Μαρία Γιαχνάκη
Το Άγιο Φως από την Ιερουσαλήμ στα πέρατα της οικουμένης – Με συγκίνηση και κατάνυξη η Αφή του Αγίου Φωτός στον Πανάγιο Τάφο
Η προετοιμασία για την τελετή της Αφής του Αγίου Φωτός στην Παλιά Πόλη της Ιερουσαλήμ, είναι μια πρωτόγνωρη εμπειρία για όσους βρίσκονται εκεί να βιώσουν το θαύμα της Αφής.
Είναι αδιαμφισβήτητα μια από τις σημαντικότερες στιγμές της Ορθοδοξίας, γι αυτό και κάθε χρόνο στον Πανάγιο Τάφο, στο Ναό της Αναστάσεως αλλά και σε όλη την Παλιά Πόλη προσέρχονται χιλιάδες κόσμου.
Τα τελευταία χρόνια λόγω του πολέμου στη Γάζα οι επισκέπτες μειώθηκαν και τα Πανάγια Προσκυνήματα βίωσαν μοναχικές στιγμές, με τους αγιοταφίτες πατέρες να τελούν τις Ακολουθίες με λιγοστούς πιστούς.
Η τελετή όμως δεν σταμάτησε να πραγματοποιείται και κυρίως την τελευταία χρονιά του 2025.
Από το απόγευμα της Μεγάλης Παρασκευής, η Λιτανεία του Σταυρού από το Πραιτώριο στον Γολγοθά και η περιφορά του Επιταφίου στα σοκάκια της παλιάς Πόλης, δημιουργούν το κλίμα και τα συναισθήματα αυτά, που προετοιμάζουν τον κόσμο για την μεγάλη μέρα του Σαββάτου.
Οι πιστοί ακολουθούν βήμα βήμα το Σταυρό, πλημμυρίζοντας τον προαύλιο χώρο του Ναού και παρά τα αυστηρά μέτρα ασφαλείας από την Ισραηλινή αστυνομία, πάντα τις μέρες αυτές περιμένουν υπομονετικά για την περιφορά.
Τη νύχτα της Μεγάλης Παρασκευής μετά την Ακολουθία του Επιταφίου και τον στολισμό με ροδοπέταλα στο σημείο που άλειψαν με μύρα το σώμα του Ιησού, σύμφωνα με τις γραφές, η αντίστροφη μέτρηση αρχίζει.
Ο κόσμος παραμένει μέχρι αργά τη νύχτα έξω από το Ναό της Αναστάσεως ώσπου να κλείσουν οι πόρτες και σφραγίζεται αργά το βράδυ μέχρι να ξημερώσει το Μεγάλο Σάββατο.
Από νωρίς το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου η Αγία Πόλη ζει σε άλλους ρυθμούς.
Ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας κλείνουν τις διόδους της Παλιάς Πόλης για να ελέγξουν την προσέλευση και αφήνουν συγκεκριμένες εισόδους μόνο ανοιχτές. Από το ξημέρωμα ο κόσμος βιάζεται να προλάβει να πάρει θέση στο Ναό και έξω από τον Πανάγιο Τάφο ώστε να ζήσει την στιγμή της Αφής του αγίου Φωτός.
Ο διοικητής των Ισραηλινών αρχών παρουσία εκπροσώπων των Εκκλησιών φτάνει στο Ιερό Κουβούκλιο του Πανάγιου Τάφου. Ελέγχει το εσωτερικό του και το παρεκκλήσι του Αγγέλου ως είθισται, για να επιβεβαιωθεί ότι δεν υπάρχει εύφλεκτο υλικό. Το Ιερό Κουβούκλιο σφραγίζεται με βουλοκέρι και οι ξύλινες θύρες του, ανοίγουν μόνο όταν φτάσει ο Έλληνας Πατριάρχης.
Η Πομπή του Πατριαρχείου με τους αγιοταφίτες μοναχούς φτάνει από το Πατριαρχείο κατευθείαν στο καθολικό και μαζί τους φτάνουν και αντιπρόσωποι των άλλων θρησκευτικών κοινοτήτων, των Αρμενίων των Κοπτών και των Συριάνων.
