Άρχισαν σήμερα το πρωί στο Κοιμητήριο Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στη Λευκωσία, οι εργασίες εκταφής των νεκρών της ακταιωρού «Φαέθων» που σκοτώθηκαν από πυρά τουρκικών αεροσκαφών το 1964.
Ο Κύπριος Επίτροπος για Ανθρωπιστικά Θέματα Φώτης Φωτίου, ανέφερε πως υπάρχουν πληροφορίες ότι στο χώρο βρίσκονται θαμμένα τα οστά των έξι πεσόντων από την Ελλάδα, ενός Κυπρίου και ακόμα πέντε αγνοουμένων. Παράλληλα, ο κ. Φωτίου είπε πως έγιναν απανωτά λάθη και παραλείψεις στη διαδικασία ταυτοποίησης, που είχαν ως αποτέλεσμα να δοθούν λάθος οστά σε συγγενείς.
Λάθος οστά
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στους συγγενείς των έξι νεκρών του Φαέθων, είχαν δοθεί κάποια λείψανα αλλά μάλλον δεν ήταν τα σωστά. Έχει διαπιστωθεί ότι σε κάποιες οικογένειες δεν δόθηκαν μόνο λάθος οστά, αλλά δόθηκαν και οστά που ανήκαν σε δύο διαφορετικούς νεκρούς.
Η ιστορία του «Φαέθων» είναι συγκλονιστική καθώς εκτός από τους 7 νεκρούς (έξι Ελλαδίτες και ένας Ελληνοκύπριος) τραγικό θύμα υπήρξε και ο κυβερνήτης της, ανθυποπλοίαρχος Δημήτριος Μητσάτσος. Κατάφερε να γλυτώσει από τη σφαγή, αλλά στη συνέχεια έζησε τον «θάνατο». Του απαγορεύτηκε να πει οτιδήποτε για το συμβάν καθώς ήταν Έλληνας αξιωματικός και δεν έπρεπε να αποκαλυφθεί ότι υπηρετούσε στις δυνάμεις της ΑΣΔΑΚ (Ανώτατη Στρατιωτική Διοίκηση Άμυνας Κύπρου).
Αναγκάστηκε να μείνει στη σιωπή και να λέει πως έχασε το δεξί του χέρι σε μια έκρηξη. Σαν να μην έφτανε αυτό, η απώλεια του χεριού του θεωρήθηκε μειονέκτημα και έτσι αποστρατεύτηκε και αναγκάστηκε να σπουδάσει στο Πολυτεχνείο για να μπορέσει να ακολουθήσει άλλη επαγγελματική πορεία. Προσφάτως τα υπουργεία Άμυνας Ελλάδας και Κύπρου με καθυστέρηση μισού αιώνα τίμησαν τον Δ. Μητσάτσο και τους νεκρούς του «Φαέθων», ενώ επίσης για μισό αιώνα δεν γινόταν καν μνημόσυνο στα μνήματα των νεκρών.
Οι έξι νεκροί ήταν:
1.Σημαιοφόρος Παναγιώτης Χρυσούλλης, 26 ετών, από την Αθήνα.
2.Υποκελευστής Σπυρίδων Αγάθος, 29 ετών, από τη Γαρούνα της Κέρκυρας.
3. Υποκελευστής Νικόλαος Πανάγος, 28 ετών, από την Πραγματευτή της Αρκαδίας.
4. Ναύτης Παναγιώτης Θεοδωράτος, 21 ετών, από το Μονοπώλαχο της Κεφαλλονιάς
5. Ναύτης Νικόλαος Νιάφας, 22 ετών, από τη Λαμία.
6. Ναύτης Νικόλαος Καπαδούκας, 22 ετών, από τη Γλώσσα Σκοπέλου.
Όλα τα μέλη του πληρώματος, 23 συνολικά, ήταν Ελλαδίτες που είχαν δηλωθεί για προφανείς λόγους ως Κύπριοι εθελοντές.
Δεν έμεινε τίποτα
Το «Φαέθων» ήτα παλιό γερμανικό πλοίο του 1935 που είχε αγοραστεί με χρήματα του Αναστάσιου Λεβέντη. Μετά την αγορά του συντηρήθηκε στον ναύσταθμο της Σαλαμίνας και στη συνέχεια, χωρίς διακριτικά και σημαίες, ξεκίνησε για την Κύπρο, όπου εξοπλίστηκε με πολυβόλα. Ωστόσο, το πλοίο ήταν προβληματικό, με συνεχείς βλάβες στη μηχανή. Στις 8 Αυγούστου του 1964, όταν δέχθηκε επίθεση από την τουρκική Αεροπορία, η μία μηχανή δεν λειτουργούσε και έγινε εύκολος στόχος. Κατάφερε να ρίξει ένα τουρκικό αεροσκάφος, με το ένα πυροβόλο αφού τα υπόλοιπα δεν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν λόγω του ότι τα πυρομαχικά που είχαν δοθεί δεν ταίριαζαν!
Η ιστορία του «Φαέθων» κρατήθηκε μυστική, αλλά αυτό δεν δικαιολογεί τη μεταχείριση της οποίας έτυχαν οι νεκροί και οι συγγενείς. Όχι μόνο δεν τιμήθηκαν, αλλά δεν έτυχαν σεβασμού καν τα λείψανά τους. Όσο για τον κυβερνήτη του σκάφους Δ. Μητσάτσο, εξαναγκάστηκε μετά την απώλεια του χεριού του να βρεθεί εκτός Πολεμικού Ναυτικού με τη δικαιολογία ότι δεν θα παρουσίαζε ωραία εικόνα να εμφανίζεται σε δεξιώσεις με το ένα μανίκι στην τσέπη!
