Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024 -

" Ο Σταυρός αυτός και η δοκιμασία μας ένωσε "



Λόγια καρδιάς από τον Επίσκοπο Χριστουπόλεως Μακάριο στο Βατοπαίδι.

Σεβασμιώτατε Μητροπολῖτα Μιλήτου κ. Ἀπόστολε,
Πανοσιολογιώτατε καί σεβαστέ μου ἅγιε Καθηγούμενε κ. Ἐφραίμ,
Πανοσιολογιώτατοι Καθηγούμενοι καί ἀντιπρόσωποι τῶν Ἱερῶν Ἁγιορειτικῶν Μονῶν,
Ὁσιώτατοι καί εὐλαβέστατοι Πατέρες,
Ἀγαπητοί προσκυνητές,

Αἰσθάνομαι ὅτι δέν ἔχω τίς προϋποθέσεις νά ὁμιλήσω γιά τό μυστήριο πού τελεσιουργεῖται στόν Ἅγιον Ὄρος καί, συγκεκριμένα, στήν πανηγυρίζουσα Ἱερά αὐτή καί περίπυστη Μονή, ὅπως πάλαι ποτέ δέν μπόρεσε νά ὁμιλήσει ὁ Μωϋσῆς ἐνώπιον τοῦ τρέμοντος καί καπνίζοντος Σιναίου Ὄρους, καθώς καί οἱ Ἀπόστολοι ἐν τῷ Θαβωρίῳ, ἐνώπιον τῆς Θείας Μεταμορφώσεως.

Καταθέτω μόνον εὐλαβῶς στήν ἀγάπη σας, κατά προτροπήν τοῦ προεστῶτος τῆς πανηγύρεως, Σεβ. Μητροπολίτου Μιλήτου κ. Ἀποστόλου ὡς καί τοῦ ἁγίου Καθηγουμένου, μία ἑοραστική σκέψη, σκέψη κατανύξεως, γιά τό σημερινό θεομητορικό γεγονός.

Ἡ ἑορτή αὐτή τοῦ Εὐαγγελισμοῦ συνιστᾶ τήν πρώτη λειτουργία στόν καιρό τῆς Καινῆς Διαθήκης. Ὅπως στήν κάθε Θεία Λειτουργία ἔχομε σάρκωση τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, γιά νά γίνουν οἱ πιστοί, μέ τή Θεία Μετάληψη, σύσσωμοι καί σύναιμοι τοῦ Δεσπότη Χριστοῦ, κατά τόν ἴδιο τρόπο ἡ πρώτη ἀγγελική λειτουργία εἶναι αὐτή τοῦ Γαβριήλ, τοῦ «φθεγξαμένου τῇ Παρθένῳ τό Χαῖρε», διότι «σύν τῇ φωνῇ ἐσαρκοῦτο ὁ ὅλων Δεσπότης». Τότε, ἀρρήτως καί καθημερινῶς στή Θεία Λειτουργία δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά μία ἐπανάληψη τοῦ Εὐαγγελισμοῦ, μία ἐπανάληψη τῆς σαρκώσεως τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ· εἶναι τό γεγονός κατά τό ὁποῖο, «σύν τῇ φωνῇ» τοῦ τελοῦντος τή Θεία Λειτουργία ἐπισκόπου, «σαρκοῦται ὁ τόν ὅλων Δεσπότης».

