Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024 -

Το μάθημα ζωγραφικής: Η Εμμανουέλλα Γερολαίμου θυμάται τη ζωγράφο Γιάννα Χαραχλιάνη



Ήταν χειμώνας του 1985 αν θυμάμαι καλά.

Οι καλλιτεχνικές μου ανησυχίες με προσγείωσαν σε ένα διαμέρισμα στην Πλατεία Βικτωρίας. Πήγα με την μαμά μου. Αισθανόμουν μεγάλη ντροπή θυμάμαι. Είχα μαζί μου ένα μπλοκ όπου είχα ζωγραφίσει με μολύβι τον αγαπημένο μου Ντέιβιντ Μπόουι από το εξώφυλλο του Alladin Sane. Στα υπόλοιπα φύλλα του μπλοκ είχα σχέδια του επίσης αγαπημένου μου Σνούπυ και σχέδια (αντιγραφές κυρίως) από διάφορα άλλα εφηβικά μου κολλήματα.

Η φίλη της μαμάς μου, η Μαρίτσα, μας σύστησε στην Γιάννα. Η Μαρίτσα είχε αρχίσει να ασχολείται με την ζωγραφική λίγα χρόνια νωρίτερα και η Γιάννα την είχε βοηθήσει να εκφράσει το ταλέντο της. Αυτό πίστευε και η μαμά μου για εμένα.
"Της αρέσει πολύ να ζωγραφίζει", είπε η μαμά μου στην Γιάννα.
Εκείνη άπλωσε τα χέρια της να δει τι κρύβω στο μπλοκ μου κι εγώ πρέπει να είχα γινει κατακόκκινη από ντροπή.
Η Γιάννα ήταν πολύ όμορφη. Μου είχε κάνει εντύπωση πόσο γλυκιά ήταν μαζί μου. Πρέπει να ήταν γύρω στα 23-24 τότε, μπορεί να κάνω και λάθος. Εγώ ήμουν 16.
Ξεκίνησα να πηγαίνω μια φορά την εβδομάδα.
Με πήγαινε η μαμά μου με το αυτοκίνητο και με περίμενε μιάμιση ώρα, όσο διαρκούσε το μάθημα.
Ήμουν ενθουσιασμένη.

Κυψέλη, 1992. Η Γιάννα στο σπίτι-ατελιέ της οδού Κυκλάδων.

 

Όταν πια έφτασα στο σημείο να μπορώ να ζωγραφίζω την προτομή της Υγείας με κάρβουνο απο κάθε πιθανή γωνία, ήταν η εποχή που η Γιάννα μετακόμισε στην Κυψέλη. Πρέπει να ήμουν 18-19. Είχα πάρει δίπλωμα και πηγαίνα πια με το αυτοκίνητο. 'Ενα Μίνι Κούπερ μοντέλο '76 της κακιάς ώρας.

Η μονοκατοικία στην Κυψέλη μου άρεσε πάρα πολύ. Ο χώρος ήταν μεγάλος. Ειδικά το ατελιέ της Γιάννας. Είχε ένα μεγάλο χωλ. Το ατελιέ ήταν δυο αίθουσες, ενώνονταν με μια συρόμενη πόρτα. Η προτομή της Υγείας δέσποζε στον πρώτο χώρο, μαζί με την ξύλινη καρέκλα και το καβαλέτο για τα μαθήματα. Στον δεύτερο χώρο ζωγράφιζε η Γιάννα. Λάδια. Σε μεγάλους καμβάδες. Υπέροχα. Είχε έναν μοναδικό τρόπο να ζωγραφίζει, την ζήλευα.
Το υπνοδωμάτιο είχε ένα σιδερένιο διπλό κρεββάτι και δίπλα ήταν η κουζίνα που μου ετοίμαζε το τσάι πριν το μάθημα. Πιο δίπλα το μπάνιο.
Θυμάμαι οτι το σπίτι ήταν κρύο και ζωγραφίζαμε δίπλα σε μια σόμπα.

Στην Κυψέλη γνώρισα τον Σπύρο. Ηταν φωτογράφος. Είχε γαλλική προφορά. Ηταν ο "φίλος" της Γιάννας. Εγώ τότε ήμουν ερωτευμένη με τον Χρήστο.

