Αρχιτέκτονας του μπαράζ των επιθέσεων που εξαπέλυσε το Ιράν τη νύχτα του περασμένου Σαββάτου με εκατοντάδες πυραύλους και drones κατά του Ισραήλ είναι ο στρατηγός Αμίρ Αλί Χατζιτζαντέχ, που συντονίζει εδώ και χρόνια τον κλάδο των αεροδιαστημικών δυνάμεων των Πασνταράν, των Φρουρών της Επανάστασης.
Βετεράνος του πολέμου του Ιράν κατά των ιρακινών δυνάμεων του Σαντάμ Χουσεϊν και επίλεκτος ελεύθερος σκοπευτής ο γεννημένος το 1961 κοντά στην Τεχεράνη στρατηγός έχει διαγράψει λαμπρή πορεία στις ιρανικές δυνάμεις και η μακρά θητεία του επιβεβαιώνει την εμπιστοσύνη που έχει ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, αγιατολάχ Χαμενεϊ στις ικανότητές του.
Η άνοδος του Ιρανού στρατηγού
Σημείο καμπής στην καριέρα του στάθηκε η συνάντησή του με τον συνταγματάρχη Χασάν Μογκαντάμ, υπεύθυνο του ιρανικού πυραυλικού προγράμματος, ο οποίος περιέλαβε τον Χατζιτζαντέχ σε σημαντικές εκπαιδευτικές αποστολές στα μέσα της δεκαετίας του 1980, μεταξύ άλλων στη χρήση λιβυκής προέλευσης πυραύλων Scud B, που είχαν σταλεί στη Συρία.
Έκτοτε, ο νυν στρατηγός δεν σταμάτησε ποτέ να βάζει την υπογραφή του σε σημαντικά πρότζεκτ και να ανεβαίνει την κλίμακα της ιεραρχίας διοριζόμενος σε πόστα κύρους, μέχρι το 2009 που ο Χατζιτζαντέχ έφτασε στην κορυφή της πολεμικής αεροπορίας του Ιράν.
O πρόεδρος του Ιράν Εμπραχίμ Ραϊσί και ο στρατηγός Χατζιτζαντέχ παρακολουθούν στρατιωτική παρέλαση κοντά στην Τεχεράνη τον Σεπτέμβριο του 2023 / Φωτογραφία αρχείου: AP Photo
Τα αποτελέσματα έγιναν γρήγορα ορατά. Δύο χρόνια αργότερα το Ιράν κατέρριψε ένα αμερικανικό drone RQ 170, γνωστό ως «Τέρας της Κανταχάρ», κάτι που δεν θα είχε καταφέρει χωρίς τη συνδρομή ενός άλλου παρία της διεθνούς σκηνής, της Βόρειας Κορέας, η οποία βοήθησε την Τεχεράνη να εξοπλιστεί με εκτοξευτήρες πυραύλων βεληνεκούς 2.000 χλμ, ικανούς να πλήξουν το Ισραήλ. Το επίτευγμα αυτό το ανακοίνωσε ο ίδιος ο στρατηγός Χατζιτζαντέχ το 2016, σημειώνοντας πώς οι πύραυλοί του θα μπορούν να πλήξουν οποιονδήποτε στόχο από ασφαλή θέση. Και για αυτόν τον λόγο το Ιράν χρειάστηκε ένα δίκτυο υπόγειων κρησφύγετων για να αποθηκεύσει το οπλοστάσιό της: την «πόλη των πυραύλων», όπως την χαρακτηρίζει η ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera.
Αιχμηρή γλώσσα και απειλές
Κομπάζοντας συχνά για την πυραυλική ισχύ του Ιράν ο Χατζιτζαντέχ ήταν πάντα έτοιμος να εκτοξεύσεις απειλές κατά κοντινών και μακρινών εχθρών, όπως επί παραδείγματι το 2009, όταν προειδοποίησε το Ισραήλ και τα μαχητικά του, που όπως είπε, ήταν εγκλωβισμένα στην ιρανική αεράμυνα.
Δύο χρόνια αργότερα ο Χατζιτζαντέχ έθεσε σε συναγερμό τις αμυντικές δυνάμεις των ΗΠΑ διαμηνύοντας στους Αμερικανούς στρατιώτες που υπηρετούσαν σε βάσεις κοντά στο Ιράν ότι θα έπρεπε να θεωρούν ότι διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο. Και πρόσθεσε ότι όποτε αποφάσιζαν οι Αμερικανοί να προβούν σε κακόβουλες ενέργειες κατά της Τεχεράνης, θα ακολουθούσαν τα ιρανικά αντίποινα.
