Πέντε εβδομάδες πριν εκπνεύσει το έτος και το υπουργείο Οικονομικών δεν έχει δώσει μια σαφή απάντηση σχετικά με το αν θα επιβληθεί ο φόρος υπεραξίας στις μεταβιβάσεις ακινήτων από τις αρχές του χρόνου ή όχι.
Οι υπηρεσίες του υπουργείου πάντως, συντάσσοντας τον κρατικό προϋπολογισμό του 2018 φρόντισαν να υπολογίσουν τη δημοσιονομική απόδοση ενός μέτρου το οποίο ουδείς γνωρίζει αν και πώς θα επιβληθεί. Έτσι, οι υπηρεσιακοί παράγοντες ποντάρουν στο ότι ο φόρος υπεραξίας θα αποφέρει 24 εκατομμύρια ευρώ μέσα στο 2018. Για μια ακόμη φορά γίνεται το… απίστευτο και όμως ελληνικό: υπολογίζουμε τη δημοσιονομική απόδοση ενός μέτρου ευρύτατης σημασίας το οποίο επηρεάζει όλες τις μεταβιβάσεις ακινήτων και δεν γνωρίζουμε αν το συγκεκριμένο μέτρο θα επιβληθεί ή όχι τέσσερις-πέντε εβδομάδες πριν από τον προκαθορισμένο χρόνο.
Υποτίθεται ότι ο φόρος πρέπει να ενεργοποιηθεί την 1/1/2018. Για να μην ενεργοποιηθεί, θα πρέπει να κατατεθεί τροπολογία που να μεταθέτει την ημερομηνία εφαρμογής κατά τουλάχιστον έναν χρόνο. Αυτό θα ήταν και το αναμενόμενο καθώς
1. δεν έχει γίνει καμία απολύτως προετοιμασία για την ενεργοποίηση του φόρου
2. η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα έχει συμφωνήσει με τους δανειστές να αφήσει για αργότερα την ενοποίηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων με τις εμπορικές δηλαδή για τον Μάρτιο του 2018. Θα ήταν παράδοξο όλο το πακέτο με τις αλλαγές στους φόρους ακινήτων να μείνει για αργότερα και ο φόρος υπεραξίας να ενεργοποιηθεί από την 1/1/2018. Προφανώς, οι υπηρεσιακοί παράγοντες ενήργησαν με βάση το γράμμα του νόμου. Είδαν διάταξη η οποία θα ισχύσει από 1/1/2018 και έκαναν τους υπολογισμούς τους. Από εκεί και πέρα, είναι ευθύνη της κυβέρνησης να μην αφήνει τους πολίτες σε… αγωνία μέχρι την τελευταία στιγμή.
Η εφαρμογή των διατάξεων για την επιβολή του φόρου υπεραξίας ακινήτων ανεστάλη για τρία χρόνια, για το 2015, το 2016 και το 2017, με νομοθετικές ρυθμίσεις που ψηφίστηκαν από τη Βουλή το 2014 και το 2016. Η περίοδος αναστολής της εφαρμογής του φόρου υπεραξίας ακινήτων λήγει πλέον την 31η Δεκεμβρίου 2017
Σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου:
1. Ο φόρος υπεραξίας θα επιβάλλεται με συντελεστή 15% στο κέρδος που προκύπτει ανάμεσα στην τιμή κτήσης και την τιμή πώλησης κάθε ακινήτου. Ο φόρος θα επιβαρύνει τον πωλητή του ακινήτου, ενώ ο αγοραστής θα οφείλει φόρο μεταβίβασης 3% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.
2. Εφόσον ο φορολογούμενος έχει διακρατήσει το ακίνητο που πωλεί για πέντε τουλάχιστον έτη από τη στιγμή της απόκτησής του, η υπεραξία θα είναι αφορολόγητη μέχρι το ποσό των 25.000 ευρώ.
3. Όσοι μεταβιβάσουν ακίνητα τα οποία έχουν στην κατοχή τους πριν από το 1995 θα απαλλάσσονται από τον φόρο υπεραξίας.
Η τελική υπεραξία επί της οποίας θα υπολογίζεται ο φόρος θα προσδιορίζεται με βάση ποσοστιαίους συντελεστές απομείωσης κλιμακούμενους ανάλογα με τα έτη διακράτησης του ακινήτου. Ειδικά για ακίνητα που έχουν αποκτηθεί από την 1η Ιανουαρίου 1995 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2002 οι συντελεστές απομείωσης θα περιορίζονται, καθώς θα πολλαπλασιάζονται με 0,8.
Ως τιμές κτήσης και μεταβίβασης θα λαμβάνονται αυτές που αναγράφονται στα συμβόλαια, ενώ εάν πρόκειται για ακίνητο το οποίο έχει αποκτηθεί από κληρονομιά, η τιμή κτήσης θα υπολογίζεται με βάση τον φόρο κληρονομιάς που είχε καταβληθεί (το ίδιο και για τις δωρεές - γονικές παροχές). Σε κάθε άλλη περίπτωση που η τιμή κτήσης δεν μπορεί να προκύψει με βάση δημόσια έγγραφα (όπως π.χ αυτεπιστασία ή αντιπαροχή) θα υπολογίζεται με βάση έναν μαθηματικό τύπο, ο οποίος λαμβάνει υπ’ όψιν τον πληθωρισμό των ετών που έχουν μεσολαβήσει ανάμεσα στην απόκτηση και την πώληση (τιμή κτήσης = τιμή μεταβίβασης επί τον Δείκτη Τιμών Κατοικιών του έτους κτήσης διά του ΔΤΚατ του προηγουμένου της μεταβίβασης έτους. Ο Δείκτης Τιμών Κατοικιών δημοσιεύεται κάθε χρόνο από την Τράπεζα της Ελλάδος).
