Η άνοιξη είναι η ωραιότερη εποχή του χρόνου, με τα άνθη και τις γύρεις και τα αρώματά τους, και την ευχάριστη ψυχική διάθεση που επιφέρει. Οι γύρεις, όμως, κατά την ανθοφορία δεν προσφέρουν μόνο τις ευωδιές της άνοιξης, αλλά προκαλούν και διάφορα συμπτώματα αλλεργίας, από τα οποία πολλοί άνθρωποι υποφέρουν.
Στη χώρα μας οι κυριότερες ανοιξιάτικες γύρεις που πυροδοτούν αλλεργίες, είναι από τα αγρωστώδη (άγρια δημητριακά, χορτάρια, γρασίδια, γκαζόν, «αγριάδα»). Επίσης, οι γύρεις των δέντρων (ελιά – το συχνότερο αίτιο, ειδικά στα νότια τμήματα της χώρας- ακακία, λεύκα, κ.ά.). Βέβαια, αλλεργίες προξενούν και τα αγριόχορτα (ζιζάνια, θάμνοι, αγριοβότανα) τους φθινοπωρινούς μήνες.
Τα συμπτώματα
Τα αλλεργικά συμπτώματα που προέρχονται από τις γύρεις, εντοπίζονται κυρίως στη μύτη (αλλεργική ρινίτιδα), αλλά πολλές φορές και στα μάτια (αλλεργική επιπεφυκίτιδα) και στους πνεύμονες με τη μορφή του «εαρινού» αλλεργικού βρογχικού άσθματος.
Τα μάτια των ασθενών παρουσιάζουν φαγούρα. Αυτό αναγκάζει τους ασθενείς, για να ανακουφιστούν, να τα τρίβουν με τα χέρια τους. Επιπλέον, τα μάτια δακρύζουν και είναι κόκκινα. Τα πολλά πρωινά φτερνίσματα σε συνδυασμό με κνησμό (φαγούρα στη μύτη) είναι η τυπική εκδήλωση της αλλεργικής ρινίτιδας. Όπως για τα μάτια, το τρίψιμο της μύτης με το χέρι ή κάποιες χαρακτηριστικές γκριμάτσες, αποτελούν προσπάθεια για την ανακούφιση από την τόσο ενοχλητική φαγούρα. Επίσης, υπάρχει πολύ έντονη και συνεχής ρινική καταρροή («είμαι συνέχεια με ένα χαρτομάντιλο στο χέρι», αναφέρουν πολύ συχνά οι ασθενείς) ή η μύτη είναι μπουκωμένη. Η αλλεργική ρινίτιδα συχνά συνυπάρχει με άσθμα. Το άσθμα μπορεί να εκδηλώνεται με βήχα, αναπνευστικό συριγμό («γατάκια» ή «βράσιμο» στο θώρακα) και δύσπνοια. Σε βαριές κρίσεις απαιτείται εισαγωγή στο νοσοκομείο.
Κανόνες πρόληψης
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πρόληψη είναι καλύτερη από τη θεραπεία. Πρόληψη σημαίνει αποφυγή, δηλαδή πρέπει το πάσχον άτομο να απομακρύνεται από το αίτιο της αλλεργίας. Όμως, πόσο είναι πάντοτε εφικτή η αποφυγή; Οι γύρεις μεταφέρονται χιλιόμετρα μακριά με τον άνεμο. Είναι, όμως, σχετικά εύκολο και πρωτίστως επιβεβλημένο το παιδί με αλλεργία στη γύρη της ελιάς, για παράδειγμα, να μην παίζει στον ίσκιο της. Ειδικά τους μήνες Απρίλιο και Μάιο, τότε που η απελευθέρωση της συγκεκριμένης γύρης φτάνει στο μέγιστο.
Τα σπουδαιότερα γενικά προληπτικά μέτρα, κατά την εποχή της ανθοφορίας είναι:
••• Παραμονή μέσα στο σπίτι με κλειστά παράθυρα τις «ώρες αιχμής», όταν δηλαδή η ατμόσφαιρα είναι «φορτωμένη» με γύρεις (κυρίως τις πρωινές ώρες). Με άλλα λόγια, αποφυγή περιπάτων, κηπευτικής ενασχόλησης κ.ά. κατά τις «ώρες αιχμής».
••• Κλειστά τζάμια και χρήση συστήματος κλιματισμού (air condition) και στο σπίτι και στο αυτοκίνητο.
••• Επιστρέφοντας στο σπίτι, έπειτα από σχετική έκθεση στην ατμόσφαιρα, λούσιμο, πλύσιμο και τοποθέτηση των ενδυμάτων έξω από το υπνοδωμάτιο και πλύσιμό τους το συντομότερο δυνατό.
Η θεραπεία
Η πρόληψη, όπως αναφέρθηκε, αναμφίβολα είναι καλύτερη από τη θεραπεία, αρκεί να είναι εφικτή. Συμπληρωματική θεραπεία είναι η χορήγηση φαρμάκων. Τα αντιισταμινικά παρέχουν ανακούφιση διότι καταστέλλουν τα συμπτώματα. Είναι πολύ αποτελεσματικά, ειδικά τα νεότερα, τα οποία δεν προκαλούν παρενέργειες όπως υπνηλία ή καταστολή, που έχουν δυσμενή αντίκτυπο στην απόδοση, στη δουλειά και στο σχολείο.
Επίσης, διάφορα ρινικά εισπνεόμενα φάρμακα βοηθούν. Πρόσφατα έχει εισαχθεί στη φαρμακοθεραπεία του άσθματος και της ρινίτιδας μια νέα κατηγορία φαρμάκων, τα αντιλευκοτριενικά, με αντιφλεγμονώδη δράση. Για το άσθμα, επιπλέον, τα βρογχοδιασταλτικά και τα κορτιζονούχα εισπνεόμενα σκευάσματα έχουν δοκιμαστεί επί σειρά ετών με πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα. Η πλέον ριζική αντιμετώπιση της αλλεργίας, όμως, είναι η απευαισθητοποίηση, διότι αλλάζει το αλλεργικό υπόστρωμα και δημιουργείται ανοχή στα αλλεργιογόνα. Η μέθοδος αυτή, με πολύ υψηλά ποσοστά επιτυχίας, στηρίζεται στην αιτιολογική διάγνωση της αλλεργίας, που είναι δουλειά του ειδικού, που χρησιμοποιεί κατάλληλες διαγνωστικές μεθόδους.
Η άνοιξη είναι πράγματι η πιο ωραία εποχή! Και ισχύει «...έαρ το καλόν πάλιν επανατέλλει φέρον υγείαν και χαράν και την ευημερίαν» (Κωνσταντίνος ο Πορφυρογένητος, 10ος αιώνας), με εξαίρεση, δυστυχώς, τα αλλεργικά άτομα!
