"Στα σβηστά και στ' αμίληγα να πηγαίνω. Θα τρέμει η Χαλκίδα - κατάρατη- ένα μάτσο πληγές, ήσαν χρώμα τα σπίτια της, ζουγραφιές οι ανέμοι και οι δρόμοι μπογιές!", έγραφε ο λογοτέχνης Γιάννης Σκαρίμπας περιγράφοντάς την πόλη με την οποία ταυτίστηκε όσο κανείς άλλος.
Αυτή είναι η Χαλκίδα, μια πόλη που πατά «σε δύο βάρκες», από τη μία στην Εύβοια κι από την άλλη στη Στερεά, εξαπλώνεται κι από τις δύο πλευρές του πορθμού του Ευρίπου. Έτσι, με τα περίφημα «τρελά νερά» του να τη χωρίζουν στα δύο και δύο γέφυρες να την ενώνουν ξανά, τη γραφική παλιά γέφυρα δίπλα στον σιδηροδρομικό σταθμό και την «καινούρια» να στέκει μεγαλοπρεπής κι εντυπωσιακή, σε απόσταση αναπνοής από την Αθήνα, η πόλη αποτελεί αγαπημένο προορισμό για τους πάντες. Από εκείνους που θα τη χρησιμοποιήσουν ως αφετηρία για εξορμήσεις σε όλη την υπέροχη Εύβοια μέχρι εκείνους που θα αρκεστούν στα γνωστά της μέρη για έναν καφέ.
Αν δεν γνωρίζει κάποιος τη Χαλκίδα μέσα από τη ματιά του Σκαρίμπα, πιθανώς θα έχει ακούσει για τις άλλες προσωπικότητες γεννήθηκαν και συνδέθηκαν με την πόλη: Νίκος Σκαλκώτας, Δημήτρης Μυταράς, Ορέστης Μακρής- το όνομά του έχει δοθεί σε κεντρικό δρόμο της πόλης- Σωτηρία Μπέλλου.
Η πόλη είναι ξεχωριστή για όσους την αγαπούν κι έχουν συνδέσει μαζί της αναμνήσεις, είναι όμως μοναδική και για έναν αντικειμενικό λόγο: το φαινόμενο αλλαγής της κατεύθυνσης των υδάτων ανά έξι ώρες με ένα διάστημα στασιμότητας ενδιάμεσα, τα λεγόμενα «τρελά νερά» της. Όταν η γέφυρα ανοίγει για να περάσουν τα σκάφη, δεν είναι λίγος ο κόσμος που συνωστίζεται στις δύο πλευρές της τόσο για να τη δει να ανοίγει όσο και για να χαζέψει τον πλου των σκαφών.
Στα αξιοθέατά της είναι και το κάστρο της στην Κάνηθο, το κάστρο του Καράμπαμπα. Η θέση του είναι στρατηγική, καθώς ελέγχει τον πορθμό και όλη την πόλη της Χαλκίδας. Η θέση του Κάστρου ταυτίζεται από μερικούς μελετητές με την αρχαία πόλη Κάνηθο, καθώς σώζονται σποραδικά ίχνη κτισμάτων και τάφων στην επιφάνεια του εδάφους. Ο λόφος πιθανότατα οχυρώθηκε για πρώτη φορά κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο, αλλά είναι βέβαιο ότι δεν είχε οχύρωση στους Βυζαντινούς χρόνους και κατά τη διάρκεια της Βενετοκρατίας και τους πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας.
Η βόλτα στη Χαλκίδα περιλαμβάνει απαραιτήτως την «περατζάδα» στον πεζόδρομο από τη γέφυρα μέχρι το γοητευτικό Κόκκινο Σπίτι, με κάθε είδους εστιατόρια, μπαρ, καφετέριες και μεζεδοπωλεία να διαδέχονται το ένα το άλλο. Στον περίπατο αυτό αξίζει κανείς να σταθεί να θαυμάσει το Δημαρχείο το οποίο στεγάζεται στο Μέγαρο Κότσικα. Δεσπόζει στην παραλία της πόλης με την όμορφη αρχιτεκτονική του και τη θαυμαστή ισορροπία των όγκων. Στην κατάληξη της βόλτας το Κόκκινο Σπίτι της οικογένειας Μάλλιου κοσμεί το Κρηπίδωμα στη βόρεια πλευρά της παραλίας της πόλης. Χτίστηκε το 1884 από τον Γάλλο αρχιτέκτονα Φλεγκίς. Ακριβώς απέναντι ενδιαφέρον έχει και το Σπίτι με τα Αγάλματα.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο περιλαμβάνει ευρήματα από ανασκαφές που έχουν γίνει σε διάφορα σημεία της Εύβοιας και κυρίως στην Ερέτρια ενώ το Λαογραφικό Μουσείο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων σπάνια αντικείμενα, όπλα, νομίσματα, παραδοσιακές ενδυμασίες, δείγματα από τον τρόπο ζωής στην πόλη και την ύπαιθρο
Στο Τουρκικό Τζαμί στεγάζεται βυζαντινή συλλογή, κυρίως από βυζαντινά και μεταβυζαντινά γλυπτά, ψηφιδωτά και κεραμικά, ενώ διάφορα έργα τέχνης εκτίθενται στην Δημοτική Πινακοθήκη.
Στο κέντρο της συνοικίας Κάστρο βρίσκεται η μεσαιωνική εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, βυζαντινός ναός τον οποίο ανοικοδόμησαν οι Βενετοί τον 14ο αιώνα και πολιούχος της Χαλκίδας. Στις 26 Ιουλίου που γιορτάζει, το έθιμο προστάζει γουρουνοπούλα για όλους.
Όσοι φτάνουν στην πόλη για κάτι περισσότερο από έναν καφέ θα εκμεταλλευτούν την ευκαιρία για μια εξόρμηση στις κοντινές περιοχές που φημίζονται για τη φύση ή για τα μεζεδάκια τους, όπως τη Στενή Ευβοίας ή τη Νέα Αρτάκη.
