Στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Πολιτιστικό Κέντρο Αστρομερίτη, στο πλαίσιο της 37ης Αντικατοχικής Πορείας Μόρφου, ο Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης διαβεβαίωσε ότι «δοκιμάσαμε και θα επιμένουμε στην προσπάθεια για λύση», δηλώνοντας βέβαιος ότι μετά τις προεδρικές εκλογές θα υπάρξει νέα προσπάθεια για λύση.
Εξέφρασε περαιτέρω την ελπίδα ότι στη νέα προσπάθεια θα υπάρξει επαρκής προετοιμασία μια διάσκεψης και πρωτίστως να προσέξουν εκείνοι που, παραπληροφορώντας τον ΓΓ του ΟΗΕ, οδήγησαν στα αδιέξοδα.
Κατά την ομιλία του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε πως στο Κραν Μοντάνα δεν επιτεύχθηκε λύση λόγω της τουρκικής αδιαλλαξίας και διατύπωσε σειρά ερωτημάτων προς τον διεθνή παράγοντα σε ό,τι αφορά τη λογική βάση στις θέσεις της ε/κ πλευράς.
Αφού αναφέρθηκε σε προσπάθεια ισλαμοποίησης των κατεχομένων, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επαναβεβαίωσε τους Μορφίτες ότι δεν πρόκειται να αποδεχθεί λύση χωρίς την επιστροφή της Μόρφου.
Συγκεκριμένα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατία παρατήρησε ότι οι ίδιοι οι Τουρκοκύπριοι καταγγέλλουν τα όσα συμβαίνουν στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, προσθέτοντας ότι ήδη η δημογραφική σύνθεση της τουρκοκυπριακής κοινότητας αλλοιώνεται σταδιακά και το κατεχόμενο τμήμα της πατρίδα μας ισλαμοποιείται.
Ανέφερε ότι επίτροποι επίβλεψης της Παιδείας και της νεολαίας, των θρησκευτικών θεμάτων διορίζονται κατευθείαν από την Τουρκία που αν ήταν καλής πίστεως, θα τηρούσε αυτά που είχαν συμφωνηθεί και εφαρμόζονται για χρόνια, όπως η λειτουργία στον Άγιο Μάμα. Σημείωσε περαιτέρω την απόφαση να επιβάλλονται «δασμοί» επί της βοήθειας που στέλλεται στους εγκλωβισμένους, κατά παράβαση της συμφωνίας της Γ’ Βιέννης.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι ο διάλογος θα επαναρχίσει. «Δοκιμάσαμε και δοκιμάζουμε και επιμένουμε και θα επιμένουμε στον ειρηνικό διάλογο (για μια λύση) βασισμένη στις αρχές και αξίες των ΗΕ, στις αρχές και αξίες του ευρωπαϊκού κεκτημένου», πρόσθεσε και δήλωσε βέβαιος πως μετά τις προεδρικές εκλογές θα δοθεί και πάλι η ευκαιρία.
Ταυτόχρονα, τόνισε ότι επιμένει πως «αυτή τη φορά θα πρέπει προτού μεταβούμε σε μια νέα σύνοδο να αναλάβουν τις ευθύνες τους εκείνοι που παραπληροφορώντας ακόμα και τον ΓΓ του ΟΗΕ μάς οδήγησαν στα παρόντα αδιέξοδα».
«Εκείνο που θέλουμε είναι αυτή τη φορά ο διεθνής παράγοντας, τα Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, να διαδραματίσουν τον ρόλο της προετοιμασίας μιας νέας διάσκεψης για την Κύπρο, ώστε να μην αντιμετωπίσουμε το ίδιο φαινόμενο, σε μια μέρα να επιδιώκεται να διασφαλιστεί αν η Τουρκία εννοεί την κατάργηση των εγγυήσεων από την πρώτη μέρα, αν είναι μετά 15 χρόνια με απλά τη ρήτρα της αναθεώρησης, αν επιμένει στη στρατιωτική βάση και τη μόνιμη παρουσία 1800 στρατιωτών στο υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση μέρος, αν και εφόσον πετύχουμε αυτό που για 43 χρόνια αγωνιζόμαστε να πετύχουμε», συνέχισε.
