Εικόνες που μόνο θλίψη μπορούν να προκαλέσουν έδωσε τη Δευτέρα (08.04.2019) στη δημοσιότητα το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος». Νεκρά δελφίνια στις ακτές των νησιών του Βορείου Αιγαίου, με την τουρκική άσκηση "Γαλάζια Πατρίδα" να εμφανίζεται ως μια από τις πιο πιθανές αιτίες για την αύξηση θανάτων των θαλάσσιων θηλαστικών.
Σε διάστημα λίγων εβδομάδων, στην ευρύτερη περιοχή του Βορείου Αιγαίου έχουν εντοπιστεί τουλάχιστον 15 νεκρά δελφίνια. Τα επτά από αυτά βρέθηκαν στις βόρειες ακτές της Σάμου, έχοντας παρασυρθεί από τους βορειοδυτικούς ανέμους, από περιοχές του κεντρικού και του βορειοανατολικού Αιγαίου. Τρία από τα δελφίνια εντοπίστηκαν μόλις τις προηγούμενες ημέρες, αναφέρει το «Αρχιπέλαγος».
Τα δελφίνια που βρέθηκαν νεκρά δεν φέρουν ενδείξεις ηθελημένης θανάτωσης ούτε και σοβαρής ασθένειας. Και αυτό προκαλεί αναπάντητα ερωτήματα. Ο διευθυντής του Ινστιτούτου, Θοδωρής Τσιμπίδης τονίζει πως δεν αποκλείεται ο θάνατός τους να συνδέεται με την μεγάλη τουρκική άσκηση που έγινε πριν μερικές εβδομάδες στο Αιγαίο, τη «Γαλάζια Πατρίδα».
Φωτογραφία: archipelago.gr
Φωτογραφία: archipelago.gr
Φωτογραφία: archipelago.gr
Φωτογραφία: archipelago.gr
Σημειώνει πως αν και απαιτείται χρόνος για να γίνουν οι απαραίτητες αναλύσεις έτσι ώστε να προσδιοριστεί πιθανή σύνδεση των θανάτων των δελφινιών με τις τουρκικές ασκήσεις, δεν μπορεί να παραβλεφθεί αυτή η πρωτόγνωρη πίεση που δέχονται τα θαλάσσια είδη και οικοσυστήματα.
Υπενθυμίζεται ότι τουλάχιστον 100 τουρκικά πλοία συμμετείχαν στη «Γαλάζια Πατρίδα», ενώ το επόμενο διάστημα αναμένεται, το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό να κάνει και νέες ασκήσεις.
Το «Αρχιπέλαγος» τονίζει πως οι βολές με τη χρήση πραγματικών πυρών, καθώς και συνεχόμενη (ανεξέλεγκτη) χρήση σόναρ που προκαλεί έντονη υποβρύχια ηχορύπανση. Πολυάριθμες διεθνείς επιστημονικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι η ηχορύπανση από τις συγκεκριμένες συχνότητες των σόναρ του πολεμικού ναυτικού, προκαλούν καταστροφικές συνέπειες στα θαλάσσια οικοσυστήματα, κυρίως στα θαλάσσια θηλαστικά, αλλά επηρεάζουν ακόμα και τα ψάρια και το ζωοπλαγκτόν.
Δραματικές είναι επίσης και οι επιπτώσεις των εκρήξεων στη θάλασσα καθώς ακόμα και η μικρότερη έκρηξη προκαλεί τη θανάτωση εκατομμυρίων οργανισμών σε έκταση χιλιομέτρων.
Παλιότερα και ασκήσεις του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού είχαν προκαλέσει βαρύ περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Ωστόσο, το ελληνικό ΠΝ έχει αλλάξει την πρακτική του τα τελευταία χρόνια και έχει περιορίσει τις επιπτώσεις. Χαρακτηριστικά το Ινστιτούτο αναφέρει την παύση χρήσης βομβών βυθού, τη διαχείριση της χρήσης σόναρ και τον έλεγχος για πιθανή παρουσία κητωδών πριν από τη χρήση σόναρ, την απαγόρευση βολών σε προστατευόμενες περιοχές, τη διαχείριση απορριμμάτων σε πλοία και υποβρύχια.
Ο Θοδωρής Τσιμπίδης σημειώνει πως είναι επείγον να επεκταθεί και στις υπόλοιπες ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, η δραστηριότητα των οποίων συνεχίζει να αφήνει βαρύ περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
«Η πρωτόγνωρη πίεση που ασκείται τις τελευταίες εβδομάδες στα οικοσυστήματα του Αιγαίου κατά τη διάρκεια των τουρκικών ασκήσεων, προστίθεται στις πολυάριθμες άλλες ανθρωπογενείς πιέσεις που επίσης διογκώνονται όπως: η συνεχιζόμενη αύξηση των διερχόμενων πλοίων και των επικίνδυνων υλικών που αυτά μεταφέρουν χωρίς να υπάρχει λειτουργικός μηχανισμός αντιμετώπισης ατυχημάτων, η υπερσυγκέντρωση ανθρώπων στις ακτές του Αιγαίου χωρίς τις απαραίτητες υποδομές διαχείρισης απορριμμάτων και λυμάτων, ο εκτεταμένος διασκορπισμός απορριμμάτων, η εντατική και χωρίς διαχείριση αλιεία με πρακτικές που δεν θα έπρεπε ποτέ να έχουν επιτραπεί στο Αιγαίο κα.
Ο συνδυασμός των παραπάνω υπερβαίνει αυτά που μπορούν να αντέξουν τα οικοσυστήματα του Αιγαίου που είναι ζωτικής σημασίας για τους πληθυσμούς που ζουν στις ακτές του και εξαρτώνται από αυτό. H πρόσφατη ανησυχητική αύξηση του αριθμού των δελφινιών που εκβράστηκαν νεκρά στις ακτές του Αιγαίου, αν και δεν μπορεί ακόμα να αποδοθεί σε κάποιον από τους παραπάνω παράγοντες, θα πρέπει να μας προβληματίσει έντονα. Χωρίς εθνικιστικές προσεγγίσεις, αλλά με όρους καλής γειτονίας και με στόχο την ανεύρεση και εφαρμογή λύσεων σε υπαρκτά κοινά σημαντικά προβλήματα, η έμπρακτη προστασία του Αιγαίου ως οικοσύστημα είναι απαραίτητο να αποτελέσει άμεσα σημαντικό μέρος του Ελληνοτουρκικού διαλόγου», καταλήγει.
