Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024 -

Βάθεια: H μανιάτικη πυργοπολιτεία όπου σταμάτησε ο χρόνος



Η Μάνη είναι φημισμένη για την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική των πέτρινων πύργων, για τα άγρια τοπία, για το πώς αυτά τα δύο, δηλαδή η αρχιτεκτονική και η τραχιά φύση, συνδυάζονται αρμονικά.Και δεν υπάρχει μέρος που να τα ενσωματώνει περισσότερο όλα αυτά από τη Βάθεια. Ακόμα και αν δεν την έχετε επισκεφτεί, πιθανότατα την έχετε δει αρκετές φορές, αφού είναι μάλλον το πιο φωτογραφημένο σημείο της Μάνης. Αξίζει πολύ όμως και να την επισκεφθείτε.

Η Βάθεια βρίσκεται στην καρδιά της Λακωνικής Μάνης. Απέχει κάτι λιγότερο από 100 χιλιόμετρα από τη Σπάρτη και κάτι περισσότερο από 30 χιλιόμετρα από την Αρεόπολη. Μοιάζει να’ ναι ένα μέρος όπου ο χρόνος έχει σταματήσει. Περπατώντας στα σοκάκια της, ανάμεσα σε μισογκρεμισμένους αλλά και αναπαλαιωμένους Πύργους, εύκολα μπορεί κανείς να φανταστεί πως μπορεί ήταν η ζωή σε ένα οχυρωμένο οικισμό σαν κι αυτό αιώνες πριν.  Οι πύργοι, τα σπίτια, οι εκκλησίες, τα παλιά λιοτρίβια, τα σοκάκια είναι το ένα κομμάτι που θα εντυπωσιάσει τον ταξιδιώτη. Το άλλο είναι η θέα που θα απολαύσει σ’ αυτόν τον λόφο που στέκει στρυμωγμένος ο οικισμός. Από τη μία τα άγρια βουνά, από την άλλη οι ακτές της Λακωνίας, με τους μικρούς γραφικούς κολπίσκους και τ’ ακρωτήρια.

 
 
 
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ένα πράγμα που γνωρίζουμε για τη Μάνη είναι το κύρος που είχαν οι ισχυρές μανιάτικες οικογένειες. Και αυτό το κύρος έπρεπε να αποτυπωθεί και στα σπίτια τους. Έτσι κάθε μανιάτικη οικογένεια έχτιζε το δικό της πυργόσπιτο. Λένε πως το ύψος και το μέγεθος του δήλωνε την ισχύ κάθε οικογένειας. Σήμερα στη Βάθεια θα βρει κανείς πύργους διωρόφους, τριώροφους, καθώς και μερικούς με 4 ορόφους. Ο ένας πύργος βρίσκονται σε πολύ κοντινή απόσταση από τον άλλον, έτσι λειτουργούσαν και σαν τείχος προστασίας από τους επίδοξους κατακτητές – Τούρκους, πειρατές και όποιον άλλον.

Όπως συνέβη και με άλλα μικρά μέρη της Ελλάδας, τον 20 αιώνα σταδιακά ο οικισμός εγκαταλείφθηκε. Λίγο πριν τη δεκαετία του 1980 ζούσαν εκεί 11 άνθρωποι, κυρίως ηλικιωμένες γυναίκες. Ρεύμα δεν υπήρχε.

Πρώτα «επισκέφθηκε» τη Βάθεια η ΔΕΗ, μετά ο ΕΟΤ. Ο οργανισμός Τουρισμού αναστύλωσε και αναπαλαίωσε κάποια πυργόσπιτα, μετατρέποντας τα σε ξενώνες, επιδεικνύοντας μεγάλο σεβασμό στην αρχιτεκτονική κληρονομιά τους. Η Βάθεια και ο παλαιός- νέος οικισμός της ήταν και ένας από τους πρώτους λόγους που η Μάνη άρχισε να αναπτύσσεται τουριστικά. Όμως αυτή η προσπάθεια έμεινε ημιτελής. H Βάθεια τελικά δεν κατάφερε να αναγεννηθεί. Οι περισσότεροι αναπαλαιωμένοι πύργοι είναι πια έρημοι.
 Η σημερινή εικόνα του χωριού είναι αντιφατική. Η υπέροχη αρχιτεκτονική ομορφιά συνδυάζεται με μία εικόνα εγκατάλειψης. Μπορεί να θαυμάσει εξωτερικά κανείς αυτά τα υπέροχα πυργόσπιτα αλλά δεν μπορεί να επισκευθεί το εσωτερικό τους. Ο οικισμός κατοικείται κυρίως το καλοκαίρι, όταν λειτουργούν και κάποιοι ξενώνες. Αλλά πρόκειται για ελάχιστους ανθρώπους.

Στη Βάθεια δεν θα έρθετε ούτε για να φάτε, ούτε για να διασκεδάσετε. Θα έρθετε για να δείτε από κοντά ένα υπαίθριο μουσείο. Ένα μουσείο ελληνικής ιστορίας και λαϊκής αρχιτεκτονικής. Αλλά και ένα κομμάτι ιστορίας του ελληνικού τουρισμού.

Πώς θα πάτε

Ξεκινώντας από την Αθήνα, ακολουθείστε τη διαδρομή για Σπάρτη, Γύθειο Αρεόπολη και τελικά Βάθεια. Η διαδρομή είναι 327 χιλιόμετρα και χρειάζεστε κάτι παραπάνω από 4 ώρες.

Photo: Γιώργος Δέτσης