Τριών μηνών η Κατερίνα Ευαγγελάτου βρέθηκε πρώτη φορά στην Επίδαυρο - σκηνοθετούσε ο πατέρας της, ο θρυλικός Σπύρος Ευαγγελάτος και πρωταγωνιστούσε η μητέρα της, η σπουδαία Λήδα Τασοπούλου.
Την πρώτη μέρα που πήγε στη Μόσχα για σπουδές τη συνέλαβαν ως Τσετσένα μαύρη χήρα. Σκηνοθετεί με την ίδια άνεση αρχαία τραγωδία, Μπρύχνερ και όπερα. Μόλις 40 ετών, η Κατερίνα Ευαγγελάτου είναι η νέα διευθύντρια του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. Η πρώτη γυναίκα στην ιστορία του θεσμού.
Η Κατερίνα Ευαγγελάτου ως πιτσιρίκα, θα μπορούσε να είναι η ηρωίδα ενός εφηβικού βιβλίου (η εμφάνισή της, τα μεγάλα μαύρα μάτια, τα μακριά κατάμαυρα μαλλιά θα ήταν ιδανικά και για την εικονογράφηση). Καμία ονειροπαρμένη αισιόδοξη Πολυάννα. Μόνο μια πιτσιρίκα, έφηβη, φοιτήτρια, που με άνετους δρασκελισμούς και απόλυτη φυσικότητα κινείτο σε ένα κόσμο μυθιστορηματικό και φρόντιζε μέσα σε αυτόν να δημιουργεί τους δικούς της νέους κόσμους. Το γεγονός ότι είναι η κόρη του Σπύρου Ευαγγελάτου και της Λήδας Τασοπούλου, η ανιψιά της διακεκριμένης μεσόφωνου Δάφνης Ευαγγελάτου, σημαίνει ότι γεννήθηκε σε μια συνθήκη εντατικά, εξαντλητικά, πολλαπλασιαστικά καλλιτεχνική. Δεν παγιδεύτηκε όμως σε αυτόν τον κόσμο, αλλά τον «κατοίκησε» με τον δικό της τρόπο.
Εγκληματολόγος ετών πέντε, Κατερίνα Ευαγγελάτου
Ηταν σχεδόν τριών μηνών όταν η μητέρα της την πήρε και κατέβηκαν στην Επίδαυρο, ενώ έκανε πρόβες σχεδόν αμέσως μετά το μαιευτήριο (γεννήθηκε στις 22 Μάη). Το Ξενία στην Επίδαυρο ήταν κάτι σαν την οικογενειακή παραθεριστική κατοικία, εκεί έπαιζε και μεγάλωνε (είναι γνωστό, τα παιδιά «μεγαλώνουν» κυρίως τα καλοκαίρια) με τους παππούδες να την προσέχουν και στο βάθος ως διαρκές φόντο τους γονείς της και κορυφαίους ηθοποιούς της γενιάς τους να ετοιμάζονται για την παράσταση. Στο σπίτι η κλασική μουσική ακουγόταν διαρκώς. Η γιαγιά, τής διάβαζε αλλόκοτα παραμύθια, σκοτεινές παιδικές ιστορίες, ενώ ο πατέρας της της έλεγε παραμύθια που έφτιαχνε εκείνη τη στιγμή, με έμφαση στο μυστήριο. Η μελαχρινή πρωτότοκη Κατερίνα, αποφάσισε λοιπόν να γίνει εγκληματολόγος.
Για χρόνια έψαχνε μυστήρια και μυστικά πίσω από κάθε πιθανή δράση, ενώ έπαιζε στα παρασκήνια και στα φουαγιέ –μια από τις πρώτες αναμνήσεις που έχει είναι να περιφέρεται στην μεγάλη κυκλική σκάλα και στο καφέ του θεάτρου Ολύμπια όταν στεγαζόταν εκεί η Εθνική Λυρική Σκηνή – ο πατέρας της ήταν διευθυντής και Πρόεδρος του οργανισμού για επτά χρόνια. Η ανάμνηση εστιάζει σε μια γευστική εμπειρία: στα μικρά τρίγωνα τοστ που προσέφερε το μπαρ. Ορμητικός Βάγκνερ, στιλπνός Τσαϊκόφσκι, θρύλοι του θεάτρου, μπαλαρίνες με πουέντ, βαρύτιμες βελούδινες αυλαίες και ένα κορίτσι με μεγάλα μαύρα μάτια να περνά μέσα από όλα αυτά, πάνω από όλα αυτά, χωρίς να χάνει ούτε ίχνος του σκέρτσου, της παιδικότητας.
