Αντιδράσεις φέρνει η πρόταση της Κομισιόν για φορολόγηση των μεγάλων επιχειρήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης με νομικούς κύκλους να κάνουν λόγο για παραβίαση εθνικής κυριαρχίας που δυνητικά ανοίγει το δρόμο για νέες επιβολές φορολογίας απευθείας από την Ευρώπη και υπόσκαψη της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας.
Την ίδια ώρα γίνεται κάλεσμα από νομικούς που τοποθετούνται στο Economy Today για λήψη μέτρων από την κυπριακή πολιτεία.
Η πρόταση CORE
Στις 16 Ιουλίου 2025, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε πρόταση για πέντε νέους φόρους της ΕΕ, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται ένας νέος φόρος για μεγάλες επιχειρήσεις με την ονομασία Corporate Resource for Europe (CORE). Ο CORE προτείνεται ως μια ετήσια κατ’ αποκοπήν συνεισφορά που θα επιβάλλεται σε κάθε μεγάλη εταιρεία της ΕΕ με ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των 100 εκατ. ευρώ. Η εισφορά αυτή θα κλιμακώνεται ανάλογα με τον κύκλο εργασιών, ως εξής:
100.000 € ετήσια εισφορά για εταιρείες με τζίρο 100 – 250 εκατ. ευρώ
250.000 € για τζίρο 250 – 500 εκατ. ευρώ
500.000 € για τζίρο 500 – 750 εκατ. Ευρώ
750.000 € για τζίρο 750 εκατ. ευρώ και άνω
Σύμφωνα με το άρθρο 3(1)(β) του σχεδίου απόφασης, η παραπάνω εισφορά αφορά κάθε εταιρική οντότητα ξεχωριστά (όχι σε επίπεδο ομίλου) και θα εισπράττεται από τα κράτη-μέλη για λογαριασμό της Ένωσης. Εκτιμάται ότι το μέτρο αυτό θα απέφερε περίπου 6,8 δισ. ευρώ ετησίως στα ταμεία της Ένωσης.
Το σκεπτικό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον CORE
Η πρόταση για τον CORE εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πακέτο νέων ιδίων πόρων που παρουσίασε η Πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μαζί με το σχέδιο προϋπολογισμού της ΕΕ για την περίοδο 2028-2034. Η ΕΕ αντιμετωπίζει αυξημένες δημοσιονομικές ανάγκες (άμυνα, πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, μεταναστευτικό, χρηματοδότηση Ουκρανίας κ.ά.), ενώ πρέπει παράλληλα να αρχίσει αποπληρωμή των χρεών που δημιουργήθηκαν με το έκτακτο ταμείο ανάκαμψης NextGenerationEU μετά την πανδημία.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, αν δεν εισαχθούν νέοι ίδιοι πόροι, είτε θα απαιτηθούν δυσβάσταχτες αυξήσεις στις συνεισφορές των κρατών μελών βάσει ΑΕΠ είτε μεγάλες περικοπές στα προγράμματα της ΕΕ. Η Επιτροπή υποστηρίζει ότι η εισαγωγή νέων πηγών εισόδων θα μειώσει την επιβάρυνση των κρατών-μελών και θα διασφαλίσει βιώσιμη χρηματοδότηση για τις κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές.
Αντιδράσεις – «Καμία νομική βάση για κάτι τέτοιο»
Η φιλόδοξη αυτή πρόταση, ωστόσο, προκάλεσε σχεδόν άμεσα αντιδράσεις από διάφορες πλευρές. Όπως σημειώνει η Politico, το σχέδιο της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να επιβάλει φόρο στις μεγάλες επιχειρήσεις της ΕΕ αντιμετωπίζει έντονο σκεπτικισμό και κινδυνεύει να μην υλοποιηθεί ποτέ, καθώς απαιτεί ομόφωνη έγκριση από τα κράτη-μέλη και σύμφωνη γνώμη του Ευρωκοινοβουλίου.
Ήδη αρκετές κυβερνήσεις εξέφρασαν ανοιχτή αντίθεση. Χαρακτηριστική ήταν η αντίδραση από τη Γερμανία: ο αρχηγός της αντιπολίτευσης Φρίντριχ Μερτζ δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ότι «δεν τίθεται θέμα η Ευρωπαϊκή Ένωση να φορολογεί εταιρείες, καθώς δεν έχει καμία νομική βάση για κάτι τέτοιο».
Την ίδια αρνητική στάση κράτησε και η ολλανδική κυβέρνηση, με εκπρόσωπό της να ξεκαθαρίζει στην Politico ότι «για την Ολλανδία αυτό δεν συζητείται καν», υπογραμμίζοντας πως η ΕΕ θα πρέπει αντίθετα να περιορίσει τον προϋπολογισμό της αντί να αναζητά νέους φόρους. Ακόμη και σε χώρες του Νότου που γενικά τάσσονται υπέρ μεγαλύτερης ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, διπλωμάτες παραδέχονται (ανεπίσημα) ότι θα είναι «δύσκολο» να περάσει μια τέτοια πρόταση.
Διαφωνίες και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Ενστάσεις διατυπώθηκαν και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ειδικά σε ό,τι αφορά τις πιθανές επιπτώσεις στις επιχειρήσεις. Η Μόνικα Χολμάιερ, ευρωβουλευτής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) και αντιπρόεδρος της Επιτροπής Προϋπολογισμών, δήλωσε πως αυτός ο νέος φόρος «έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις προσπάθειές μας να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, ιδίως επιχειρήσεων μεσαίου μεγέθους».
Υπενθυμίζεται ότι η ίδια η φον ντερ Λάιεν έχει θέσει τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας ως κεντρικό στόχο της θητείας της, συνεπώς πολλοί ευρωβουλευτές, ακόμη και του δικού της πολιτικού χώρου, βλέπουν την πρόταση CORE ως αντιφατική. Την ώρα που η ΕΕ ιδρύει ένα νέο Ταμείο Ανταγωνιστικότητας για να βοηθήσει τη βιομηχανία (410 δισ. € προβλέπονται για την περίοδο 2028-34), δεν είναι λογικό να επιβαρύνονται οι ίδιες επιχειρήσεις με έναν επιπλέον οριζόντιο φόρο επί του κύκλου εργασιών τους.
Μάλιστα, όπως επισημαίνεται, το όριο των 100 εκατ. € τζίρου δεν είναι τόσο υψηλό όσο φαίνεται – αρκετές εταιρείες μεσαίου μεγέθους στην Ευρώπη (mid-caps) προσεγγίζουν ή υπερβαίνουν αυτό το επίπεδο εσόδων και θα βρεθούν αντιμέτωπες με την εισφορά, ακόμα κι αν τα κέρδη τους είναι χαμηλά ή ανύπαρκτα. Η εισφορά CORE θα καταβάλλεται ανεξάρτητα από την κερδοφορία μιας εταιρείας, γεγονός που θεωρείται ιδιαίτερα προβληματικό σε όρους φορολογικής δικαιοσύνης.