Τό μυστήριο αὐτό τῆς σαρκώσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου ὄχι μόνο φανερώνεται, ἀλλά καί πραγματώνεται. Ἐκεῖνο τό ὁποῖο ἦταν «ἀποκεκρυμμένον ἀγγέλοις τε καί ἀνθρώποις», σήμερα ἀποκαλύπτεται. Ἐκεῖνο τό ὁποῖο μόνο ὡς σχέδιο ὑπῆρχε στόν οὐρανό, γίνεται ἔργο καί πραγματικότητα. Ὁ Ἄσαρκος σαρκώνεται. Ὁ Ἄχρονος εἰσέρχεται στό χρόνο. Ὁ Ἄναρχος ἄρχεται. Τά ἐπίγεια συγχορεύουν μέ τά οὐράνια. Ὁ Θεός γίνεται κοινωνός τῆς ἀνθρώπινης φύσεως, γιά νά γίνουμε ἡμεῖς «κοινωνοί θείας φύσεως». Μυστήριο τό γεγονός τῆς σαρκώσεως! Στό δοξαστικό τῶν ἀποστίχων τοῦ Ἐσπερινοῦ ἀκούσαμε τόν ὑμνογράφο νά λέγῃ: «Σήμερον χαρᾶς εὐαγγέλια! Ὤ Μυστήριον! Ὁ τρόπος τῆς κενώσεως ἄγνωστος, ὁ τρόπος τῆς συλλήψεως ἄφραστος» ὑπερφυῶς, ἐπιτελέστηκε ἡ πρώτη σάρκωση καί αὐτό τό ὁποῖο βιώνουμε.

Ὅπως ἤδη προανέφερε ὁ προεξάρχων τῆς Πανηγύρεως, ὁ περίνους καί σεβάσμιος Ἱεράρχης τῆς Κωνσταντινουπολίτιδος Ἐκκλησίας, Σεβ. Μητροπολίτης Μιλήτου κ. Ἀπόστολος, τό γεγονός τοῦ Εὐαγγελισμοῦ γιά ὅλους ἐμᾶς σήμερα, γιά τόν Γέροντα Ἐφραίμ καί τήν ἀδελφότητα, γιά τούς προσκυνητές, καί πρωτίστως γιά τόν Πατριάρχη μας, ἔχει ἰδιαίτερη σημασία, γιατί ταυτίζεται μέ τή μεγάλη καί ἱστορική ἀποκατάσταση τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Βατοπαιδίου. Θά μπορούσαμε διαφορετικά νά ποῦμε ὅτι σήμερα ἑορτάζουμε «διπλῆς χαρᾶς εὐαγγέλια».

Θέλω ὅμως, πατέρες καί ἀδελφοί, νά ὑπογραμμίσω ὅτι τό σημαντικό σέ ὅλη αὐτή τήν ὑπόθεση τοῦ πόνου καί τοῦ σταυροῦ εἶναι ὅτι ἡ δοκιμασία μᾶς ἕνωσε ὅλους καί μᾶς κατέστησε ὁμόψυχους καί ὁμοκάρδιους, γεγονός πού μόνον ὡς σημεῖο τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ μπορεῖ νά ἑρμηνευτεῖ. Διότι, ὅπου ὑπάρχει ὁ διάβολος, ὑπάρχει διχόνοια. Ὅπου, ὅμως, ὑπάρχει ὁ Θεός, ἐκεῖ ὑπάρχει ἀγάπη καί ἑνότητα.

Εἶναι γεγονός ὅτι ἡ ψυχή στενάζει δίχως Θεό. Ὁ Νυμφίος, «ὁ ὡραῖος κάλλει παρά τούς υἱούς τῶν ἀνθρώπων», τόν ὁποῖο σέ μερικές ἡμέρες θά προσκυνήσουμε, μᾶς ἀναζωογονεῖ, γιατί εἶναι ὁ μόνος ζωοδότης. Ὁ ἄνθρωπος ζεῖ μόνο κοντά στό Θεό καί, παρότι εἶναι λίγος, γίνεται πολύς καί, ἐνῶ εἶναι μικρός, γίνεται μεγάλος. Ἀπογοητεύεται κάποιες φορές ἀπό ὅλα, ἀλλά τελικά δέν χάνεται, γιατί στρέφεται πρός τό Χριστό καί πιστεύει καρδιακά ὅτι Αὐτός εἶναι ἡ μόνη λύση τῆς ζωῆς μας. Πολλές φορές χάνουμε τίς ἐλπίδες μας στούς ἀνθρώπους καί συνειδητοποιοῦμε τότε ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ὁ μόνος πού μᾶς ἀπέμεινε. Κάνουμε τόν ἐσωτερικό μας διάλογο καί λέμε: «Ἔχω τό Χριστό προστασία πού μέ ἀνορθώνει. Μπορεῖ οἱ ἄνθρωποι νά μέ ἀδικήσουν. Μπορεῖ νά μέ συκοφαντήσουν. Μπορεῖ τελικῶς στή ζωή μου νά ἀποτύχω παταγωδῶς, ἀλλά μέσα ἀπό τήν ἀποτυχία μου θά γνωρίσω τό Θεό. Κι αὐτό θά εἶναι ἡ δόξα μου καί ἡ τιμή μου». Εἶναι ἐπιτυχία τῆς ζωῆς μας ὅτι τελικά γνωρίζουμε τό Θεό μέσα ἀπό μιά θλίψη, μιά δοκιμασία, μέσα ἀπό τήν κατασυκοφάντηση, τή δίωξη καί τόν πόνο. Μέσα σ᾽ αὐτή τήν δύσκολη, ἐπίπονη καί ὀδυνηρή κατάσταση στρεφόμαστε πρός Αὐτόν, τό Χριστό, καί αἰσθανόμαστε ὅτι Αὐτός ἔχει τήν ἀγάπη πού μᾶς λείπει. Ἔτσι, ἡ ἀποτυχία καί ἡ ἀπόγνωση μποροῦν νά μετατραποῦν σέ προνόμια καί οἱ δυσκολίες μποροῦν νά γίνουν εὐκολίες, πού θά μᾶς ἀνοίξουν τό δρόμο γιά τή Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν.