Όταν η Κατερίνα Ευαγγελάτου ήθελε να γίνει τεχνοκράτισσα
Εξι ετών αντικατέστησε ένα παιδί που έπαιζε στους «Επιτρέποντες» του Μενάνδρου σε σκηνοθεσία του πατέρα της. Ηταν το 1985. Η παράσταση ανέβαινε στο Αρχαίο Ωδείο Πάτρας. Ακουσε ότι το κοριτσάκι αδιαθέτησε και προσφέρθηκε να παίξει στον βουβό ρόλο της. Πλάι στην μητέρα της. Αυτό που ξεκίνησε ως παιχνίδι και παιδικός αυθορμητισμός, έγινε μια στιγμή της ζωής της μια ηλεκτρισμένη στιγμή που δεν θα ξεχάσει ποτέ. Ακόμα και τώρα μπορεί να νιώσει το σκίρτημα της εξάχρονης πλάι –και όχι τη σκιά- της μητέρας-σταρ του θεάτρου.
Αρχισε να γοητεύεται με την ιδέα της υποκριτικής, όμως η ανάγκη για ανακάλυψη και μυστήριο συνέχισε να υπάρχει μετουσιωμένη σε αγάπη για την αρχαιολογία.
Στην όπερα Περμ στη Ρωσία, φωτογραφίες του Πάτροκλου Σκαφίδα
Εγκληματολόγος, ηθοποιός, αρχαιολόγος και κάπου εκεί στο Λύκειο, ως επαναστατημένη έφηβη απέναντι στον ποταμό τέχνης που την περικύκλωνε, ανακοίνωσε στους έκπληκτους γονείς ότι αποφάσισε να ασχοληθεί με τη διαφήμιση «ήθελα να γίνω τεχνοκράτισσα». Ένα κορίτσι τυφώνας, χαρισματικό, άριστη μαθήτρια (ναι, σπασικλάκι) στη σχολή Μωραϊτη. Η επανάσταση δεν κράτησε πολύ: Πέρασε στη Φιλοσοφική Σχολή ( ένιωθε ότι θα πεθάνει από βαρεμάρα), ταυτόχρονα μπήκε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θέατρου (αποφοίτησε με άριστα). Ηταν σαφές: ο δρόμος της ήταν στο θέατρο.
Όταν έχεις αυτούς τους γονείς, όταν έχεις τον σπουδαίο Λευτέρη Βογιατζή από παιδί να σου μιλά, να σε τροφοδοτεί, είναι προφανές πως αποκτάς αυτό το «μέταλλο»: γίνεσαι άνθρωπος του θεάτρου. «Αυτοί οι άνθρωποι, ο πατέρας μου, ο Λευτέρης, δεν μιλούσαν ως αυθεντίες, δεν έλεγαν “εμένα να ακούς”. Aν τους ρωτούσα μου μιλούσαν μέσα από μια διαδικασία διαλόγου. Κάτι σαν Μαιευτική. Δεν σου επέβαλλαν τίποτα. Ηταν πραγματικά σπουδαίοι» λέει. Ακολούθησαν μεταπτυχιακές σπουδές στο Λονδίνο, στο Μiddlesex, και στη Μόσχα –μιλά άπταιστα ρωσικά, αγγλικά και γαλλικά.
Η σύλληψη στη Μόσχα επειδή έμοιαζε με Τσετσένα
Εκεί, πρώτη μέρα που έχει φτάσει στη Μόσχα, έχει ανοίξει τη βαλίτσα και φεύγει για την αγορά, για ένα μεγάλο κεντρικό σούπερ μάρκετ. Με το που μπαίνει στο χώρο και κλείνουν πίσω της οι πόρτες νιώθει κάτι να την σπρώχνει. Και μετά ένας εκκωφαντικός θόρυβος. Ολοι βρέθηκαν στο πάτωμα. Ηταν το ωστικό κύμα από μια επίθεση αυτοκτονίας που είχε γίνει λίγα μέτρα παραπέρα, πλάι στο σταθμό του μετρό από Τσετσένο αυτονομιστή. Μια μέρα που δεν είχε μαζί της ταυτότητα, έτσι όπως την είδαν μελαχρινή και λεπτή την συνέλαβαν επειδή έμοιαζε με Τσετσένα μαύρη χήρα. Εκλιπαρούσε τους αστυνομικούς να την αφήσουν να επικοινωνήσει με την πρεσβεία για να επιβεβαιώσουν ότι είναι Ελληνίδα φοιτήτρια. Ηταν ανένδοτοι.
Καθώς καθόταν στο περιπολικό με έναν αστυνομικό ενώ έξω γίνονταν και άλλες συλλήψεις, συνέχισε την προσπάθεια να τον πείσει. Και τότε αυτός, της είπε «αλήθεια; Είσαι Ελληνίδα; Πες μου λοιπόν τους πρώτους στίχους της Οδύσσειας». Και όταν αυτή άρχισε ορμητικά και απεγνωσμένα να τους απαγγέλει, αυτός συνέχισε μαζί της και πείστηκε ότι ήταν Ελληνίδα. Είχε σπουδάσει αρχαία ελληνικά, λάτρευε τον ελληνικό πολιτισμό. Ο Ομηρος την έσωσε από τα κρατητήρια και τις ανακρίσεις σε μια εποχή που η Ρωσία σαρωνόταν από επιθέσεις αυτοκτονίας.
