Το καλοκαίρι έφτασε και μαζί του έφερε και τα κουνούπια! Υπάρχουν πάνω από 2.700 διαφορετικά είδη κουνουπιών σε όλο τον κόσμο και είναι περισσότερο γνωστά για τα ενοχλητικά τσιμπήματα αλλά και όχι μόνο, αφού ορισμένα είδη αποτελούν ένα σοβαρότατο παράγοντα κινδύνου για την εξάπλωση ασθενειών, όπως η λοίμωξη από τον ιό του Δυτικού Νείλου, η ελονοσία αλλά και η λοίμωξη από τον ιό Zika, που βρίσκεται στην επικαιρότητα τον τελευταίο καιρό.
Τα κουνούπια συνήθως επιτίθενται μετά τη δύση του ηλίου, όμως αρκετά προτιμούν και την ημέρα. Αυτό όμως που συνήθως δεν γνωρίζουμε είναι ότι δεν μας τσιμπάνε όλα τα κουνούπια αλλά μόνο τα θηλυκά που διαθέτουν μυτερή και λεπτή προβοσκίδα! Ο λόγος που γίνεται αυτό είναι γιατί το αίμα περιέχει πρωτεΐνες απαραίτητες για την ανάπτυξη των αυγών που φέρουν. Τα κουνούπια μπορούν να μας «ανιχνεύσουν» ακόμα και μέσα στο σκοτάδι, χάρη σε ένα πολύ ανεπτυγμένο σύστημα όσφρησης που διαθέτουν.
Από τι έλκονται
1. H αναπνοή: συγκεκριμένα το διοξείδιο του άνθρακα που απελευθερώνεται από την εκπνοή έλκει τα κουνούπια, τα οποία την «μυρίζονται» από αρκετά μέτρα μακριά.
2. Η θερμοκρασία: προτιμούν τις θερμές περιοχές του σώματος, γι’ αυτό και τσιμπάνε συνήθως στο κεφάλι, το λαιμό, τα πόδια και τους αστραγάλους, μέρη του σώματος που τα αιμοφόρα αγγεία βρίσκονται κοντά στην επιφάνεια της επιδερμίδας.
3. Η μυρωδιά: οι έντονες, ευχάριστες αλλά και δυσάρεστες μυρωδιές έλκουν τα κουνούπια. Ακόμα, έλκονται περισσότερο από άτομα που καταναλώνουν άφθονα φρούτα, λαχανικά και γλυκά και αποφεύγουν τα κρεατικά και τα δημητριακά ολικής άλεσης.
4. Το γαλακτικό οξύ: τα κουνούπια «αγαπούν» το οξύ που απελευθερώνεται σε κάθε μυϊκή καύση.
Ταυτόχρονα με το τσίμπημα, τα κουνούπια αφήνουν και κάποιες δικές τους πρωτεΐνες-σάλιο στο μέρος που τσιμπούν, οι οποίες από τη μια ίσως κρύβουν μεταδοτικές ασθένειες αλλά από την άλλη είναι και υπεύθυνες για την απόκριση-απάντηση του ανθρώπινου ανοσοποιητικού συστήματος, με αποτέλεσμα τον κνησμό και το κοκκίνισμα της περιοχής.
Το σημάδι που μένει πάνω στο δέρμα είναι η αλλεργική αντίδραση του οργανισμού στο σάλιο του κουνουπιού. Το σάλιο των κουνουπιών που εισβάλλει στον ανθρώπινο οργανισμό, ενεργοποιεί κάποια είδη κυττάρων, τα οποία εκκρίνουν κυρίως ισταμίνη. Η ισταμίνη είναι ο κύριος υπεύθυνος για τον κνησμό.
Πώς να απαλλαγείτε από τα κουνούπια οικολογικά!
1. Απομακρύνετε τις εστίες. Απομακρύνετε από το σπίτι σας, το μπαλκόνι, την αυλή σας κάθε είδος στάσιμου νερού από λεκάνες, κουβάδες, βαρέλια, βάζα, πιατάκια γλαστρών, παλιά λάστιχα, ποτίστρες, ώστε να μην έχουν πρόσβαση τα κουνούπια σε λιμνάζοντα νερά, που αποτελούν σημεία εναπόθεσης των αυγών τους. Επίσης, επιβάλλεται καλό κούρεμα γρασιδιού, θάμνων, φυλλωσιών, γιατί εκεί βρίσκουν καταφύγιο τα ενήλικα κουνούπια.
2. Χρήση ανεμιστήρων ή κλιματιστικών. Ο δροσερός αέρας μειώνει τη δραστηριότητα των κουνουπιών, αλλά δεν τα σκοτώνει. Η χρήση ανεμιστήρων (κυρίως οροφής) δυσκολεύει την προσέγγιση των εντόμων.