Όλο το ιερατείο μαζί με τον Πατριάρχη, αρχίζει τη Λιτανεία 3 φορές γύρω από το κουβούκλιο του Πανάγιου Τάφου.
Την τρίτη φορά σταματούν μπροστά στην είσοδό του και αφαιρούν την μήτρα από τον Πατριάρχη, τον αρχιερατικό σάκο και την πατριαρχική πατερίτσα.
Οι Ιερείς του Πατριαρχείου, ασπάζονται και φιλούν το χέρι του Έλληνα Πατριάρχη, και παρουσία των αρχών του Ισραήλ τον ντύνουν με την αρχιερατική στολή.
Τότε ο Πατριάρχης με δυο δάδες μπαίνει στο Ιερό Κουβούκλιο . Τον ακολουθεί ο Αρμένης ο οποίος όμως στέκεται στο παρεκκλήσι του Αγγέλου και παρακολουθεί όλη την διαδικασία.
Είναι μάρτυρας της Αφής του Αγίου Φωτός.
Ο Έλληνας Πατριάρχης γονατιστός στον Πανάγιο Τάφο προσεύχεται κάνοντας μια ειδική ευχή η οποία μπορεί να κρατήσει από 15 λεπτά ως μισή ώρα ώσπου το Άγιο Φως κατέρχεται να φωτίσει το Ιερό Κουβούκλιο, τον Γολγοθά και τον Πανίερο Ναό της Αναστάσεως.
Δευτερόλεπτα πριν την έλευση του Φωτός όσοι βρίσκονται εκεί, σύμφωνα με μαρτυρίες, νιώθουν «μια γλυκιά ψύχρα να αγκαλιάζει το κορμί τους», «σαν να ανοίγουν χιλιάδες παράθυρα από όπου μπαίνει δροσερός αέρας», υποστηρίζουν.
Χωρίς καμία συνεννόηση ανάμεσα στους παρευρισκόμενους επικρατεί σιωπή . Όλοι κρατούν στα χέρια τις λαμπάδες τους, περιμένοντας το θαύμα.
Ξαφνικά από τις οπές του Πανάγιου Τάφου αρχίζουν να φαίνονται οι πρώτες σπίθες ώσπου το Ιερό Κουβούκλιο φωτίζεται τόσο έντονα που νομίζει κανείς ότι χιλιάδες προβολείς ανάβουν μαζί.
Ο Έλληνας Πατριάρχης είναι ο πρώτος που ζει το θαύμα και ο Αρμένης αμέσως μετά.
Από την δεξιά πλευρά δίνει το Άγιο Φως στον Αρμένη από την αριστερή πλευρά στον Έλληνα Ιερέα για να το μεταφέρει στο Ιερό του καθολικού που το περιμένει ο σκευοφύλακας του Παναγίου Τάφου.
Ο Ελληνορθόδοξος Πατριάρχης έπειτα εξέρχεται του κουβουκλίου και δίνει το Άγιο Φως στους πιστούς ενώ αυτόματα όλος ο ναός πλημμυρίζει από το Άγιο Φως.
Την ώρα της Αφής έχουν καταγραφεί συγκλονιστικά περιστατικά και μαρτυρίες .
«Πάντα ένα φωτοστέφανο βρίσκεται πάνω από την Παλιά Πόλη των Ιεροσολύμων κατά την διάρκεια της Αφής και αυτό είναι θεατό και από όλους όσους βρίσκονται έξω από το Ναό», μας λέει ο αραβορθόδοξος Ράμζι ελ Κατίμπ, που ζει στην παλιά πόλη των Ιεροσολύμων.
Σύμφωνα με τις εικόνες που έχουν καταγραφεί ως τώρα αλλά και σύμφωνα με τις μαρτυρίες που έχουν κατατεθεί από πιστούς και απλούς επισκέπτες, το άγιο φως όταν ξεπηδά από τον Πανάγιο Τάφο αγκαλιάζει τον χώρο του Ιερού κουβουκλίου και όλο το ναό δημιουργώντας την αίσθηση ότι βλέπει κανείς φλας φωτογραφικών μηχανών.
