Παρασκευή 19 Απριλίου 2024 -

Ταξίδι στην παράδοση: Όταν τα ματωμένα σεντόνια έβγαιναν φόρα παρτίδα για να διασφαλίσουν την τιμή της γυναίκας



Παλαιότερα, η άποψη για τον έρωτα, ήταν ότι ο έρωτας, δεν μπορεί, παρά να έχει έναν και μοναδικό άνθρωπο ως αποδέκτη. Υπήρχε η κοινή πεποίθηση ότι ο ένας και μοναδικός μπορεί να σε κυριαρχήσει για να σε παντρευτεί. Μέσα λοιπόν σε αυτά τα πλαίσια, το να ερωτευόταν κάποιος ή κάποια για δεύτερη φορά συνιστούσε απίστευτο ηθικό λάθος.

Σύμφωνα με την παράδοση, τη δημοτική ποίηση και τα τραγούδια τους, οι άνθρωποι ερωτεύονταν, λάτρευαν τον ενθουσιασμό της αναζήτησης του άλλου, το πάθος και τη μαγεία, και μισούσαν την ανασφάλεια, την αβεβαιότητα και την απομυθοποίηση. Ερωτεύονταν για να ζήσουν την αμοιβαιότητα, για να πραγματοποιήσουν το όνειρο τους, για να βιώσουν την αγωνία και το απρόβλεπτο, για να κάνουν τη ζωή τους όμορφα πολύπλοκη. Ήξερε κανείς πως είναι ερωτευμένος, όταν δύο πράγματα τον συνέτριβαν. Η παρουσία του (της) και η απουσία του (της).

Όμως τα πράγματα δεν κυλούσαν πάντα ευνοϊκά για τους ερωτευμένους νέους και νέες. Οι περισσότεροι γάμοι γίνονταν με το στανιό. Πολλοί έρωτες έμειναν ανικανοποίητοι και πολλά όνειρα έμειναν όνειρα. Άλλοτε ο μονολιθισμός των γονέων που αποφάσιζαν στυγνά το γάμο των παιδιών τους ερήμην τους, άλλοτε η αθέτηση της υπόσχεσης από τον αγαπημένο προς την κοπέλα που τον εμπιστεύτηκε και του "δόθηκε", εξέθρεψαν διάφορες προλήψεις γύρω από τον έρωτα και τον γάμο.

Οι ερωτικές απογοητεύσεις και η πίστη ότι, στη ζωή ανήκουμε σε ένα και μόνο πρόσωπο, σ' αυτό που του πρωτοδοθήκαμε στο όνειρο της πρώτης και παντοτινής αγάπης, είχε οδηγήσει αρκετές γυναίκες στο να μη παντρευτούν ποτέ.  Σπάνια μια γυναίκα αποτολμούσε να παντρευτεί αν ήταν ήδη διακορευμένη. Το έθιμο του να απλώνεται στη βεράντα το λευκό νυφικό σεντόνι με το αίμα της αγνότητας της, αποτελούσε δικλίδα ασφαλείας για το ότι η νύφη δεν ήταν "μαγαρισμένη" και αναχαιτιστικός παράγοντας στο να προβεί σε γάμο μια μη παρθένα.

Η Ελλάδα σε όλες τις περιοχές της είχε αυστηρά και συντηρητικά ήθη. Η τιμή της γυναίκας έστεκε πολύ ψηλά. Αν η ζωή είναι το πολυτιμότερο αγαθό του ανθρώπου, η παρθενία εμφανίζεται ως το πολυτιμότερο αγαθό της γυναίκας. Το κουτσομπολιό οργίαζε και στα ερωτικά θέματα δύσκολα μπορούσε κανείς να κινηθεί. Γι' αυτό οι νέοι, ιδιαίτερα τα κορίτσια, φυλάγονταν πολύ, δεν έπαυαν όμως να βρίσκουν τεχνάσματα για να ξεγελούν τούς δικούς τους και να συναντιούνται με τον αγαπημένο τους.

Λόγια κι ελαφρυντικά δεν υπήρχαν για εκείνη που, όπως έλεγαν «παραστράτισε» ερωτικώς. Τα κορίτσια πρόσεχαν και φυλάγονταν αυστηρά. Εκτός από τις εργασίες στα χωράφια, μόνο σε μεγάλες γιορτές ή σε ευκαιρίες από τα γεγονότα της ζωής επιτρεπόταν η έξοδος αυτών από το σπίτι και η συναναστροφή τους με νέους. «Το κορίτσι και το σπασμένο πόδι δεν βγαίνουν από το σπίτι» λέει μια πολύ χαρακτηριστική της νοοτροπίας παροιμία. Από τον φόβο τυχόν παραστρατήματος της κόρης, του μουτζουρώματος όπως έλεγαν, η γονείς επεδίωκαν να παντρεύουν τα κορίτσια τους πολύ μικρά (από 14 έως 18 χρόνων) για να μπουν σε αντρός πλάτη κατά την έκφρασή τους, για να μη τους κάνουν καμία ντροπή. Κορίτσι πέρα των 25 χρόνων θεωρούνταν αποτυχημένο και γεροντοκόρη.

Δείτε την φωτογραφία με το ματωμένο σεντόνι
Αποτέλεσμα εικόνας για ματωμενο σεντονι εθιμο