Χθες ξεκίνησαν οι κοινές ναυτικές ασκήσεις Ρωσίας και Κίνας στην Βαλτική θάλασσα και στέλνουν ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς την Δύση.
Οι δυο χώρες εμφανίζονται πρόθυμες να ενισχύσουν όχι μόνον τους διπλωματικούς τους δεσμούς αλλά και τη στρατιωτική τους συνεργασία.
Για την Κίνα η συμμετοχή της με ένα καταδρομικό, μία φρεγάτα κι ένα πλοίο εφοδιασμού στην άσκηση με την επωνυμία «Θαλάσσια Συνεργασία 2017» αποτελεί, σύμφωνα με αναλυτές, μια ακόμη επίδειξη των γεωπολιτικών της φιλοδοξιών και της επιθυμίας να αυξήσει την επιρροή της διεθνώς.
Η έμφαση που δίνει το Πεκίνο στην ενίσχυση του πολεμικού του ναυτικού αποδεικνύει ότι η κινεζική ηγεσία έχει αντιληφθεί ότι για να εξελιχθεί η χώρα σε παγκόσμια δύναμη, θα πρέπει πρώτα να γίνει ναυτική δύναμη.
Για τη Ρωσία τα κοινά ναυτικά γυμνάσια αποτελούν μια συνέχιση της επιθετικής εξωτερικής της πολιτικής και μια επίδειξη δύναμης ανοικτά των ακτών της Βαλτικής, εκεί όπου είναι εντονότεροι οι φόβοι για τις επεκτατικές διαθέσεις της Μόσχας.
Προ διετίας η Κίνα δημοσίευσε μια Λευκή Βίβλο όπου υπογραμμίζει τη σημασία του ναυτικού για το μέλλον της χώρας: «Είναι απαραίτητο για την Κίνα να αναπτύξει μια σύγχρονη ναυτική δομή στρατιωτικής ισχύος ανάλογης των εθνικών συμφερόντων ασφάλειας και ανάπτυξης [...] ώστε να παρέχει στρατηγική υποστήριξη για την αναδειχθεί σε ναυτιλιακή δύναμη».
Σύμφωνα με μελέτη που εκπόνησε για λογαριασμό του Κογκρέσου ο ειδικός σε ναυτικές υποθέσεις Ρόναλντ Ο’ Ρουρκ, η Κίνα έχει μια σειρά στρατηγικών στόχων για το ναυτικό της, που περιλαμβάνουν:
την πιθανότητα στρατιωτικής επέμβασης στην Ταϊβάν
την υπεράσπιση των διεκδικήσεών της στη Νότια Σινική Θάλασσα
την εποπτεία της ΑΟΖ της
την αντικατάσταση της επιρροής των ΗΠΑ στο δυτικό Ειρηνικό
την επιβεβαίωση του ρόλου της Κίνας ως παγκόσμιας δύναμης
Ορισμένοι απ’ τους στόχους αυτούς θα είναι εφικτοί για την Κίνα μόνον εάν αναπτύξει μια ναυτική δύναμη ικανή να επιχειρεί σ’ ολόκληρη την υφήλιο. Η μόνη χώρα που διαθέτει τέτοιο ναυτικό αυτή τη στιγμή είναι οι ΗΠΑ, καθώς η ακτίνα δράσης των ναυτικών δυνάμεων Κίνας και Ρωσίας περιορίζεται κοντά στις ακτογραμμές τους. Γι’ αυτό και η Κίνα επενδύει τόσο πολλά στο ναυτικό σε σύγκριση με την πολεμική της αεροπορία και τον στρατό ξηράς.
Όμως παρά τις προσπάθειες εκσυγχρονισμού των τελευταίων ετών αναλυτές θεωρούν ότι το πολεμικό ναυτικό της Κίνας εμφανίζει αδυναμίες σε τομείς, όπως οι κοινές επιχειρήσεις με άλλα σώματα των ενόπλων της δυνάμεων, ο ανθυποβρυχιακός πόλεμος, ενώ επισημαίνουν την εξάρτηση από ξένους προμηθευτές αναφορικά με ορισμένα εξαρτήματα των πλοίων και τη στόχευση μεγάλου βεληνεκούς.
Παρά τα τεράστια κεφάλαια που επενδύει για την ανάπτυξη των ναυτικών της δυνάμεων η Κίνα εξακολουθεί να υπολείπεται των ΗΠΑ. Ναυπήγησε μεν το πρώτο της αεροπλανοφόρο το 2012, αλλά το πλοίο βασίζεται σε σοβιετικό μοντέλο της δεκαετίας του 1980, ενώ οι ΗΠΑ αναπτύσσουν μια νέα γενιά αεροπλανοφόρων, περιλαμβανομένου του USS Gerald Ford, που κόστισε 13 δισ δολάρια.
Η Κίνα διαμαρτύρεται τακτικά για τις αμερικανικές ναυτικές ασκήσεις, που διεξάγονται υπό το δόγμα της «διατήρησης της ελευθερίας των θαλασσών», το οποίο προβλέπει τη διέλευση αμερικανικών πλοίων από διεθνή ύδατα.
Πριν από έναν χρόνο ο τότε υπουργός Άμυνας της Γαλλίας, Ζαν Υβ Λεντάίριν είχε πει ότι πολεμικά πλοία της ΕΕ θα μπορούσαν να διεξάγουν περιπολίες σε διεθνή ύδατα στη Νότια Σινική Θάλασσα κι ίσως η συμμετοχή της Κίνας στα ναυτικά γυμνάσια στη Βαλτική Θάλασσα θα μπορούσαν να εκληφθούν ως αντίποινα. Η ειρωνεία της υπόθεσης είναι ότι η Κίνα επικαλείται τώρα για τη διέλευση των πολεμικών της πλοίων στη Βαλτική Θάλασσα τους ίδιους διεθνείς κανόνες που απορρίπτει στη Νότια Σινική Θάλασσα.