Ἡ δοκιμασία τήν ὁποία πέρασε τό μοναστήρι καί, στό ὄνομα τοῦ μοναστηριοῦ, ὁ ἱερός θεσμός τοῦ Μοναχικοῦ Πολιτεύματος, πολλές φορές μᾶς ὁδήγησε στό συμπέρασμα ὅτι οἱ ἄνθρωποι μποροῦν νά μᾶς ἀδικήσουν, νά μᾶς συκοφαντήσουν, νά μᾶς χτυπήσουν ἄδικα καί ἀλύπητα, νά μᾶς στερήσουν πολλά σ᾽ αὐτή τή ζωή, ἀλλά τό θάνατο δέν μπορεῖ νά μᾶς τόν στερήσει κανείς. Κι ὅταν συνειδητοποιήσουμε ὅτι δέν ὑπάρχει τίποτα πιά γιά μᾶς, τότε, κοντά στό Θεό, νιώθουμε χαρά καί δέν μᾶς ἀγγίζει ἡ ἀνθρώπινη ἀπογοήτευση καί ἡ ψυχική κατάθλιψη. Ὁ Χριστός μᾶς διδάσκει καί τό ἦθος τοῦ μοναχικοῦ πολιτεύματος μᾶς ἐμπνέει μέ ποιό τρόπο νά ζοῦμε μέ τή δυσκολία μας καί, τήν ἴδια στιγμή, ἡ καθημερινότητά μας νά μή χάνει τήν ὀμορφιά της· πῶς νά ζοῦμε μέ τόν πόνο, ἀλλά μέσα μας νά ἔχουμε χαρά καί εἰρήνη ἤ πῶς, ἐνῶ εἴμαστε ἀσθενεῖς, νά νιώθουμε ἐσωτερική πληρότητα καί νά μή φοβούμαστε τό θάνατο.
Αὐτές οἱ μεγάλες βιωματικές ἀλήθειες ἐξῆλθαν ὡς «μύρον εὐωδιάζον» ἀπό τήν ἀδελφότητα καί τόν ἡγούμενο, κατά τό δύσκολο καί ζοφερό αὐτό διάστημα τῆς δοκιμασίας. Κάποιοι παραπλανητικῶς ὁδήγησαν στό σκότος, ἀλλά ἐμεῖς ἀπό τήν ἀδελφότητα εἴδαμε φῶς. Κάποιοι μιλοῦσαν μέ φθόνο, ἀλλά ἐμεῖς λαμβάναμε ἀπό τό Γέροντα καί τούς πατέρες καλοσύνη καί συγχώρηση. Κάποιοι πάλι ἔδειξαν μῖσος, ἀλλά ἐσεῖς ἀπαντούσατε μέ ἀγάπη.