Οι τολμηρές επιθέσεις του Ιράν υπό τις οδηγίες του Χατζιτζαντέχ
Υπό την καθοδήγησή του στο πέρασμα το χρόνου η πολεμική αεροπορία του Ιράν έγινε τολμηρότερη, περνώντας από τις ρητορικές εξάρσεις και τα τεχνολογικά άλματα σε μεγάλες επιθετικές επιχειρήσεις.
Κατ’ εντολήν του Χατζιτζαντέχ εξαπέλυσε το Ιράν τα αντίποινα κατά του «Ισλαμικού Κράτους» στη Συρία, μετά την πολύνεκρη τρομοκρατική επίθεση τον Ιούνιο του 2017 τζιχαντιστών του ISIS στο ιρανικό κοινοβούλιο και στο μαυσωλείο του αγιατολάχ Χομεϊνί.
O επικεφαλής του τμήματος αεροδιαστημικών επιχειρήσεων των Φρουρών της Επανάστασης, Αμίρ Αλί Χατζιτζαντέχ αρέσκεται να εξαπολύει συχνά φραστικές επιθέσεις κατά της Δύσης και του Ισραήλ / Φωτογραφία αρχείου: AP Photo
Δύο χρόνια αργότερα ιρανικές δυνάμεις υπό τις εντολές του κατέρριψαν ένα αμερικανικό αναγνωριστικό drone στον Περσικό Κόλπο και συνέχισαν στο ίδιο μοτίβο ιδιαίτερα μετά την εξόντωση του υποστρατήγου των Φρουρών της Επανάστασης Κασέμ Σουλεϊμανί από αμερικανικές ρουκέτες στο διεθνές αεροδρόμιο της Βαγδάτης τον Ιανουάριο του 2020.
Υπό την ηγεσία του Χατζιτζαντέχ εκδηλώθηκε τον Ιούλιο του 2021 η φονική επίθεση με drones κατά του δεξαμενόπλοιου μεταφοράς πετρελαϊκών προϊόντων «Mercer Street» ανοικτά των ακτών του Ομάν. Μεταξύ των πιο επιτυχημένων χτυπημάτων που διέταξε περιλαμβάνονται και επανειλημμένες επιθέσεις στο ιρακινό Κουρδιστάν, την ώρα που το καθεστώς των μουλάδων του Ιράν προσπαθούσε να εκτρέψει την προσοχή από ένα αυξανόμενο κίνημα διαμαρτυρίας εναντίον του. Κι είναι σχεδόν κοινή η πεποίθηση στην Τεχεράνη ότι ο Χατζιτζαντέχ είναι ο νέος Σουλεϊμανί, μάλλον επειδή ο πραγματικός διάδοχός του, Εσμαϊλ Kαανί, δεν διαθέτει το χάρισμά του.
Δυτικές κυρώσεις εις βάρος του Ιρανού στρατηγού
Αν και δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο ποιο θα είναι το μέλλον του Χατζιτζαντέχ στο κατεστημένο του Ιράν, το σίγουρο είναι ότι η επίθεση που εξαπέλυσε η Τεχεράνη κατά του Ισραήλ το περασμένο Σάββατο, συνιστά ορόσημο για τις ιρανικές δυνάμεις.
Ο Ιρανός στρατηγός βρίσκεται από το 2019 στο σταυρόνημα δυτικών κυρώσεων με το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών να δεσμεύει όλα τα περιουσιακά του στοιχεία στις ΗΠΑ και να απαγορεύει στους Αμερικανούς πολίτες κάθε συναλλαγή μαζί του, ενώ προ διετίας και ο Καναδάς πρόσθεσε το όνομα του Χατζιτζαντέχ στη λίστα των κυρώσεών του μετά την βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων στο Ιράν για τον θάνατο της Μαχσά Αμινί.
Προ τριετίας, ο Ιρανός στρατηγός είχε αναλάβει με επιστολή την ευθύνη για την «κατά λάθος» κατάρριψη τον Ιανουάριο του 2020 με δύο πυραύλους εδάφους αέρος ενός επιβατικού Boeing της Ukraine International Airlines, που προκάλεσε τον θάνατο και των 176 επιβαινόντων, ενώ επί μέρες η Τεχεράνη αρνείτο κάθε εμπλοκή επιμένοντας ότι επρόκειτο για αεροπορικό δυστύχημα.
