Τουλάχιστον κλίμα συναντίληψης, αν όχι και αρραγές εθνικό μέτωπο για δίκαιη και βιώσιμη λύση στο Κυπριακό, «έβγαλαν» οι συναντήσεις του πρωθυπουργού με τους πολιτικούς αρχηγούς τη Δευτέρα στο Μαξίμου, ενώ την ίδια ώρα παραμένει ανοιχτό το ενδεχόμενο να μεταβούν ο Αλέξης Τσίπρας και ο Ταγίπ Ερντογάν στην Γενεύη για την πολυμερή διεθνή διάσκεψη, όπως συμφώνησαν οι δυο τους σε τηλεφωνική επικοινωνία, που είχαν.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός και ο Τούρκος πρόεδρος τα είπαν επί 30’ (πάνω από 60’ με τη διερμηνεία) και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι εάν διαφανούν προοπτικές συμφωνίας στις συζητήσεις που ήδη γίνονται εκεί μεταξύ Αναστασιάδη-Ακινζί, τότε έχει νόημα και η δική τους παρουσία, κάτι που θα κριθεί πιθανότατα σήμερα και πάντως έως την Τετάρτη, αφού η πολυμερής έχει προγραμματιστεί για την Πέμπτη.
Προς τούτο, Τσίπρας και Ερντογάν συμφώνησαν να παραμείνουν σε επαφή, εκτιμώντας διαρκώς τα δεδομένα που θα διαμορφώνονται στη Γενεύη. Αν δεν παραστούν οι δύο ηγέτες, τότε Ελλάδα και Τουρκία θα εκπροσωπηθούν σε επίπεδο υπουργών εξωτερικών.
Εκτίμηση της κυβερνητικής ηγεσίας είναι ότι οι συνομιλίες έχουν αποκτήσει δυναμική και όλες οι εξελίξεις είναι ανοιχτές, χωρίς να προεξοφλείται τίποτα. Το Μαξίμου δεν κρύβει μία συγκρατημένη αισιοδοξία ότι θα γίνουν βήματα προς την κατεύθυνση της λύσης, όμως διαπιστώνει ότι το κλειδί για τις εξελίξεις φαίνεται ότι το κρατά η Άγκυρα και η διάθεση της τουρκικής πλευράς για ουσιαστική πρόοδο στο πρόβλημα.
Το εσωτερικό μέτωπο
Στο μεταξύ ο πρωθυπουργός θα ενημερώσει σήμερα τον πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο για όλες τις εξελίξεις στο Κυπριακό, περιλαμβανομένων και των επαφών που είχε τη Δευτέρα με τους πολιτικούς αρχηγούς, προκειμένου η Αθήνα να εκπέμψει μήνυμα ενότητας και σταθερούς προσήλωσης σε μία δίκαιη και βιώσιμη λύση.
«Η δική μας θέση είναι γνωστή» ανέφερε ο πρόεδρος της ΝΔ Κυριάκος Μητσοτάκης, τονίζοντας ότι «απαιτείται λύση, καθώς συνεχίζεται για 43 χρόνια η παράνομη κατοχή του βόρειου τμήματος της Κύπρου. Στις μέχρι σήμερα συζητήσεις έχει επιτελεστεί σημαντική πρόοδος. Όμως, παραμένουν ακόμα σοβαρές εκκρεμότητες και αποκλίσεις». Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης σημείωσε ότι «Ελλάδα και Κύπρος θέλουν λύση, όμως, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή οποιαδήποτε πρόταση λύσης.
Υπάρχουν σαφείς όροι και ξεκάθαρες προϋποθέσεις. Χρειάζεται λύση που θα αντέξει στο χρόνο. Λύση λειτουργική και βιώσιμη. Σύμφωνη με το διεθνές Δίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Σύμφωνη με τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες. Λύση σταθερότητας και ειρήνης, μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ώστε Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι να απολαμβάνουν τους καρπούς της ευρωπαϊκής συμμετοχής χωρίς κατοχικά στρατεύματα και παρωχημένες λογικές εγγυήσεων και επεμβατικών δικαιωμάτων. Τέτοιες λογικές δεν μπορεί να υπάρχουν σε μια επανενωμένη Κύπρο, κράτος - μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Από την πλευρά της η πρόεδρος της Δημοκρατικής Συμπαράταξης Φώφη Γεννηματά δήλωσε ότι «είναι θετικό ότι ξαναρχίζουν οι συνομιλίες μετά την αποτυχία με ευθύνη της Τουρκίας». Και πρόσθεσε: «Για το Κυπριακό υπάρχει εθνική γραμμή. Διεκδικούμε μια δίκαιη, βιώσιμη και λειτουργική λύση σύμφωνη με τις αποφάσεις του ΟΗΕ και με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, αποδεκτή από τους πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας».
Η κυρία Γεννηματά εξέφρασε τις αντιρρήσεις της για τις «αναχρονιστικές εγγυήσεις τρίτων χωρών» και τάχθηκε υπέρ της αποχώρησης των στρατευμάτων κατοχής και σημείωσε ότι η Δημοκρατική Συμπαράταξη παραμένει σταθερή στη θέση η «Κύπρος αποφασίζει και η Ελλάδα στηρίζει».
Ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας δήλωσε ότι «το Κυπριακό είναι πρόβλημα εισβολής και κατοχής. Για να μιλάμε για διαπραγμάτευση που θα οδηγήσει σε λύση, σημαίνει, πρώτα απ' όλα, άμεση αποχώρηση όλων των κατοχικών δυνάμεων. Σημαίνει κατάργηση του καθεστώτος των εγγυήσεων» και πρόσθεσε: «Λύση σημαίνει ένα κράτος και όχι δύο κράτη.
Κράτος ενιαίο, βιώσιμο, με μία κυριαρχία, μία ιθαγένεια, μία διεθνή προσωπικότητα, κοινή πατρίδα Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, χωρίς ξένες βάσεις, εγγυητές, προστάτες». Είπε ακόμη ότι «η διαπραγμάτευση στην ουσία είναι σήμερα υπονομευμένη πρώτα και κύρια από την τουρκική, την τουρκοκυπριακή ηγεσία επίσης, με την ανάμειξη και άλλων δυνάμεων και μεγάλων συμφερόντων, όπως των ΗΠΑ, αφού διεξάγεται στην ουσία κάτω από όρους διχοτομικής λύσης».
Ο επικεφαλής του Ποταμιού, Σταύρος Θεοδωράκης, πρότεινε «στα εθνικά θέματα να υπάρχει μόνιμος θεσμός, το Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας». Με τον τρόπο αυτό και παρά τις όποιες συγκρούσεις μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων «θα γίνεται συζήτηση μεταξύ των δημοκρατικών δυνάμεων για να βρίσκουμε εθνική γραμμή, με ευθύνη του εκάστοτε πρωθυπουργού» σημείωσε.
Ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ και υπουργός Εθνικής 'Άμυνας Πάνος Καμμένος υπογράμμισε τη σημασία διαμόρφωσης «μιας εθνικής γραμμής που βάζει ως προϋπόθεση την αποχώρηση των στρατευμάτων κατοχής μέχρι τον τελευταίο στρατιώτη, και την άρση των εγγυήσεων».
Ο πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων Βασίλης Λεβέντης εξέφρασε την απαισιοδοξία του, εκτιμώντας ότι υπάρχουν πολλές δυσκολίες ακόμα, δεν έχει εξευρεθεί λύση στις αποζημιώσεις, οι Τούρκοι δεν δέχονται να αποχωρήσουν τα στρατεύματα τους και η λύση των κυανοκράνων είναι ακριβή.