Ὁ Ἅγιος Σιλουανός ὁ Ἀθωνίτης ἔλεγε: «Ὑπάρχει ἡ ἐπιθυμία τοῦ ἀνθρώπου γιά τόν Θεό, μόνο ἐπειδή ὑπάρχει πρῶτα ἡ ἐπιθυμία τοῦ Θεοῦ γιά τόν ἄνθρωπο». Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀναζητήση τοῦ Θεοῦ ἀπό τόν ἄνθρωπο ἐπιτελεῖται μέ ἕνα παράδοξο καί θαυμαστό τρόπο: Ὁ Θεός μέ βρίσκει, μέ τήν προϋπόθεση ὅτι ἐγώ ἐμπιστεύομαι τόν ἑαυτό μου στά χέρια Του, ἐγκαταλείπω τό θέλημά μου καί ἀπαλλάσσομαι ἀπό μέριμνες καί φροντίδες. Ὁ Θεός ἐπέβλεψε, λοιπόν, ἐπί τήν ἀδελφότητα γιά μία ἀκόμη φορά.
Δόξα τῷ Πατρί καί τῷ Υἱῷ καί τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι.
Συγχαίρω τόν πανοσιολογιώτατο Καθηγούμενο Γέροντα Ἐφραίμ καί σύμπασα τήν ἀδελφότητα γιά τό ἦθος πού ἐπέδειξαν ὅλο αὐτό τό διάστημα καθώς καί τήν ἐμπιστοσύνη τους στό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Σᾶς παρακαλῶ μάλιστα θερμῶς νά συνεχίσετε νά ἐπιδεικνύετε αὐτό τό ἀγαπητικό ἦθος. Νά συνεχίσετε τό πνευματικό σας ἔργο, τό ὁποῖο προσβλέπει στή δόξα τοῦ Θεοῦ καί ὄχι στή δόξα τῶν ἀνθρώπων. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος προχωρεῖ στά πνευματικά, χωρεῖ μέσα του ὅλη τήν ἀνθρωπότητα γιά τήν ὁποία προσεύχεται, ὅπως ὁ Χριστός στή Γεθσημανή. Ὁ ἄνθρωπος πού ἀγαπᾶ δείχνει ὅτι γνώρισε τό Θεό, διότι ὁ Θεός εἶναι ἀγάπη.
Ἡ Παναγία μας, ἀπό τήν πολλή της ἀγάπη πρός τό Θεό, δέν ἐμπιστεύτηκε τό θέλημά της ἀλλά τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί ἔτσι ἔγινε τό θαῦμα. Καί τό κάθε θαῦμα πού ζοῦμε εἶναι ἀποτέλεσμα πίστεως καί ἀγάπης, ὅπως ἀκριβῶς ζήσαμε αὐτές τίς ἡμέρες ἕνα ζωντανό θαῦμα, μετά τήν ἀθωωτική γιά τήν Μονή ἀπόφαση τῆς Ἑλληνικῆς Δικαιοσύνης.

Σεβασμιώτατε, Πατέρες καί ἀδελφοί

Στό στιχηρό τοῦ μικροῦ ἑσπερινοῦ τῆς ἑορτῆς ἀναφέρεται ὅτι ὁ «Ἄρχων τῶν ἄνω Δυνάμεων, ὁ Γαβριὴλ καταπτάς, τὴν Παρθένον ἀσπάζεται, χαῖρε λέγων ὄχημα, καθαρὸν τῆς Θεότητος». Ἐγκαρδίως κι ἐγῶ σᾶς κατασπάζομαι, εὐχαριστώντας γιά τήν ἀγάπη καί τή φιλοξενία, χαίρων δέ καί ἀγαλλόμενος εὔχομαι νά ἔχετε τήν μητρική προστασία τῆς Παναγίας μας στήν καθημερινή, μοναχική σας δολιχοδρομία καί πλούσια τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ στά ἔργα σας, τοῦ ζωντανοῦ Θεοῦ τῆς πίστεώς μας, στόν ὁποῖο πρέπει πᾶσα δόξα, τιμή καί προσκύνησις εἰς τοὺς αιῶνας.

Ἀμήν