει να βρουν λύσεις, άμεσα.
Το σήμερα με το βλέμμα στο χθες
Χωρίς να το δηλώνει σαφώς, το Bloomberg βλέπει αναλογίες στην άνοδο του φασισμού στην Ευρώπη πριν από περίπου έναν αιώνα. Και θυμίζει ότι όσα ζούμε σήμερα είναι σαν την ηχώ από τα χρόνια του Μεσοπολέμου, όπου το χάος επώασε τον φασισμό στη Γερμανία και την Ιταλία, αλλά και στην Ισπανία και στην Πορτογαλία.
Σήμερα, βέβαια, η Γαλλία είναι αυτή που βιώνει τη μεγαλύτερη πολιτική αστάθεια και αδιέξοδο. Οι κυβερνήσεις πέφτουν η μία μετά την άλλη, ενώ απομένουν μόλις δύο χρόνια έως τις επόμενες εκλογές. Και τότε ο κίνδυνος να ανέβει η ακροδεξιά της Λεπέν στην εξουσία δεν είναι σίγουρο ότι θα μπορέσει να αποσοβηθεί.
Ακόμη και στη Βρετανία, όπου οι Εργατικοί πήραν μια εντυπωσιακή εκλογική νίκη, ο Κιρ Στάρμερ δυσκολεύεται να βγάλει πέρα. Αντιμετωπίζει προβλήματα με τον προϋπολογισμό, η αγορά είναι ασταθής και επανεμφανίστηκαν ανησυχίες για τον πληθωρισμό. Ταυτόχρονα, το ReformUΚ, του Νάιτζελ Φάρατζ εμφανίζει μεγάλη δυναμική.
Στη Γερμανία, ο φρέσκος κυβερνητικός συνασπισμός υπό τον Φρίντριχ Μερτς ήδη παρουσιάζει ρωγμές. Κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης είναι το ακροδεξιό AfD, που εμφανίζεται ισοδύναμο με τους Χριστιανοδημοκράτες του Γερμανού καγκελαρίου στις δημοσκοπήσεις.
Στην Ισπανία, ο συνασπισμός υπό την ηγεσία των Σοσιαλιστών του Πέδρο Σάντσεθ δέχεται πιέσεις. Στην Πορτογαλία, έχουν γίνει τρεις εκλογικές αναμετρήσεις σε τρία χρόνια. Και η Τζόρτζια Μελόνι στην Ιταλία, φαίνεται ότι κρατάει ακόμη, αλλά έχει τα χέρια της δεμένα, λόγω αντικρουόμενων απαιτήσεων μεταξύ των κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού.
Ο Ολλανδός πρωθυπουργός Ντικ Σοφ επέζησε από την ψήφο εμπιστοσύνης στα τέλη Αυγούστου, αλλά αντιμετωπίζει πρόωρες εκλογές τον επόμενο μήνα. Και το Βέλγιο χρειάστηκε περισσότερο από μισό χρόνο για να σχηματίσει κυβέρνηση.