Απευθυνόμενος «τόσο στον διεθνή παράγοντα αλλά και σε όσους του αποδίδουν ευθύνη για το ανεπιτυχές αποτέλεσμα, χωρίς καμιά πρόθεση αντιπαράθεσης - διότι κατά κύριο λόγο αφορά τους τρίτους που μας παρακολουθούν, τον διεθνή οργανισμό, τους φίλους που είναι παρόντες, και θα μεταφέρουν τα μηνύματα» υπέβαλε τα ακόλουθα ερωτήματα:
Ρώτησε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης αν είναι ακραίο ή υπερβολή να επιδιώκεται η εγκαθίδρυση ενός ανεξάρτητου και κυρίαρχου κράτος, χωρίς ξένες εγγυήσεις, χωρίς δικαιώματα παρέμβασης από μια τρίτη χώρα και απαλλαγμένο από την κατοχή, από την παρουσία κατοχικών στρατευμάτων και αν είναι παράλογο να υποστηρίζεται η εγκαθίδρυση ενός κανονικού κράτους, όπου όλες οι αποφάσεις θα λαμβάνονται μόνο από τους πολίτες του;
Διερωτήθηκε περαιτέρω αν είναι αδικαιολόγητο ένα κράτος μέλος της ΕΕ να συμμετέχει αποτελεσματικά στη λήψη αποφάσεων μέσα στην ΕΕ και αν είναι αβάσιμο να οραματιζόμαστε την κατάργηση της αναχρονιστικής Συνθήκης Εγγυήσεων και την καθιέρωση ή την αντικατάσταση ενός αναχρονιστικού συστήματος με σύγχρονες ισχυρές εγγυήσεις που μπορούν να παραχωρηθούν από τα Ηνωμένα Εθνη, την ΕΕ, τους μηχανισμούς που προβλέπει ο Χάρτης των ΗΕ, ή η ιδρυτική πράξη εγκαθίδρυσης της ΕΕ;
Συνεχίζοντας, είπε αν είναι παράδοξο να απορρίπτεται η επιμονή της Τουρκίας να αναλάβει τον ρόλο του επιτηρητή και του κράτους που θα υλοποιήσει τις πρόνοιες της λύσης και αν υπάρχει σύνταγμα ομοσπονδιακού κράτους που να προνοεί ότι για κάθε απόφαση σε ομοσπονδιακό επίπεδο απαιτείται τουλάχιστον μια θετική ψήφος από τα μέλη του κράτους, και πώς μπορεί να λειτουργήσει ένα κράτος, μια Κυβέρνηση όταν για να πάρει αποφάσεις χρειάζεται μια τουλάχιστον θετική ψήφο από το ένα των μερών που εξαρτάται απόλυτα από την Τουρκία;
Εκείνο που θέλουμε είναι αυτή τη φορά ο διεθνής παράγοντας, τα Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, να διαδραματίσουν τον ρόλο της προετοιμασίας μιας νέας διάσκεψης για την Κύπρο, ώστε να μην αντιμετωπίσουμε το ίδιο φαινόμενο, σε μια μέρα να επιδιώκεται να διασφαλιστεί αν η Τουρκία εννοεί την κατάργηση των εγγυήσεων από την πρώτη μέρα, αν είναι μετά 15 χρόνια με απλά τη ρήτρα της αναθεώρησης, αν επιμένει στη στρατιωτική βάση και τη μόνιμη παρουσία 1800 στρατιωτών στο υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση μέρος, αν και εφόσον πετύχουμε αυτό που για 43 χρόνια αγωνιζόμαστε να πετύχουμε.