Μια ημέρα πήγα στην Κυψέλη, κάθησα στην πολυθρόνα έξω από το ατελιέ και την κοίταξα πονηρά. "Εσύ είσαι ερωτευμένη!" μου είπε.
Εκείνο το διάστημα πριν το μάθημα της έλεγα τις ιστορίες για τον έρωτά μου. "Εμμανουελλάκι" μου έλεγε. "Δεν τα αφήνεις τώρα αυτά να πάμε μέσα;"
Κατάλαβα οτι είχα πια εξελιχθεί στην ζωγραφική όταν η Γιάννα απέσυρε την Υγεία και άρχισε να μου φέρνει άλλα αντικείμενα. Τρένα, κούκλες, βάζα και μπουκάλια. Είχε μανία με τα μπουκάλια. Την ρωτούσα "πότε θα μου μάθεις να χρησιμοποιώ χρώμα;". Δεν μου απαντούσε, μου έδινε το κάρβουνο και την βελόνα και γελούσε. Θυμάμαι πόσο πολύ γελούσαμε με την Γιάννα.
Όταν ο Σπύρος έφυγε για Βραζιλία, θυμάμαι χαρακτηριστικά οτι η Γιάννα είχε στεναχωρηθεί πολύ. Θα έλειπε πολύ καιρό. Εκείνο το διάστημα πήγαινα δυό φορές την εβδομάδα για μάθημα. Είχα ξεκινήσει να δουλεύω και πολλές φορές πήγαινα κλαμμένη γιατί καταπιεζόμουν σε κάτι που δεν μου άρεσε καθολου. Παρηγορούσαμε η μία την άλλη. Την είχα αγαπήσει. Το κατάλαβα στην Κυψέλη. Δεν ηταν η δασκάλα μου, ήταν η μεγάλη μου αδερφή.

Είχαμε ξεκινήσει το χρώμα, δεν τα πήγαινα καθόλου καλά. Παστέλ και λαδοπαστέλ. Κάναμε πιο εντατικά μαθήματα. 'Ηταν το 1991 μάλλον. 'Η το 1992. Μια ημέρα είχαμε μάθημα αλλά αναβλήθηκε. Είχε μπει στο νοσοκομείο με μια ενόχληση στο στομάχι. Στο Ιπποκράτειο. Εγώ τότε δούλευα στον Πύργο των Αθηνών. Κατέβηκα να την δω στο νοσοκομείο. Ηταν δίπλα. "Δεν είναι τίποτα" μου είπε. "Θα μείνω μια-δυό ημέρες για εξετάσεις".

Όταν η Γιάννα βγήκε απο το νοσοκομείο, συνεχίσαμε τα μαθήματα για ενα χρονικό διάστημα. Το σπίτι στην Κυψέλη όμως ηταν επικίνδυνα κρύο για να μένει πια εκεί. Όταν μετακόμισαν με τον Σπύρο στο Μοσχάτο, σταματήσαμε τα μαθήματα. Πήγαινα να τους δω αρκετά συχνά. Δεν είχε χάσει το χιούμορ της, γελούσαμε πάντα πολύ.

  

Το δωμάτιο του νοσοκομείου ηταν ψηλά, με θέα στο Λονδίνο. Την ημέρα που πήγα να την δω, θυμάμαι οτι χιόνιζε. Χιόνιζε πάρα πολύ. Ήταν Φεβρουάριος. Δεν έκατσα πολύ ώρα, θυμάμαι ήταν πολυ κουρασμένη και ωχρή. Ήμουν σε πλήρη άρνηση. Ο Σπύρος ήταν όρθιος στην γωνία του κρεββατιού. Δεν ήξερα τι να της πω. Έφυγα από το νοσοκομείο με τα πόδια. Χιόνιζε ακόμα.

Όταν μετακόμισα στο δικό μου σπίτι το 2001, το πρώτο πράγμα που έκανα ήταν να κρεμάσω στο γραφείο μου ένα από τα τελευταία σχέδιά της.
Όταν σκέφτηκα να κρεμάσω και κάποιο απο τα δικά μου σχέδια από την εποχή που μου έκανε η Γιάννα τα μαθήματα, ηταν πιο δύσκολο. Όταν επέστρεψα απο το Λονδίνο εκείνο τον Φεβρουάριο, τα είχα μαζέψει όλα, τα είχα καταχωνιάσει σε μια σφραγισμένη τσάντα στην αποθήκη μας, ώστε να μην τα ξαναδώ ποτε. Μαζί με τα κάρβουνα, τις βελόνες, τα παστέλ και τα αναθεματισμένα τα λαδοπαστέλ. Μαζί και με την αγάπη μου για την ζωγραφική.
Ψάχνοντας εκείνον τον Ιούνιο του 2001 στην τσάντα με τα καταχωνιασμένα μου σχέδια, έπεσα πάνω σε ένα σχέδιο με παστέλ σε μαύρο χαρτί. 'Ηταν ένα μπουκέτο ανεμώνες σε ένα ποτήρι νερό. Το είχα ζωγραφίσει στις 24.02.1990 στην Ραφήνα στο σπίτι ενός φίλου. Το είχα πάρει όλο περηφάνια μαζί μου να της το δείξω. Το είχε δει, είχε χαμογελάσει και μου είχε πει "Εμμανουελλάκι, είναι πολύ καλό. Να το κορνιζάρεις."

Ο Σπύρος είναι αγαπημένος μου φίλος. Βλεπόμαστε αρκετά συχνά και με συνδέει μαζί του ένα γλυκό συναίσθημα. Σε έναν καφέ που ήπιαμε μετά από καιρό πριν από δυο εβδομάδες με ρώτησε αν θέλω να γραψω ενα κείμενο για την Γιάννα. Και του είπα ναι.