«Την ίδια ώρα μάλιστα ενώ τα φορτία της ζέστης και της υγρασίας λόγω του πλήθους είναι γεγονός, ο κόσμος περιβάλλεται από ένα πέπλο δροσιάς. Ένα φωτοστέφανο βρίσκεται εκείνη την ώρα πάνω από την παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ ενώ ο τρούλος της εκκλησίας είναι σκεπασμένος από μια λαμπερή ομίχλη» μας λέει ο π. Ιονούτ, Ρουμάνος Ορθόδοξος Ιερέας που έρχεται κάθε χρόνο για την τελετή της Αφής.
Ο Γιούσεφ Αμπού Γκαρφάχ, άραβας οπερατέρ, είχε προσευχηθεί όπως ο ίδιος μαρτυρεί πάνω στο κουβούκλιο του Πανάγιου Τάφου όταν οι γιατροί του είχαν πει ότι η σύζυγός του δεν θα κάνει ποτέ παιδί και προσπαθούσαν πολλά χρόνια.
«Την ημέρα της Αφής του Αγίου Φωτός μια δύναμη με έσπρωξε να ανέβω στην κορφή χωρίς να καταλαβαίνω ο ίδιος τι κάνω. Την ώρα εκείνη μάλιστα προσευχόμουν και ξαφνικά ένιωσα το σώμα μου να θερμαίνεται και να βγαίνει από το στήθος μου το άγιο φως χωρίς να καίγομαι. Η γυναίκα μου έμεινε έγκυος γεγονός που μας έκανε γνωστό ο γιατρός λίγο καιρό μετά.»
Ο Αρχιεπίσκοπος Τιβεριάδος Αλέξιος που τώρα βρίσκεται στην Γάζα αποκλεισμένος από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος, μας αναφέρει ότι «πριν μερικά χρόνια βρισκόμουν στο κελί μου στην Ιερουσαλήμ το οποίο έβλεπε στον τρούλο του ναού. Την ώρα της αφής του Αγίου Φωτός κοιτούσα από το παράθυρό και είδα ένα πέπλο από ομίχλη φωτεινό, να σκεπάζει το ναό και να μεταμορφώνεται σε ένα φωτοστέφανο που με τύφλωνε. Θυμάμαι ότι έκλαιγα μερόνυχτα . Πήγα ξάπλωσα έκλεισα τα μάτια μου και δεν ήθελα να μιλάω σε κανέναν για να μην ξεφύγω από την γλύκα της ανάμνησης αυτής. Ήταν πρωτόγνωρη η εικόνα αν κι έχω ζήσει πολλά θαύματα και εικόνες εδώ όλα αυτά χρόνια.»
Ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόδωρος β, είναι εκείνος που με την αγιοταφική αδελφότητα σηκώνει όλην την ευθύνη της τελετής της Αφής του Αγίου Φωτός, στέλνοντας το δικό του άκρως θεολογικό μήνυμα από την Αγία Γη, αναφερόμενος στη νίκη της ζωής έναντι του θανάτου την οποία φέρνει η Ανάσταση του Κυρίου μας:
“Ἔθραυσε τάς κλεῖς τοῦ θανάτου καί τάς σφραγῖδας τοῦ μνήματος καί ἀνέστη ἐκ νεκρῶν τριήμερος ὡς νικητής τοῦ θανάτου”. “Τοῦτο τό ἔργον τελεῖ ἐπί τῶν Ἁγίων Τόπων ἡ Μήτηρ τῶν Ἐκκλησιῶν, Σιών ἡ Ἁγία, καθ’ ἑκάστην ἐπί τοῦ ζωοποιοῦ μνήματος τοῦ Χριστοῦ, ἐκ τοῦ ὁποίου Οὗτος ἀνέθορεν. Ἐξ αὐτοῦ εὐλογεῖ τό ποίμνιον αὐτῆς ὅπου γῆς καί τούς εὐλαβεῖς προσκυνητάς, τούς προστρέξαντας «ἐκ δυσμῶν και θαλάσσης καί βορρᾶ καί ἑῴας», ἀναφωνοῦσα «Χριστός ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, προσκυνοῦμεν Αὐτοῦ την τριήμερον ἔγερσιν»”.
Από την Ιερουσαλήμ το μήνυμα της Ανάστασης και της νέας ζωής, μεταφέρεται σε όλη την Ορθοδοξία εκ του «Δεύτε λάβετε φως, εκ του ανεσπέρου Φωτός».
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά 19/4/25