3. Χρήση άοσμων, μη τοξικών εντομοκτόνων σε χώρους μακριά από παιδιά βρεφικής και νηπιακής ηλικίας. Ο ψεκασμός του χώρου θα πρέπει να γίνεται πριν νυχτώσει, ενώ κατά τη διάρκεια της νύχτας να παραμένει κάποιο παράθυρο ανοιχτό.
4. Ειδικές εντομοαπωθητικές συσκευές που εκπέμπουν υπερήχους. Μέχρι σήμερα, τουλάχιστον, θεωρούνται ανώδυνες και απομακρύνουν τα ενοχλητικά έντομα. Αποτελεσματική είναι, ακόμα, και η χρήση του κίτρινου φωτισμού, ο οποίος απωθεί τα κουνούπια.
5. Χρήση εντομοαπωθητικών στο ακάλυπτο δέρμα ή πάνω από τα ρούχα. Να προτιμάτε εκείνα που δεν έχουν χημικά και έχουν ως βάση τη σιτρονέλα, το φυτό με τη λεμονάτη μυρωδιά που αποτελεί την πιο συνηθισμένη φυσική προστασία.
6. Χρήση κατάλληλων ενδυμάτων (ρούχα που καλύπτουν όσο περισσότερο το σώμα). Πιο αποτελεσματικά είναι τα φαρδιά και ανοιχτόχρωμα ρούχα.
7. Αντικουνουπικά πλέγματα-σίτες που εμποδίζουν την είσοδο κουνουπιών στα σπίτια (πόρτες, παράθυρα, φεγγίτες, αεραγωγούς).
8. Χρήση κουνουπιέρας σε περιοχές με μεγαλύτερη πυκνότητα κουνουπιών ή σε περιπτώσεις που δεν ενδείκνυται η χρήση άλλων μέσων π.χ. σε βρέφη κάτω των 2 μηνών.
9. Πλατύφυλλος βασιλικός. Βάλτε σε ένα μπολάκι φύλλα βασιλικού και τρίψτε για να βγει το άρωμά τους. Προσθέστε λίγο ξύδι και ανακατέψτε απαλά. Χρησιμοποιήστε το σκεύασμα με δύο τρόπους: αφήστε το απλώς δίπλα σας ή αλείψτε λίγο επάνω στα γυμνά άκρα σας.
Πέρα από την αρνητική τους πλευρά, όμως, έχουν μια ιδιαίτερη σημασία για το οικοσύστημα, μιας και όταν είναι στο στάδιο της αναπαραγωγής αποτελούν τροφή για πολλά ζώα του νερού, ενώ όταν είναι ενήλικα είναι βασική τροφή αμφίβιων και πουλιών.
Αντιμετωπίστε τη φαγούρα!
Για να αποφύγετε τυχόν μολύνσεις, σταματήστε να ξύνεστε, κυρίως αν τα χέρια σας δεν είναι καθαρά! Το ξύσιμο των βλαβών συνήθως οδηγεί σε δευτεροπαθή λοίμωξη της διαβρωμένης επιδερμίδας από στρεπτόκοκκο της ομάδας Α και/ή χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο.
➤ Τις περισσότερες φορές δεν χρειάζεται καμία αγωγή. Φροντίστε να πλύνετε αμέσως την πάσχουσα περιοχή με νερό και σαπούνι. Ένα επίθεμα με πάγο (τυλιγμένο σε πανί ή πλαστικό) μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του οιδήματος.
➤ Εναλλακτικά, τρίψτε φύλλα φρέσκιας μαντζουράνας πάνω στα τσιμπήματα ή φροντίστε να έχετε σε ένα μπουκαλάκι λίγο έλαιο βάσης (jojoba, σιτέλαιο κ.λπ.), στο οποίο θα έχετε ρίξει μερικές σταγόνες αιθέριο έλαιο του φυτού. Μια άλλη πρακτική οδηγία για την ανακούφιση από τον κνησμό είναι επάλειψη με μαγειρική σόδα (3 κουταλιές σόδας σε μία κουταλιά νερό) ή τρίψιμο της περιοχής του τσιμπήματος με μια ασπιρίνη.
➤ Καλή λύση θεωρείται και το ελαιόλαδο. Απλώστε λίγο ελαιόλαδο στο σημείο που σας «τρώει» για να ενυδατώσετε την περιοχή.
➤ Ορισμένα, όμως, άτομα εμφανίζουν μεγαλύτερη ευαισθησία στο τσίμπημα κουνουπιών και μπορεί να σχηματισθεί μικρή φυσαλίδα, μεγαλύτερο από το σύνηθες ερύθημα (κοκκινίλα) και εντονότερο πρήξιμο. Σε αυτές τις περιπτώσεις χρειάζεται επάλειψη τοπικά με κορτιζονούχο κρέμα και, εάν απαιτηθεί, λήψη αντισταμινικών.