Οι ανελέητες, απανωτές απουσίες
Η Κατερίνα Ευαγγελάτου είναι αυτό το κράμα υψηλής, αδιάλειπτης, εντατικής σχέσης με την τέχνη, ατρόμητων περιηγήσεων, περιστατικών που θα την έκαναν ηρωίδα σε κάποιες από τις ιστορίες μυστηρίου που αγαπούσε από παιδί. Πριν τα 40 της χρόνια σκηνοθέτησε δεκάδες παραστάσεις στην Ελλάδα, στην όπερα του Περμ στη Ρωσία, στη Γερμανία. Το καλοκαίρι αυτό θα κάνει την πρώτη της μεγάλη οπερατική σκηνοθεσία για το Ηρώδειο για λογαριασμό της Λυρικής: Ριγκολέτο.
Είχε την ευλογία να μεγαλώσει με αυτούς του γονείς, την ευκαιρία να γνωρίσει στο μεδούλι του τον κόσμο του θεάτρου και να μπει σε αυτόν πάνοπλη. Δοκιμάστηκε όμως σκληρά στη ζωή της. Ανελέητα χτυπήθηκε προσωπικά από καθοριστικές απώλειες: πρώτα η μητέρα της η Λήδα πολύ, μετά ξαφνικά ο αδελφός της, στο τέλος ο πατέρας της. Συνεχείς, δυσβάσταχτες απουσίες. Δυνατή, στάθηκε στα πόδια της και συνέχισε την πορεία της χωρίς παύσεις, ή ψυχολογικές εξάρσεις που θα επηρέαζαν τη δουλειά της. Χωρίς να κλαφτεί και να διεκδικήσει το παραμικρό μέσα από ένα διαρκές πένθος της.
Περήφανη. Χαλυβδωμένη. Η Κατερίνα Ευαγγελάτου είναι εργάτης του θεάτρου, σκάβει βαθιά, σκάβει εντατικά, τίποτα δεν ανακόπτει τον ρυθμό της.
Και για αυτό, αυτή η νέα, τόσο όμορφη γυναίκα, που αγαπά τη μόδα και το παιχνίδι μαζί της, είναι ταυτόχρονα απαιτητική, επίμονη, ακόμα και σκληρή αν χρειαστεί ως σκηνοθέτης. Οι συνεργάτες της ξέρουν ότι μαζί της θα είναι σαν να πηγαίνουν στρατό και συνάμα σαν να ανακαλύπτουν νέα νησιά, νέους τόπους. Πειθαρχημένη, χωρίς να χάνει την τρυφερότητά της. Δεν χάνει το διαρκές μεγάλο φωτεινό χαμόγελό της, το ενδιαφέρον της για τους ανθρώπους, για αυτό που τους κινεί. Αν και δεν θα διστάσει να βάλει τις φωνές, με αυτή τη χαρακτηριστική, διακριτική βραχνάδα της.
Τι σηματοδοτεί η Κατερίνα Ευαγγελάτου για το Φεστιβάλ και ο πρωθυπουργός
Η απόφαση της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη να αναθέσει σε αυτή τη γοητευτική, τόσο νέα αλλά και ήδη με τόσο βαρύ βιογραφικό (συνοδεύει την ανακοίνωση του υπουργείου) τη διεύθυνση του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, πέρα από την προφανή ικανότητα να καλύψει τις προδιαγραφές και τις ανάγκες του χώρου, φέρει και πολλούς συμβολισμούς. Μια νέα γυναίκα, με εξαιρετικές σπουδές που έχει δουλέψει εντατικά, στη διοίκηση ενός θεσμού που έχει δει ως τώρα μόνο άνδρες διευθυντές, και αυτοί άνω των 50 ετών. Η επιλογή της γίνεται σε μια στιγμή κρίσιμη για το Φεστιβάλ καθώς τροχοδρομεί σε νέα εποχή, μετά την καταιγίδα της εκδίωξης του Γιώργου Λούκου, το φιάσκο του Γιαν Φαμπρ, τη νηνεμία και από την επιστροφή στην ομαλότητα του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου που περιμένει να ενημερώσει για τα πάντα και να καλοδεχθεί ως διάδοχό του την Κατερίνα Ευαγγελάτου.
Η εξωστρέφεια, η διεθνής απήχηση, η ποιότητα, αλλά και η διαρκής σύνδεση με την αρχαία δραματουργία είναι στα ζητούμενα της θέσης που ανέλαβε η Κατερίνα Ευαγγελάτου. Μένει να αποδειχθεί αν και ως μάνατζερ έχει την πίστη και την πυγμή που έχει ως σκηνοθέτης. Την στοχοπροσήλωση. Αν η τεχνοκράτισσα των εφηβικών χρόνων συνομιλήσει και συνυπάρξει ιδανικά με τη δημιουργό. Πληροφορίες του iefimerida.gr αναφέρουν ότι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δεν ήταν απλώς ενημερωμένος για την επιλογή, αλλά την έχει ήδη συναντήσει πριν την επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού.
