Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024 -

Πώς επηρεάζουν οι γονείς τις φιλίες μας



Στη διαμόρφωση της παιδικής φιλίας παίζουν μεγάλο ρόλο οι γονείς. Επίσης, οι παιδικές φιλίες μας χαράζουν τις βάσεις για τις μετέπειτα φιλίες μας. 
Το παιδί που μεγαλώνει σε πλαίσιο στοργής, υποστήριξης, αποδοχής, ενθάρρυνσης, κατάλληλης οριοθέτησης και φυσικής και ψυχολογικής διαθεσιμότητας των γονέων, μαθαίνει πώς να σχετίζεται με τους άλλους. Έτσι, αναγνωρίζει πιο ορθά τα συναισθήματά του και των άλλων, κατανοεί τη θέση των άλλων και τη δική του και ρυθμίζει τα συναισθήματά του. Μην ξεχνάτε πόσο δύσκολο είναι για όλους - πόσο μάλλον για ένα παιδί - να διαχειρίζεται έντονα συναισθήματα, όπως οργή και λύπη, τα οποία εμπεριέχονται στις ανθρώπινες σχέσεις.

Όλα τα παραπάνω τα μαθαίνει αρχικά παρατηρώντας τα πρότυπά του, άρα τον τρόπο που οι γονείς συμπεριφέρονται σε αντίστοιχες περιπτώσεις δηλαδή:
Μεταξύ τους,
σε φίλους τους,
στο ίδιο το παιδί.
Ιδανικά, το παιδί θα έχει ακούσει σχόλια για διάφορες καταστάσεις πριν καν του συμβούν και θα γνωρίζει ήδη ποια είναι η αποδεκτή συμπεριφορά (π.χ. ο καλεσμένος προηγείται, θετική αναγνώριση άλλων που μοιράζονται και λύνουν διαφορές, συζήτηση πιθανών δυσκολιών ως προς τη διαχείρισή τους).

 Προκειμένου να διδάξουν οι γονείς στο παιδί τη συμπόνια προς τους άλλους συνιστάται, χωρίς να το επιβαρύνουν:
να του δίνουν ευθύνες αντίστοιχες με την ηλικία του, μοιράζοντας την οικογενειακή μέριμνα
θεσπίζουν μαζί του κανόνες (π.χ. δεν ενοχλούμε, δεν κάνουμε διακρίσεις),
να του μιλούν για συναισθήματα άλλων, δικαιοσύνη και ηθική ώστε να ξέρει να κρίνει το «σωστό».
Όταν χρειαστεί να το μαλώσουν για κάτι, είναι ωφέλιμο να εξηγούν στο παιδί καλά το γιατί και να του προτείνουν εναλλακτικούς τρόπους αντίδρασης. Είναι σημαντικό το να παραμένουν οι γονείς στοργικοί, τρυφεροί και υπομονετικοί και να του δείχνουν πως το αγαπάνε και ας έκανε κάτι άσχημο. Για να πείσουν το παιδί ότι μπορεί να αλλάξει, πρέπει να το πιστεύουν και οι ίδιοι και να επιβραβεύουν την κάθε βελτίωση.
Επίσης, στη στάση των γονιών είναι σημαντική η συμφωνία ανάμεσα στα λόγια, τα συναισθήματα και τις πράξεις. Το παιδί χρειάζεται σταθερότητα και συνέπεια εκ μέρους των γονιών ώστε να αισθάνεται ασφάλεια όταν εξορμεί μακριά τους. Ο καθένας μας πρέπει να βιώσει πρώτα την εξάρτηση με ασφάλεια για να ανεξαρτητοποιηθεί μετά κάνοντας αρχικά ποσοτικά και μετά ποιοτικά όλο και  καλύτερες φιλίες.
Τα οφέλη που αντλούν τα παιδιά από τις φιλικές τους σχέσεις  είναι πολυάριθμα και πολυδιάστατα. Οι βάσεις όμως για τις φιλικές σχέσεις μπαίνουν κλασσικά στην αρχή της ζωής.

 Αν οι γονείς ενθαρρύνουν από νωρίς το παιδί στην ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων με τους συνομηλίκους του δημιουργώντας τις κατάλληλες προϋποθέσεις για αυτό (π.χ. δίνοντας του ευκαιρίες για να συναντιέται μαζί τους προσκαλώντας τα σπίτι ή πηγαίνοντας τα σε παιδικές χαρές, παιδότοπους, αθλητικά κέντρα-όπου θα τους δίνεται η ευκαιρία να σχετίζονται με παιδιά)  τότε αυτό αποκτά αυτοπεποίθηση και διάθεση να γνωρίσει νέα πρόσωπα.
Αντίθετα, αν οι γονείς το αποθαρρύνουν ή δεν το βοηθήσουν με την δική τους στάση, (π.χ. αν το συγκρίνουν  με άλλα παιδιά που δεν δυσκολεύονται να αναπτύξουν διαπροσωπικές σχέσεις ή αν το πιέζουν να παίζει με παιδιά που εκείνοι θεωρούν ότι ταιριάζει) τότε το παιδί κλείνεται περισσότερο στον εαυτό του και δυσκολεύεται στην ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων με τους συνομηλίκους του. Στοιχεία από έρευνες υποστηρίζουν ότι τα παιδιά που έχουν φίλους γίνονται πολύ σπανιότερα θύματα βίαιης συμπεριφοράς από άλλα παιδιά στο σχολείο. Επιπλέον η ύπαρξη ενός φίλου έχει αποδειχτεί ότι μειώνει την εσωτερικοποίηση των προβλημάτων και την αρνητική εικόνα του εαυτού.

Στην επιβαρυμένη καθημερινότητα συχνά ξεχνάμε πόσο ευτυχισμένοι είμαστε που ζούμε και εξελισσόμαστε μαζί με τα παιδιά μας. Προσπαθήστε να κατανοήσετε τις επιλογές τους, τις δυσκολίες τους, τις επιθυμίες και τις ανάγκες τους. Ξεκλέψετε χρόνο για να θυμηθείτε το παιδί που κρύβετε μέσα σας και μιλήστε στα παιδιά σας για τις παιδικές αναμνήσεις σας. Διηγηθείτε τους τις εμπειρίες σας  με φίλους  και δώστε έμφαση στο πως νιώθατε. Μην διστάσετε ή φοβηθείτε να ανοιχτείτε και να τους πείτε και για όσα τυχόν σας δυσκόλεψαν, πως αντιδράσατε, τι μάθατε και πως αξιοποιήσατε αυτές τις εμπειρίες σας. Όσο περισσότερο μοιράζεστε τα συναισθήματά σας μαζί τους, χωρίς να τα επιβαρύνετε, τόσο πιο έξυπνα συναισθηματικά θα γίνουν, και τόσο πιο κοντά θα έρθετε.
Σημείο-κλειδί: Προπαντός μην ξεχνάτε ότι, η συμπεριφορά των ίδιων των γονιών επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την συμπεριφορά του παιδιού και του παρέχει εφόδια να βρει και να διατηρήσει πραγματικές φιλίες και σε μεγαλύτερες ηλικίες.
Η επιρροή του κάθε γονιού είναι αξιοσημείωτη αλλά όχι καθοριστική για το μέλλον του ενήλικα. Από κάποιο σημείο και έπειτα, μέσω της συνειδητοποίησης και με αρκετή επιμονή, το κάθε άτομο έχει την επιλογή για τον τρόπο που θα σχετίζεται σε κάθε φάση της ζωής του.