Μια νομαδική αυτοκρατορία κυριάρχησε στις ασιατικές στέπες για τρεις αιώνες από το 200 π.Χ., εμπορευόμενη αγαθά στον Δρόμο του Μεταξιού, χτίζοντας περίτεχνους τάφους για τους νεκρούς της και κατακτώντας μακρινές χώρες με άλογα.Γνωστή ως Xiongnu – (Σιονγκνού), η αυτοκρατορία ήρθε σε σύγκρουση με τη μεγάλη αντίπαλη αυτοκρατορική Κίνα, η οποία οδήγησε στην κατασκευή του Σινικού Τείχους, τμήματα του οποίου στέκονται ακόμη και σήμερα.
Μια διεθνής ομάδα επιστημόνων ολοκλήρωσε μια γενετική έρευνα σε δύο νεκροταφεία κατά μήκος των δυτικών συνόρων της αυτοκρατορίας των Σιονγκνού στη σημερινή Μογγολία: ένα νεκροταφείο αριστοκρατικής ελίτ στο Ταχιλτίν Χοτγκόρ και ένα τοπικό νεκροταφείο ελίτ στο Σομπουζίν Μπελτσίρ.
Οι επιστήμονες ταυτοποίησαν τα γονιδιώματα 17 ατόμων που είχαν ταφεί στα δύο νεκροταφεία και διαπίστωσαν ένα «εξαιρετικά υψηλό» επίπεδο γενετικής ποικιλομορφίας, γεγονός που καθιστά πιθανό ότι η αυτοκρατορία ήταν πολυεθνική, πολυπολιτισμική και πολύγλωσση, σύμφωνα με τη νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε την Παρασκευή στο περιοδικό Science Advances.
Η γενετική ποικιλομορφία εντοπίστηκε μέσα σε μεμονωμένες κοινότητες, γεγονός που υποδηλώνει ότι η αυτοκρατορία δεν ήταν απλώς ένα συνονθύλευμα ομοιογενών ομάδων που ενώνονταν από έναν κοινό σκοπό.
«Τώρα έχουμε μια καλύτερη ιδέα για το πώς οι Σιονγκνού επέκτειναν την αυτοκρατορία τους ενσωματώνοντας ανομοιογενείς ομάδες και αξιοποιώντας το γάμο και τη συγγένεια στην οικοδόμηση της αυτοκρατορίας», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Τσουνγκγουόν Τζονγκ, αναπληρωτής καθηγητής βιολογικών επιστημών στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σεούλ, σε δελτίο τύπου.
Από τους μεμονωμένους τάφους που μελετήθηκαν, εκείνοι με το υψηλότερο κύρος ανήκαν σε γυναίκες, γεγονός που υποδηλώνει ότι έπαιζαν ιδιαίτερα ισχυρό ρόλο στην κοινωνία των Σιονγκνού. Τα περίτεχνα φέρετρα περιείχαν χρυσά εμβλήματα του ήλιου και της σελήνης που ήταν σύμβολα εξουσίας των Σιονγκνού. Ένας τάφος περιείχε τα λείψανα έξι αλόγων και ενός άρματος.
«Αυτές οι γυναίκες της αριστοκρατικής τάξης κατείχαν τα υλικά όχι μόνο για την επίδειξη της θέσης τους (π.χ. ζώνες και περιδέραια) αλλά και για την άσκηση της εξουσίας, όπως τα αντικείμενα κύρους για τη φιλοξενία πολιτικοποιημένων γιορτών», δήλωσε ο Μπράιαν Μίλερ, αρχαιολόγος του έργου της μελέτης και επίκουρος καθηγητής τέχνης και αρχαιολογίας της Κεντρικής Ασίας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν.
«Τους τιμούσαν ιδιαίτερα με άφθονες προσφορές από όλους όσοι παρευρίσκονταν στις κηδείες τους, γεγονός που αποδεικνύει τη συνεχή κοινωνική τους σημασία μέσα στις κοινότητές τους καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους», δήλωσε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Η μελέτη αποκάλυψε επίσης πληροφορίες για τη ζωή των παιδιών των Σιονγκνού. Τα έφηβα αγόρια, όπως και οι άνδρες, θάβονταν με τόξα και βέλη. Τα αγόρια κάτω των 11 ετών δεν θάβονταν.
«Τα παιδιά έτυχαν διαφορετικής νεκρικής μεταχείρισης ανάλογα με την ηλικία και το φύλο, δίνοντας ενδείξεις για τις ηλικίες στις οποίες αποδίδονταν το φύλο και η ιδιότητα στην κοινωνία των Σιονγκνού», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Κριστίνα Γουόρινερ, αναπληρώτρια καθηγήτρια ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και επικεφαλής της ομάδας στο Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ για την Εξελικτική Ανθρωπολογία.
Η Ούρσουλα Μπρόσεντερ, προϊστορική αρχαιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Βόννης, δήλωσε ότι η έρευνα παρέχει βαθύτερη εικόνα του κοινωνικού ιστού και της κοινωνίας των Σιονγκνού χρησιμοποιώντας τη γενετική ως εργαλείο.
“Είμαι ενθουσιασμένη να δω περισσότερες μελέτες αυτού του είδους στο μέλλον”, δήλωσε η Μπρόσεντερ, η οποία δεν συμμετείχε στην τελευταία έρευνα. «Δεδομένου ότι ήμουν μια από τους επιστήμονες που επεσήμαναν ότι οι ώριμες γυναίκες θάβονταν με τα πιο διάσημα αντικείμενα, είμαι ενθουσιασμένη που βλέπω ότι η γενετική επιβεβαιώνει αυτή την άποψη”.
Η Μπρόσεντερ πρόσθεσε ότι οι Σιονγκνού είχαν συχνά παρεξηγηθεί επειδή οι περισσότερες πληροφορίες για το καθεστώς αυτό, και για άλλα που προέρχονταν από την ευρασιατική στέπα, προέρχονται από κείμενα της αυτοκρατορικής Κίνας και της αρχαίας Ελλάδας, όπου οι νομαδικοί κτηνοτρόφοι σε μεγάλο βαθμό θεωρούνταν κατώτεροι.
Ισχυρή κληρονομιά
Οι Σιονγκού άφησαν μια ισχυρή κληρονομιά που ενέπνευσε μεταγενέστερα νομαδικά καθεστώτα που προέρχονταν από τις ευρασιατικές στέπες, όπως οι Μογγόλοι και ο Τζένγκις Χαν, δήλωσε ο Μίλερ.
«Σιονγκνού» ήταν το όνομα μιας δυναστείας και όχι ενός λαού καθαυτού, αλλά αυτό το δυναστικό καθεστώς επηρέασε σε μεγάλο βαθμό τους λαούς εντός της επικράτειάς του και άφησε μια ισχυρή κληρονομιά στην Ευρασία», δήλωσε.
«Πολλές μεταγενέστερες ομάδες οικειοποιήθηκαν το ισχυρό όνομα Σιόνγκνου (ή Χούννου) καθώς εγκαθίδρυσαν τα δικά τους καθεστώτα, οδηγώντας στη διαιώνιση των λεγόμενων «Ουννικών» οντοτήτων ακόμη και μέχρι εκείνη του Αττίλα και των Ούννων στις παρυφές της Ευρώπης αιώνες μετά το τέλος των Σιονγκνού στην εσωτερική Ασία.
«Και αυτή την ισχυρή κληρονομιά πήραν οι Μογγόλοι όταν δημιούργησαν τη δική τους αυτοκρατορία αρκετούς ακόμη αιώνες αργότερα».
Πηγή: CNN