«Για ένα θέλω να σας βεβαιώσω, πως γνωρίζω, όπως είπα κατ’ επανάληψη, τα όρια που η εθνική αξιοπρέπεια υπαγορεύει και επιβάλλει. Τα όρια του συμβιβασμού. Ναι, να ανταποκριθούμε και στις ανησυχίες των Τουρκοκυπρίων. Για αυτό και εκείνο που λέγεται μηδέν εγγυήσεις μηδέν στρατεύματα είναι ένα σκέλος που έχει τη σημασία του. Διότι λέμε όχι σε τουρκικές εγγυήσεις και όχι σε τουρκικά στρατεύματα. Αλλά δεν παραγνωρίζουμε τις ανησυχίες των Τουρκοκυπρίων στα θέματα ασφάλειας. Έχουμε προτείνει μια ολοκληρωμένη στρατηγική ασφάλειας για το νέο υπό μετεξέλιξη κράτος. Έχουμε προνοήσει για την παρουσία αστυνομικής δύναμης, έχουμε προνοήσει την ενεργοποίηση των προνοιών του κεφαλαίου 7 του χάρτη των ΗΕ, των προνοιών του άρθρου 2 της συμφωνίας εγκαθίδρυσης της ΕΕ. Έχουμε προτείνει όλα εκείνα τα οποία δεν θα επιτρέψουν σε κανένα να ανησυχεί από τούδε και στο εξής, αλλά και ένα μηχανισμό επιτήρησης της υλοποίησης των όσων θα έχουν συμφωνηθεί».
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επανέλαβε ότι παραμένει σταθερός στις επίμονες προσπάθειες που καταβάλλει προκειμένου να επιτευχθεί μία δίκαιη, βιώσιμη, λειτουργική λύση, η οποία κάτω από συνθήκες ασφάλειας θα οδηγεί στην επανένωση της πατρίδος μας και την απαλλαγή της από την απαράδεκτη παρούσα κατάσταση πραγμάτων.
Συνεχίζοντας αφού ανέφερε ότι κάθε φορά που προσερχόταν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, εκείνο που πρότασσε, είναι το συμφέρον της πατρίδος μας, που λέει ότι μια λύση θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις αξιώσεις των Ελληνοκυπρίων και να μην παραγνωρίζει και τις ανησυχίες των Τουρκοκυπρίων, διαβεβαίωσε ότι θα συνεχίσει να πράττει το ίδιο και στις επόμενες των ευκαιριών που θα μας δοθούν.
Λέγοντας ακόμα ότι επιδιώκεται ένα σχέδιο που θα αποτελεί μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, σε ένα ομοσπονδιακό κράτος που θα σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες του συνόλου των νόμιμων πολιτών, διασφαλίζοντας τη μόνιμη σταθερότητα και ειρηνική συμβίωση Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, μέσω προνοιών που θα το καθιστούν βιώσιμο και λειτουργικό και απαλλαγμένο από τις εξαρτήσεις τρίτων κρατών, πρόσθεσε ότι ο νέος γύρος συνομιλιών που ξεκίνησε τον Μάιο του 2015 και κλιμακώθηκε τον Ιούλιο του 2017 στο Κραν Μοντανά, κατέληξε σε αδιέξοδο, που οφείλεται στην τουρκική αδιαλλαξία, (στην Τουρκία), η οποία, αντί να είναι θετικά διακείμενη στην εγκαθίδρυση ενός πραγματικά ανεξάρτητου, κυρίαρχου και φυσιολογικού κράτους, μέσα από τις πρόνοιες της ή μέσα από τις αξιώσεις της στόχευε στο να υποβαθμίσει την Κύπρο σε μια χώρα επιρροής της Τουρκίας.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης παρατηρώντας ότι η στάση της Τουρκίας δεν περιορίστηκε στις πιο πάνω απαράδεκτες αξιώσεις, αλλά επεκτάθηκε και στο κεφάλαιο των εδαφικών αναπροσαρμογών και πάλι σε αντίθεση με το πλαίσιο Γκουτέρες, στο οποίο υπήρχε ρητή αναφορά πως η Τουρκία και η τουρκοκυπριακή πλευρά θα πρέπει να ανταποκριθούν, στα πλαίσια των εδαφικών αναπροσαρμογών, στις εγειρόμενες ανησυχίες και ευαισθησίες της ελληνοκυπριακής πλευράς.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επανέλαβε ότι έχει μεταφέρει πολλάκις σε όλους τους συνομιλητές μου και όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, το αυτονόητο, δηλαδή πως μεταξύ των περιοχών που θα είναι υπό επιστροφή δεν μπορεί παρά να περιλαμβάνεται και η Μόρφου και ότι σε αντίθετη περίπτωση δεν νοείται επίτευξη λύσης.
